SVN Nieuwsbrief N0.1 Hart- En Vaatziekten

SVN Nieuwsbrief n0.1Hart- en vaatziektenVoorkomen is beter dan.Hoe overleef je eenhartaanval als je alleen bent?OPC, super-antioxidantin druivenpit.Wat Vascu Vitaal voorde heer Stoit betekende.

Photo: Gerrit SchneiderHart en bloedvatenDe bloedsomloop fungeert in ons lichaam als transportstelsel. De motor die debloedsomloop aanzet is het hart, een orgaan iets groter dan uw vuist die naar linksgericht in het midden van de borstholte ligt. Het hart is een holle spier die zelfstandigklopt aangedreven door de sinusknoop, van waar uit de prikkel over het hart wordt geleid. Amber A. van NamenFUNCTIEIn rust trekt uw hart zich ongeveer 70 keerper minuut samen en pompt 50 tot 80ccbloed in de bloedvaten en zet zo debloeds-omloop in beweging. Het hart isverdeeld in een linker en rechter helft dievolkomen van elkaar zijn gescheiden. Elkehelft is verdeeld in een boezem (bovenstedeel) en een kamer (onderste deel). Dezezijn gescheiden door kleppen zodat hetbloed één richting op stroomt. Uit delinker kamer ontspringt de aorta. Als derechter kamer zich samentrekt loopt zuur-bloed in de rechter boezem brengen.Dit gesloten systeem vormt de grotebloedsomloop. Vanuit de rechter kamerontspringt de longslagader. Als de linkerkamer zich samentrekt wordt zuurstofarmbloed in de longslagader geperst. Dezevertakt zich in de long tot haarvaatjes.Daar wordt koolzuur afgegeven en zuurstof opgenomen. De haarvaatjes verenigen zich weer tot aderen en komen samenin de longader die het zuurstofrijke bloedin de linker boezem brengt. Dit geslotensysteem vormt de kleine bloedsomloop.Het bloed transporteertniet alleen zuurstofstofrijk bloed in de aorta. Deze vertakt zichover het lichaam verspreid in talloze slagaders, die overgaan in haar-vaten waarzuurstof en voedingsstoffen worden afgegeven en koolzuur en afvalstoffen wordenopgenomen. De haarvaten gaan over inaderen die zich verenigen in steeds groterevaten en uiteindelijk samenkomen in debovenste en onderste holle ader die het2NIEUWSBRIEF 01 - STICHTING VOORLICHTING NATUURGENEESKUNDEHet bloed uit de ingewanden loopt viade poortader naar de lever waar het zichvertakt in haarvaatjes. Daarin worden o.a.voedingsstoffen opgenomen en naar delever vervoerd. Het bloed transporteertniet alleen zuurstof, voedingsstoffen enafvalstoffen maar ook andere stoffenzoals hormonen en eventueel ingenomenmedicijnen.

Photo: Walter GroeselEen normale polsslagis in rust 70 slagen per minuutPOLSSLAGWanneer de hartkamer het bloed in deslagader perst wordt de elastische wandvan de slagader uitgerekt. Zodra de kamerleeg is sluit de hartklep zich zodat het bloedniet terug kan stromen. Als het bloed isgepasseerd, krimpt de slagader weer in.Waar de slagader vlak onder de huid zit,kun je dit waarnemen als kloppen, bijvoorbeeld bij de pols. Als u de pols voelt kunt ude snelheid waarnemen waarmee het hartklopt. Een normale polsslag is in rust 70slagen per minuut. Bij lichamelijke inspanning en bij koorts is de polsslag hoger. Ookkunt u voelen of de pols regelmatig slaat.Dit duidt op een regelmatige hartslag.BLOEDDRUKDe bloeddruk bestaat uit de bovendruken de onderdruk. Op het moment dat dekamer zich samentrekt en de aorta zich vult,stijgt de druk in de slagader tot hetmaximum. Dit wordt de systole genoemd.Wanneer de aorta leegloopt daalt de druktot het minimum. Dit wordt de diastolegenoemd. De bloeddruk kan met eenbloeddrukmeter worden gemeten aan debovenarm waar de druk ongeveer hetzelfde is als in de aorta. Een goede bovendruk (systolische druk) bedraagt 120-130mm kwikdruk. Een goede onderdruk(diastolische druk) bedraagt 70-80 mmkwikdruk. De druk neemt af naarmate deslagaderen kleiner worden. De aderenpulseren niet meer, de druk is daar geheelverdwenen. De aderen bevatten daaromkleppen om het bloed, soms tegen dezwaarte-kracht in, richting het hartvoort te bewegen.Hoge bloeddrukDe bloeddruk bij volwassenen wordt als volgt ingedeeld:BovendrukOnderdrukOptimale bloeddruk 120 mm Hg 80 mm HgNormale bloeddruk 130 mm Hg 85 mm HgPrehypertensie1130-139 mm Hg85-89 mm HgHypertensie stadium 1140-159 mm Hg90-99 mm HgHypertensie stadium 2160-179 mm Hg100-109 mm HgHypertensie stadium 3 180 mm Hg 110 mm HgNIEUWSBRIEF 01 - STICHTING VOORLICHTING NATUURGENEESKUNDE3

Hart- en vaatziekten zijn de meest voorkomende aandoeningen in Nederland.Ze zijn verantwoordelijk voor meer dan 50.000 doden per jaar. Een op de drie personenkrijgt problemen met hart of bloedvaten. Eigenlijk krijgt iedereen te maken met hart- envaatziekten, betreft het niet uzelf, dan toch wel uw naaste familielid of uw goede vriend.ARTERIOSCLEROSE(ADERVERKALKING)Van alle hart- en vaatziekten komt arterio-sclerose, ook aderverkalking ofbloedvatvernauwing genoemd, hetmeest voor. Dit proces begint met deslechte afvoer van gedegenereerdespiercellen in de slagaderwanden.Daardoor ontstaan kleine zwellingen opcellen, bloedvetten, cholesterol, eiwitten en bindweefsel. In de plaques kunnen zich kalkdeeltjes afzetten, vandaarde naam aderverkalking. Naarmate ermeer en grotere plaques ontstaan, vernauwen zich de bloedvaten en wordt debloedstroom en daardoor de toevoervan zuurstof naar de cellen, belemmerd.Op de plaques vormen zich makkelijkHoge bloeddruk kan ontstaandoor emotionele spanningde binnenkant van de slagaderwand. Opden duur ontstaan barstjes en scheurtjes. Bij wijze van reparatie gaat hetlichaam dit te lijf met het afzetten vanplaque, een vettige afzetting op de zwellingen. Plaque bestaat uit afgestorven4NIEUWSBRIEF 01 - STICHTING VOORLICHTING NATUURGENEESKUNDEbloedstolsels. Als zo’n stolseltje loskomt kan een vernauwd bloedvat plotseling volledig worden afgesloten enbijvoorbeeld een acuut hartinfarctveroorzaken. Een ander aspect is datdezelfde factoren die spiercellen in devaatwand degenereren ook bindweefselvan de vaatwand kunnen degenereren.Bloedvatwanden worden gevoed doorhet bloed dat er langs stroomt. Wanneerzich veel plaque in een bloedvat bevindtwordt de vaatwand niet goed gevoeden kan ook daardoor bindweefselgaan degenereren waardoor de vaatwand stugger en bros wordt. Dit kanbij hoge bloeddruk in kleine zwakkeslagadertjes aanleiding geven totscheuren. Wanneer zich dat in de hersenen voordoet ontstaat een beroerte.De verschijnselen die zich daarbijvoordoen, zoals bewusteloosheid,verlammingen en spraakstoornissenzijn afhankelijk van de omvang en deplaats van de bloeding.HOGE BLOEDDRUKBij een lichte hoge bloeddruk zullen erPhoto: Ivar van BusselHart- en vaatziekten

ANEURISMAEen aneurisma is een abnormale plaatselijke verwijding door beschadigingof verzwakking van een slagader. Ditkan optreden door onder anderearteriosclerose.TROMBOSE EN EMBOLIETrombose is de vorming van een bloedvatstolsel in een bloedvat. Zoals hierboven is beschreven kan een embolie zichvoordoen in de slagaders door arteriosclerose. Het kan zich ook voordoen doorhartritmestoornissen of problemen metde hartkleppen. Trombose kan optredenin de aderen. Hierin spelen spataderen,een vertraging in de bloedstroom en deeiwitsamenstelling van het bloed een rol.Een aderontsteking is een ontstekingmet stolselvorming.taders toe. Als door verwijding de kleppen in de aderen niet goed meer sluiten,wordt het terugstromen van bloed naarhet hart toe moeilijker.Spataderen zijn plaatselijkeverwijdingen van een aderOVERIGE HARTKWALENBij aangeboren hartafwijkingen komenvaak defecten voor in het tussenschottussen de boezems en/of kamers. Verderkunnen kleppen aan elkaar vergroeid ofverdikt zijn zodat de uitstroom mogelijkheid wordt beperkt (stenose van de aortaof de longslagader). Dit kan aangeborenzijn, of ontstaan door een ontsteking vande binnen-bekleding van het hart (endocarditis). Het is ook mogelijk dat de kleppen verschrompelen door een ontsteking zodat ze niet goed meer sluiten. Hetgevaar hiervan is dat zich bloedstolseltjes vormen, die met de circulatie doorhet lichaam getransporteerd worden enin verschillende organen terecht kunnenkomen, waar dan een infarct of embolieontstaat. Ontstekingen kunnen zichbehalve in de binnenbekleding ook in despierlaag van het hart (myocarditis) of inhet hartzakje (pericarditis)voordoen. Dezeontstekingenkunnen ontstaandoor eenbacterie, eenvirus ofSPATADERENSpataderen zijn plaatselijke verwijdingen van een ader. De meest voorkomende plaatsen zijn de benen, de slokdarmen de anus, de zogenaamde aambeien.Oorzaken van spataderen in de benen enaambeien zijn; erfelijke zwakte van deaderen, veel staan of langdurige stuwingin de bloedvaten door spijsverteringsstoornissen en vertraagde stoelgang. Bijtoename van de leeftijd nemen de spa-genoemd, kan het hart niet meer inspelen op de verschillende omstandigheden waarin het lichaam verkeert. Datwil zeggen dat de pompfunctie van hethart is afgenomen, en niet meer op eendoor ophoping van afvalstoffen in hetbloed bij slecht werkende nieren. Bijhartfalen, ook wel hartdecompen-satiesituatie kan inspelen waarbij het lichaamom een grotere bloedtoevoer vraagt. Ditkan zich linkszijdig in het hart voordoenof rechtszijdig, of het hart raakt vollediggedecompenseert.Een heid,hoesten,vermoeidheid,benauwdheid bijplatliggen en erkan een vochtophoping in delongenontstaan.Photo: Jos van Galennauwelijks klachten zijn. Aanwijzingenzijn vermoeidheid, prikkelbaarheid enonrustig slapen. Bij een matige totsterke hoge bloeddruk kunnen devolgende verschijnselen ontstaan:hoofdpijn, oorsuizen, duizeligheid, misselijkheid en braken, neusbloedingen,hartkloppingen, pijn in de hartstreek,kortademigheid bij inspanningen,onstabiele temperatuursbeleving, vaatkrampen in de hersenen. Hoge bloeddruk kan ontstaan door emotionelespanning, stugge bloedvaten bijvoorbeeld door aderverkalking, nieraandoeningen, stoornissen van de bijnieren,de schildklier of de hypofyse, druk opde hersenstam bijvoorbeeld door eengezwel, vergiftigingen bijvoorbeeld doorte veel medicijnen, verkeerde voeding enovergewicht, zwangerschap en gebruikvan een anticonceptiepil.Een rechtszijdigehartdecompensatiegeeft een verhoogde druk inde aderen, een opgezwollen lever,ophoping van vocht in de buikholte, eenblauwige verkleuring aan handen,voeten en gezicht, overdag weinigurineren en ‘s nachts veel urineren.Hartdecompensatie onstaat door verzwakking van de hartspier bijvoorbeelddoor verkalking van de kransslagader,ontstekingen van het hart, hartklepafwijkingen, ouderdom of aangeborenafwijkingen.NIEUWSBRIEF 01 - STICHTING VOORLICHTING NATUURGENEESKUNDE5