Araling Panlipunan - Aralin Natin

3Araling PanlipunanUnang Markahan – Modyul 1:Ang mga Simbolo sa Mapa

Araling Panlipunan – Ikatlong BaitangAlternative Delivery ModeUnang Markahan – Modyul 1: Ang mga Simbolo sa MapaUnang Edisyon, 2020Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ngkarapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailanganmuna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kungito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapanay ang pagtakda ng kaukulang bayad.Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brandname, tatak o trademark, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na itoay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga itoupang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mgatagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit malibansa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mgaito.Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag saanomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Leonor Magtolis BrionesPangalawang Kalihim: Diosdado M. San AntonioBumuo sa Pagsusulat ng ModyulManunulat:Leonora S. ValeraEditor:Mailen D. Cabillan, Glee S. Cavan, Adelma D. Cudera,Tagasuri :Edgardo D. Pamugas III, Rosemarie T. Realino,Alejandre S. Fernandez Jr.Tagaguhit:Cris A. Aquino, Aiza Lou A. Bernaldez, Cherie Mae A.Caduyac, Eduardo, Jr. A. Eroy, Jules Bernard G. Guinita,Marvin P. Linogao, Edieson John C. Mag-aso, Sharon C. Marimon,Ryan R. Padillos, Nylle Ernand D. SilayanTagalapat:Alpha Amor G. Mangulicmot, Patrick John P. PeresoresTagapamahala:Evelyn R. FetalveroJanette G. VelosoAnaliza C. AlmazanDanilo R. DohinogMa. Cielo D. EstradaNelson C. LopezCheerylyn A. CometaChristopher P. FelipeLeonora Liza D. DacilloAlicia I. AyusteInilimbag sa Pilipinas ngDepartment of Education – Region XIOffice Address:Telefax:E-mail Address:F. Torres St., Davao City(082) 291-1665; (082) 221-6147region11@deped.gov.ph * lrms.regionxi@deped.gov.ph

3Araling PanlipunanUnang Markahan – Modyul 1:Ang mga Simbolo sa Mapa

Paunang SalitaPara sa Tagapagdaloy:Malugod na pagtanggap sa asignaturang AralingPanlipunan – Ikatlong Baitang ng Alternative Delivery Mode (ADM)Modyul para sa araling Ang mga Simbolo sa Mapa!Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang atsinuri ng mga edukador mula sa pampubliko at pambribadonginstitusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy, upangmatulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakdang Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan angpansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang magaaral sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawainayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itongmatulungan ang mag-aaral upang makamit ang mgakasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang angkanilang mga pangangailangan at kalagayan.Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto,makikita ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:Mga Tala para sa GuroIto'y naglalaman ng mga paalala, panulong oestratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-aaral.Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunangkaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul naito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nilahabang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sarilingpagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit panghikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa angmga gawaing nakapaloob sa modyul.ii

Para sa mag-aaral:Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan – IkatlongBaitang ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Angmga Simbolo sa Mapa!Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyongpangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pagaaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitongmadulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapatmong maunawaan.AlaminSubukinBalikanTuklasinSa bahaging ito, malalaman moang mga dapat mongmatutunan sa modyul.Sa pagsusulit na ito, makikitanatin kung ano na angkaalaman mo sa aralin ngmodyul. Kung nakuha mo anglahat ng tamang sagot (100%),maaari mong laktawan angbahaging ito ng modyul.Ito ay maikling pagsasanay obalik-aral upang matulungankang maiugnay angkasalukuyang aralin sa naunangleksyon.Sa bahaging ito, ang bagongaralin ay ipakikilala sa iyo samaraming paraan tulad ng isangkuwento, awitin, tula, pambukasna suliranin, gawain o isangsitwasyon.iii

SuriinSa seksyong ito, bibigyan ka ngmaikling pagtalakay sa aralin.Layunin nitong matulungan kangmaunawaan ang bagongkonsepto at mga kasanayan.PagyamaninBinubuo ito ng mga gawaingpara sa mapatnubay atmalayang pagsasanay upangmapagtibay ang iyong pangunawa at mga kasanayan sapaksa. Maaari mong iwasto angmga sagot mo sa pagsasanaygamit ang susi sa pagwawasto sahuling bahagi ng modyul.IsaisipNaglalaman ito ng katanungano pupunan ang patlang ngpangungusap o talata upangmaproseso kung anongnatutuhan mo mula sa aralin.IsagawaIto ay naglalaman ng gawaingmakatutulong sa iyo upangmaisalin ang bagong kaalamano kasanayan sa tunay nasitwasyon o realidad ng buhay.TayahinIto ay gawain na naglalayongmatasa o masukat ang antas ngpagkatuto sa pagkamit ngnatutuhang kompetensi.iv

KaragdagangGawainSa bahaging ito, may ibibigay saiyong panibagong gawainupang pagyamanin ang iyongkaalaman o kasanayan sanatutuhang aralin.Susi sa PagwawastoNaglalaman ito ng mga tamangsagot sa lahat ng mga gawain samodyul.Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:SanggunianIto ang talaan ng lahat ngpinagkuhanan sa paglikha opaglinang ng modyul na ito.Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ngmodyul na ito:1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyanng anumang marka o sulat ang anumang bahagi ngmodyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mgapagsasanay.2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa ibapang gawaing napapaloob sa modyul.3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawatpagsasanay.4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawang mga gawain at sa pagwawasto ng kasagutan.5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa ibapang pagsasanay.6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloykung tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.v

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawainsa modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin anginyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kaynanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man saiyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Lagingitanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanaska ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalimna pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!vi

AlaminIsang maligayang pagtuntong sa Ikatlong Baitang!Noong nasa Ikalawang Baitang ka, napag-aralan mo angtungkol sa iyong kapaligiran. Ngayon, mas mapalalawak pa angiyong kaalaman ukol sa lalawigan at maging sa mga karatig nalalawigan sa iyong rehiyon.Ang modyul na ito ay makatutulong sa iyo kung papaanomo matutunton at makikilala ang iba’t ibang lugar, mga anyonglupa o anyong tubig ng iyong rehiyon sa tulong ng mga simbolo opananda na makikita sa mapa. Mahalagang malaman mo angmga simbolong ginamit sa mapa upang mapadali angpagtunton sa mga lugar na nais na mapuntahan o malaman.Handa ka na ba? Tara na at lakbayin ang daan patungo sakarunungan!Nakapaloob sa modyul na ito ang araling:Ang Mga Simbolo sa MapaSa modyul na ito, ikaw ay inaasahan na:1. Naiisa-isa ang mga simbolo na ginagamit sa mapa; at2. Nabibigyang kahulugan ang mga simbolo na ginagamit samapa sa tulong ng mga panuntunan (AP3LAR-Ia-1).1

SubukinTingnan ang mga guhit at kilalanin kung ano ang sinisimbolonito. Piliin ang letra ng tamang sagot at isulat ito sa sagutangpapel.1.A. burolB. bulkanC. bundokD. lambak2.A. paaralanB. simbahanC. kabahayanD. pagamutan3.A. ilogB. lawaC. puloD. karagatan4.A. paaralanB. simbahanC. kabahayanD. pagamutanA. ilogB. lawaC. lookD. karagatan5.Aralin1Ang mga Simbolosa MapaAng iba’t ibang lugar na matatagpuan sa ating rehiyon aymakikita sa mapa at ang bawat isa ay may katumbas napananda na makikilala sa pamamagitan ng simbolo.2

BalikanPagtambalin ang isinasaad ng larawan sa Hanay A saHanay B. Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.Hanay AHanay B1.A. ilog2.B. lawa3.C. talon4.D. talampas5.E. bulubundukinMga Tala para sa GuroBasahin at ipaunawa nang mabuti ang mga panuto sabawat hakbang at gawain. Ipaalala sa mag-aaral na gumamitng hiwalay na papel sa pagsulat ng kanilang mga sagot samga gawain. Lahat ng sagutang papel at mga proyekyongnagawa ay ipapasa sa guro upang mabigyan ng nararapat namarka.3

TuklasinNais mong pumunta at mamasyal sa isang magandangtanawin dito sa ating lalawigan ngunit hindi mo alam ang daanpatungo roon. May ibinigay sa iyo na mapa na may mga simbolona nagsasad ng daan papunta doon. Ano kaya ang kahuluganng mga simbolo na makikita sa mapa? Bakit kaya kinakailangannatin malaman ang mga kahulugan nito? Ito ba aymakakatulong sa iyo upang matuntun ang lugar na nais mongpuntahan? Halika ating tuklasin!SuriinAng mapa ay isang larawan o representasyon sa papel ngisang lugar na maaaring kabuoan o bahagi lamang nito nanagpapakita ng pisikal na katangian, mga lungsod, mgakabisera, mga daan, at iba pa.Ang mapa ay gumagamit ng iba’t ibang simbolo upangkumatawan sa mga bagay para ipahiwatig ang katangian at ibapang impormasyon ukol sa mga lugar. Tinuturo nito ang tamangkinalalagyan ng isang lugar o pook. Noong araw gumawa na angmga tao ng mga simbolo upang matunton ang mga bagay oisang lugar. Sa kasalukuyan, pwede rin tayong gumawa ng atingsimbolo, bagama’t hindi ito ang aktwal na ginagamit sa mapa nanabibili. Ang naimbentong simbolo ay pananda lamang ng mgataong gumagamit nito. Ang bawat simbolo o pananda ay maykahulugan.Mahalagang malaman at maintindihan ito upang masmadaling makilala o mapuntahan ang isang lugar. Madalilamang kilalanin ang mga simbolo sa mapa. Karaniwangginagamit na larawan sa mga simbolo ng mga bagay ay angmismong hugis nito. Isang halimbawa ay ang hugis ng burolna kagaya nito. Kung ang lugar ay kapatagan, nakikitaang ganitong simbolo sa mapa.4

PagyamaninGawain AGumawa ng talahanayan na katulad ng nasa ibaba sasagutang papel at punan ito ayon sa iyong mga nakikita salungsod o lalawigan na kinabibilangan gamit ang iba’t ibangsimbolo o pananda. Gawing gabay ang halimbawang ibinigay saunang bilang.1.2.3.Simbolo saMapaKahulugan ngSimbolo1.Lugar Kung Saan ItoMakikitatalonDavao OrientalGawain BTingnan ang mga karaniwang simbolo sa loob ng kahon.Isulat sa sagutang papel ang kahulugan ng bawat isa nito.1.2.4.3.55.

Gawain CPag - aralan ang mapa. Iguhit sa sagutang papel angsimbolong tumutukoy sa mga salitang nakasulat sa bawat kahon.1. kapatagan2. simbahan3. paliparan4. ilog5. kagubatanIsaisip Ano ang mapa? Bilang isang mag-aaral, paano nakatulong ang mapa atang kaalaman mo sa kahulugan ng mga simbolo sapaghahanap ng mga lugar?IsagawaGumawa ng isang gabay na mapa ng iyong rehiyon. Iguhitang simbolo at pangalan ng mga katangiang matatagpuan sabawat lalawigan o lungsod.6