Shqipëria Ristrukturimi I Shpenzimeve Publike Për Të .

2y ago
46 Views
2 Downloads
685.75 KB
52 Pages
Last View : 2m ago
Last Download : 2m ago
Upload by : Adele Mcdaniel
Transcription

Public Disclosure AuthorizedPublic Disclosure AuthorizedPublic Disclosure AuthorizedPublic Disclosure AuthorizedRaport Nr. 36453 - ALShqipëriaRistrukturimi i Shpenzimeve Publike për të Mbështetur RritjenNjë Rishikim i Shpenzimeve Publike dhe i Kuadrit InstitucionalVolumi I: Përmbledhje dhe Politikat e MundshmeDhjetor, 2006Njësia e Reduktimit të Varfërisë dhe Manaxhimit EkonomikRajoni i Evropës dhe Azisë QendroreDokument i Bankës Botërore

MONEDHA DHE NJËSITË EKUIVALENTENjësia e monedhës LEK shqiptarLEK 1 0.0106 US US 1 94.14(Referuar kursit në 29 Dhjetor 2006)VITI FISKAL1 Janar – 31 DhjetorPESHAT DHE MASATSistemi MetrikAKRONIME DHE SHKURTIMEALKAZHN(IDA)BBBEAmerika Latine dhe KaraibetAgjencia për ZhvillimNdërkombëtarBanka BotëroreBashkimi EvropianMFPMPMenaxhimi i Financave PublikeMjeke të PërgjithshëmMPFMPPSSHBMPPTTNEMenaxhimi Publik FinanciarMinistria e Punës, Përkrahjes Sociale dheShanseve të BarabartaMinistria e Punëve Publike, Transportit dheTelekomunikacionitMinistria e ShëndetësisëMallra dhe Shërbime JofaktorialeMinistria e Transportit dheTelekomunikacionitNdihmë EkonomikeBEEPSAnketim i Ambientit të Biznesit dhePerformancës së NdërmarrjeveBanka Evropiane për InvestimeBanka Qendrore EvropianeBanka e ShqipërisëNJQVNjësite e Qeverisjes VendoreNRWNZDTO&MUjë që nuk sjell të ardhuraNdërto, Zotëro, Drejto dhe TransferoOperacione dhe MirëmbajtjeOBZHE(OECD)OZHMOrganizata për Zhvillimin e BashkëpunimitEkonomikObjektivat e Zhvillimit të MijëvjeçaritPBAPlanifikimi Buxhetor AfatmesëmEvropa Jug LindorePBBProdukti i Brendshëm BrutoEnti Rregullator i EnergjisëPNUDPPPPTKSHPVSEQSHHShFondi Monetar NdërkombëtarTë Ardhurat Kombëtare BrutoFamiljeInstituti i Sigurimeve të KujdesitShendetorHekurudhat ShqiptareProgrami Ndërkombëtar i Kombeve tëBashkuaraPartneritetet Publike – PrivatePlani i Transportit Kombëtar ShqiptarPlani Veprimit për Sektorin EnergjetikQeveria e ShqipërisëINSTATInstituti Shqiptar i StatistikësISSHInstituti i Sigurimeve ShoqëroreISSHeKESHInstituti i Sigurimeve ShëndetësoreKorporata Energjetike e D)EAQ(ECA)EJL(SEE)EREFMNGNIHHHIIDepartamenti i AdministratësPublikeDrejtoria e Përgjithshme eAviacionit CivilDeficit Pothuaj-FiskalDrejtori i Përgjithshëm i RrugëveDrejtoria e Përgjithshme UjësjellësKanalizimeveDrejtoria e Transporti AjrorDepartamenti për ZhvillimNdërkombëtarEvropa dhe Azia Rishikim i Shpenzimeve Publike dheInstitucioneve në ShqipëriRishikimi i Vlerësimit të Besueshmërisë përVendinStatistikat e Financave të QeverisëShtetet e Bashkuara të AmerikësStrategjia Kombëtare për Zhvillim Social –

KLSHKontrolli i Larte i ShtetitLOBLSHCLSMSM&SLigji Organik i BuxhetitLigji i Shërbimit CivilAnketimi i Matjes së StandardeveJetësoreTë Mira dhe ShërbimeM&VMonitorim dhe VlerësimMEV(CEM)MFMemorandumi Ekonomik përVendinMinistria e FinancësZëvendës President:Drejtor për Vendin:Drejtor Sektori:Menaxher Sektori:Drejtuesi i Grupit të konomikStrategjia Kombëtare për Zhvillim dheIntegrimSistemi i Planifikimit të IntegruarTaksa e Sigurimeve ShoqëroreTatimi i Vlerës së ShtuarTreguesit e Zhvillimit BotërorAgjencia e Shteteve të Bashkuara përZhvillim NdërkombëtarVlera Neto AktualeVlerësimi i Sistemit të Besueshmërisë tëVenditShigeo Katsu, ECAVPOrsalia Kalantzopoulos, ECCU4Cheryl Gray, ECSPEBernard Funck, ECSPEAlia Moubayed, ECSPE

PERMBAJTJAFALENDERIME. IPERMBLEDHJE . IVESHTRIM I PERGJITHSHEM . 1A. HYRJE . 1B. PRIRJET E RRITJES EKONOMIKE DHE REDUKTIMIT TË VARFËRISË . 1C. PËRMASAT DHE BURIMET E QEVERISE . 3D. QËNDRUESHMËRIA DHE EFIKASITETI I SHPENZIMEVE PUBLIKE. 5E. NJË STRATEGJI QENDRORE PËR SHPENZIMET PUBLIKE . 8F. REFORMIMI I PROGRAMEVE SEKTORIALE . 13F.1. ARSIMI . 14ARSIMI: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 15F.2. SHËNDETËSIA . 16SHËNDETËSIA: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 18F.3. MBROJTJA SOCIALE . 19MBROJTJA SOCIALE: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 23F.4. FURNIZIMI ME UJË . 23FURNIZIMI ME UJI: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 26F.5. TRANSPORTI . 26TRANSPORTI: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 29F.6. ENERGJIA ELEKTRIKE . 29ENERGJIA ELEKTRIKE: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 31G. KUADRI INSTITUCIONAL PER SHPENZIMET PUBLIKE DHE QEVERISJEN . 31G.1. MENAXHIMI I FINANCAVE PUBLIKE . 32MENAXHIMI I FINANCAVE PUBLIKE: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 34G.2. MENAXHIMI I INVESTIMEVE PUBLIKE . 34MENAXHIMI I INVESTIMEVE PUBLIKE: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 36G.3. PUNËSIMI NË SEKTORIN PUBLIK (SHTETEROR) . 36PUNËSIMI QEVERITAR: PËRMBLEDHJE E REKOMANDIMEVE . 39FiguratFigura 1. Ndryshimet e ndara në Treguesin e . 2Figura 2. Të ardhurat nga Taksat dhe PBB për frymë . 4Figura 3. Deficiti fiskal i përgjithshëm & primar, 1993-2005 . 5Figura 4. Kurba Lorenzo e Shpenzimeve Publike në Sektorin e Shëndetësisë dhe Shkalla e Varfërisënë Rajon . 11Figura 5. Investimet në Ujesjellesa dhe Uji i Pijshëm brenda shtëpive në Shqipëri 2002 – 2005. 12Figura 6. Investimet në Ujesjellesa dhe përdorimi i kanalizimeve të ujërave të zeza në Shqipëri, 2001dhe 2002 – 2005. 12Figura 7. Shkalla e përgjithshme e regjistrimeve dhe PBB për frymë: vlerat aktuale dhe ato tëparashikuara . 14Figura 8. Regjistrimet e parashikuara për klasat 1-8 për vitet 2004-2015 . 14Figura 9. Regjistrimet e parashikuara për klasat 9-12 për vitet 2004-2015 . 14Figura 10. Shpërndarja e Subvencioneve midis përfituesve . 15Figura 11. Totali (majtas) dhe Shpenzimet Publike (djathtas) për kujdesin shëndetësor mbi të ardhuratpër frymë, 2005. 16Figura 12. Shpenzimet korrente në sektorin e shëndetësisë dhe shkalla e varfërisë sipas rajoneve, 2004 . 17Figura 13. Kontributet e Pensioneve si (përqindja e bilancit të pagave). 20

Figura 14. Varësia nga sistemi (%). 20Figura 15. Pensionet në Shqipëri krahasuar me pagën mesatare sipas skenarëve të ndryshme tëindeksimit. 21Figura 16. Përqindja e furnizimit me ujë të pafaturuar (%) . 23Figura 17. Nr. i stafit për 1,000 lidhje. 23Figura 18. Financimi i kostove operative nëpërmjet tarifave dhe subvencionimeve të QeveriseShqiptare (Milionë Lek). 24Figura 19. Statusi i kushteve rrugore . 27Figura 20. Vdekjet në trafik për 10,000 Mjete në (2002 deri në një përcaktim tjetër) . 27Figura 21. Arkëtimi sipas llojit të klientit (% të faturuarve) përfshi vonesat. 30Figura 22. Energjia elektrike: Humbjet totale si % ndaj Rezervës Vendase. 30TabelatTabela 1. Përmasa dhe Shpërndarja e Përmirësimit Fiskal (1993-2005) Ndryshimi në përqindje pikeshtë PBB-së . 5Tabela 2. Shpenzimet e Përgjithshme të Qeverise, Klasifikimi Ekonomik (% e PBB-së), Mesatarja e1995-2004* . 6Tabela 3. Shpenzimet e Përgjithshme të Qeverise, Klasifikimi Funksional (% tePBB-së), 2004 . 10Tabela 4. Kostoja Totale për Njësi sipas Nivelit të Arsimit, Shqipëria dhe BE-15 dhe BE-8 në raportme Edukimin Bazë. 11Tabela 5. Ndikimi i varfërisë dhe përshtatshmëria e programeve individuale të mbrojtjes sociale, 2005. 19Tabela 6. Ndihme Ekonomike: Shpërndarja, Mbulimi dhe Mjaftueshmeria (% e familjareve) . 22Tabela 7. Kursimet e mundshme (vjetore) nga Eliminimi i “Kostove të Fshehura”. 25Tabela 8. Bilanci i Fitimeve dhe Humbjeve HSH 2000-05 (Lek 000) . 28Tabela 9. Shqipëria: Treguesit e përzgjedhur ekonomike. 40

FALENDERIMEKy raport është bazuar në studimet dhe misionet e drejtuara nga grupi i Bankës Botërore, i cili kapunuar në Shqipëri gjatë vitit 2005 dhe pranverës së vitit 2006 dhe mbulon zhvillimet përpara kësajperiudhe. Grupi i punës dëshiron të falënderoje Qeverinë Shqiptare për bashkëpunimin e siguruar ngazyrtarët e lartë të Kryeministrisë, Ministrisë së Financave (MF), Ministrisë së Shendetësisë (MSH),Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës (MASH), Ministrisë së Punës, Përkrahjes Sociale dhe Shanseve tëBarabarta (MPPSS), Ministrisë së Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacioneve (MPPTT),Ministrisë së Brendshme, Departamentit të Administratës Publike (DAP), Institutit të Sigurimeve tëKujdesit Shëndetësor, Institutit të Sigurimeve Shoqërore, dhe Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare(KESH). Falënderime të veçanta i drejtohen Bernard Funck, i cili në mënyre të vazhdueshme dhambështetje, drejtim dhe këshillim teknik.Hartuesja kryesore e këtij raporti është Alia Moubayed (Udhëheqëse e Grupit të Punës), mbështeturnga Camille Nuamah, Sanjay Kathuria, Anna Gueorguieva dhe Nand Shani, dhe bazuar në raportetparaprake dhe kontributet e përgatitura nga grupi i punës i përbëre nga Monika Huppi dhe DominicHaazen (Shëndetësi), Anita Schwartz (Pensione), Loraine Blank (Ndihma Sociale), Lorena Kostallari(Shëndetësi dhe Mbrojtja Sociale), Keiko Miwa, Sue Berryman, Lindita Xhillari, dhe Ylli Cabiri(Arsim), Iftikhar Khalil dhe Richard Hamilton (Energjetike), Richard Martin Humphreys (Transport),Michael John Webster, Arben Bakllamaja dhe Andreas Rohde me udhëheqjen dhe këshillimin eJonathan Halpern (Uji), Artan Guxho (Infrastrukture), Jana Orac, Jolanda Trebicka, Hugh Grant, dheGary Reid (Shërbimi Civil), Junghun Cho dhe Olav Christensen (Menaxhimi i Financave Publike),Andrew Bird (Menaxhimi i Financave Publike, Menaxhimi i Investimeve Publike), Andrew Dabalen(Analiza e ndikimit të shpërndarjes), Juan Carlos Ginarte, Olga Vybornaia, (AnalizaMakroekonomike) dhe Caroline Van Rijckeghem (Analiza e qëndrueshmërisë së borxhit). Grupi ipunës punoi me Grupin e Vlerësimit të Besueshmërisë dhe të përgjegjshmërisë të vendit udhëhequrnga Devesh Chandra Mishra duke pasur parasysh rendësin e çështjeve të menaxhimit të financavepublike, në të dy aspekte. Përfundimet e mëparshme të pasqyruara në kapitullin e menaxhimit tëfinancave publike dhe menaxhimit të investimeve publike u diskutuan dhe me Ministrinë e Financave.Përfundimet e mëparshme në kapitullin e Ujit u paraqiten dhe u diskutuan gjithashtu në një workshoptë përbashkët me Ministrinë e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacioneve dhe donatorevepërkatës të përfshire në sektorin e ujit.Grupi i punës i detyrohet një mirënjohje të veçantë Departamentit për Zhvillimin Ndërkombëtar përinkurajimet dhe mbështetjen financiare bujare të tij. Ky grup gjithashtu përfitoi nga një ndërveprim ingushte me Grupin e Konsulences për Ministrinë e Financave financuar nga DFID, FMN, USAID,PNUD, Institutit Urban dhe Ambasada e Mbretërisë së Holandës, si dhe me anëtaret e grupit tematiktë donatoreve për menaxhimin e financave publike. Grupi i Punës gjithashtu dëshiron të falënderojedhe grupin e projektit financuar nga BE-ja që kanë punuar mbi Reformën e Pagave në mbështetje tëDepartamentit të Administratës Publike (DAP-it).Komente të vlefshme u morën dhe nga Profesor Vito Tanzi (vlerësues i jashtëm), Bert Hofman(vlerësues i brendshëm), Marianne Fay, dhe grupi i FMN-së në Shqipëri kryesuar nga Istvan Szekely.Komente nga institucione të ndryshme qeveritare shqiptare u morën në muajin tetor 2006, të cilatshërbyen për të rishikuar disa pjesë të raportit.Gjithashtu, Grupi i Punës dëshiron të falënderoje Nadir Mohammed, Monika Huppi, Piet VanHeesewijk Joao Oliveira dhe Gord Evans për udhëheqjen e tyre shumë të vlefshme.Grupi i Punës falënderon përzemërsisht mbështetjen e Enkelejda Karaj, e cila organizoi punën e grupitnë Shqipëri, si dhe falënderon Mismake Galatis, Ekaterina G. Stefanova dhe Armanda Carcani përndihmësen e tyre të çmuar në përpunimin e këtij raporti.i

PËRMBLEDHJEGjatë viteve 1997-2005, Shqipëria ka njohur një rritje mesatare vjetore prej shtatë për qind, më e lartandërmjet ekonomive të tjera në tranzicion. Kjo rritje është shoqëruar me një ulje të ndjeshme tëvarfërisë, duke përfshirë këtu edhe tre vitet e kaluara, gjatë të cilave përqindja e varfërisë ra me shtatëpër qind. Menaxhimi makroekonomik i suksesshëm ka qenë një kontribuues i rëndësishëm për rritjenekonomike – deficiti buxhetor dhe borxhi qeveritar kanë pësuar ulje, dhe inflacioni është mbajtur iulët - ndërsa rritja ekonomike ka qenë faktori më kryesor në pakësimin e varfërisë.Shqetësimet më të fundit lidhen me nevojën për të mbështetur ketë hop të rritjes ekonomike dhe tëreduktimit të varfërisë. Përfitimet në produktivitet nga rishpërndarja e burimeve financiare, që kanëqenë tipike në fazën e parë të tranzicionit, kanë ardhur duke u pakësuar. Shqipërisë do t’i duhet tëkrijojë një ambient më të mirë për investimet private, të përmirësoje më tej kapitalin e burimevenjerëzore, dhe të nxisë gjetjen e burimeve të reja për rritjen e produktivitetit, përfshi këtu edhesektorin shtetëror/publik.Politika e shpenzimeve publike është në qendër të sfidës për mbështetjen e rritjes ekonomike. Nga kyraport del në pah se në Shqipëri niveli i shpenzimeve, që përben 29 për qind të PBB-së, është nëpërgjithësi i përshtatshëm, por ky mobilizim burimesh vazhdon të jetë i shtrembëruar dhe shpenzimi ityre është jo eficient. Baza e ngushte e taksimit dhe taksat e larta të punës, përqendrojnë gjithë barrënnë një sektor të ngushte të ekonomisë dhe dekurajojnë zgjerimin e sektorit formal të punësimit. Për t’umarrë në konsiderate është dhe sistemi aktual social i paqëndrueshëm i pensioneve, i cilikarakterizohet nga përfitime të ulëta pensioni dhe norma shumë të larta kontributi. 1 Reforma e këtijsistemi duhet të filloje të zbatohet brenda një strategjie të përgjithshme për mbrojtjen sociale, që do tëriekuilibrojë përdorimin e asistencës dhe sigurimeve në përputhje me profilin demografik dhe atë tëpunësimit në Shqipëri. Pavarësisht nga një rënie e ndjeshme që nga krizat financiare gjatë viteve1997–1998, nivelet e borxhit kanë mbetur relativisht të larta me rreth 55 për qind të PPB-së, dhe njëmbështetje e tepërt tek borxhi i brendshëm afatshkurtër rrit në mënyrë progresive kostot dhe krijonrrezikun e rifinancimit të borxhit. Të tjera rreziqe fiskale, të cilat ulin disiplinën fiskale në sektorinpublik, vijnë dhe prej detyrimeve të kushtëzuara, si dhe një niveli të lartë të borxheve dhesubvencionimeve ndërinstitucionale.Akoma më i rëndësishëm është fakti që Shqipëria ka mundësi të konsiderueshme për të përmirësuarproduktivitetin e shpenzimeve publike, si burim i pavarur i rritjes ekonomike dhe si një plotësues përrritjen e produktivitetit të kapitalit privat. Analiza krahasuese e eficiencës së shpenzimeve për vendetë ndryshme tregon se një vend mund të arrijë rezultate shumë më të larta për të njëjtin nivelshpenzimesh. Nivelet e investimeve publike dhe punësimit në sektorin shtetëror (bilanci i pagave)janë në përgjithësi të përshtatshme. Pavarësisht nga kjo, niveli shumë i ulët i financimit në inputet jopaga, pengon akumulimin e kapitalit njerëzore, që çon në nivele të ulëta të arsimimit dhe një shërbimshëndetësor jo të përshtatshëm, duke rezultuar në nivele relativisht të larta të shpenzimeve private përshërbime shëndetësore. Ndërkohe, vëmendja e madhe që i është kushtuar ekspansionit përkundrejtshpenzimeve Operacionale dhe të Mirëmbajtjes (O&M), ka ndikuar direkt në kushtet e këqija tëinfrastrukturës në Shqipëri, veçanërisht në rrjetin rrugor, dhe atë të ujësjellësit, si dhe në sistemet etransmetimit dhe të shpërndarjes së energjisë elektrike. Megjithëse shpërndarja e shpenzimeve nësektorët ekonomike dhe sociale është në përgjith

MONEDHA DHE NJËSITË EKUIVALENTE Njësia e monedhës LEK shqiptar LEK 1 0.0106 US US 1 94.14 (Referuar kursit në 29 Dhjetor 2006) VITI FISKAL 1 Janar – 31 Dhjetor PESHAT DHE MASAT Sistemi Metrik AKRONIME DHE SHKURTIME ALK Amerika Latine dhe Karaibet MFP Menaxhimi i Financave Publike AZHN (IDA) Agjencia për Zhvillim Ndërkombëtar

Related Documents:

RIA in a Bo LLC RIA in a Bo Consulting Services "Adaptability is about the powerful difference between adapting to cope and adapting to win." - Max McKeown Advisers Seek Sustainable Growth In a recent survey conducted by RIA in a Box, 89% of registered investment advisor (RIA) firms indicated growth as a priority for the coming year.

ministria e arsimit dhe shkencºs ministria e sº nesºrmes www.mash.gov.al REPUBLIKA E SHQIP RIS MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENC S MINISTRI Rruga: Durrºsit , Nr. 23, AL- 1001, Tiranº SHQIP RI www.mash.gov.al Tel: 00 355 4 226 307 Nr. & Prot.

Texts of Wow Rosh Hashana II 5780 - Congregation Shearith Israel, Atlanta Georgia Wow ׳ג ׳א:׳א תישארב (א) ׃ץרֶָֽאָּהָּ תאֵֵ֥וְּ םִימִַׁ֖שַָּה תאֵֵ֥ םיקִִ֑לֹאֱ ארָָּ֣ Îָּ תישִִׁ֖ארֵ Îְּ(ב) חַורְָּ֣ו ם

ANSI Standards Framework 4 RIA AWS S ANSI/ RIA R15.02 Design of Robot Control Pendants - inactive ANSI/ RIA R15.05 Performance Characteristics - inactive ANSI/ RIA R15.06 Safety of Robots, Integration of Robots, Robot Systems, Robot Cells ANSI/ RIA R15.07 Robot Offline Programming - i

Oticon Ria is built on the Inium platform and is our best performing hearing solution in the essential category. The audiology in Ria provides its users essential listening performance and allows to factoring in listening preferences and needs of each client. The Ria family styles range from compact In-the-Ear styles to a broad palette

RIA Initiated Deals (2010-2016) RIA Initiated Deals (2000-2009) The years following the recession saw the emergence of RIAs initiating deals with each other. From 2010 on, half of all major deals were RIA firms transacting with other RIAs. This compares to the 29% share that deals of this type accounted for during the 2000-2009 period.

REPUBLIKA E SHQIP RIS MINISTRIA E ARSIMIT DHE SPORTIT AGJENCIA KOMBETARE E PROVIMEVE PROVlMl I MATURES SHTETERORE 2014 I DETYRUAR E hen&, 09 qershor 2014 VARIANTI A Ora 10.00 Lenda: MATEMATIKE (GJIMNAZI) Udhezime per nxenesin Testi ne total ka 25 pyetje, 13 pyetje me zgjedhje (alternativa) dhe 12 pyetje me zhvillim.

How biology became social, and what it means for social theory Maurizio Meloni Abstract In this paper I first offer a systematic outline of a series of conceptual novelties in the life-sciences that have favoured,over the last three decades,the emergence of a more social view of biology.I focus in particular on three areas of investigation:(1) technical changes in evolutionary literature that .