GARIS PANDUAN AMALAN EKOSISTEM KONDUSIF SEKTOR AWAM (EKSA)
GARIS PANDUANAMALAN EKOSISTEM KONDUSIFSEKTOR AWAM (EKSA)UNIVERSITI MALAYSIA PAHANG“Budaya Kerja Cemerlang Melalui EKSA”1
ISI KANDUNGANBILTAJUKMUKA SURAT31.Tujuan2.Pengenalan3.Objektif Pelaksanaan EKSA84.Dasar EKSA95.Logo EKSA9 - 106.Slogan EKSA107Faedah Pelaksanaan EKSA118.Pelaksanaan EKSA di UMP12 - 159.Jawatankuasa Induk EKSA1610.Carta Organisasi Induk EKSA17 - 2011.Peranan Jawatankuasa EKSA21 - 2312.Pembahagian Zon EKSA24 - 2913.Keseragaman EKSA di UMP30 - 4914.Penutup3-7492
PANDUANEKOSISTEM KONDUSIF SEKTOR AWAM (EKSA)UNIVERSITI MALAYSIA PAHANG 1TUJUANTujuan manual ini disediakan bagi memberi panduan kepada warga Universiti Malaysia Pahang(UMP) dalam melaksanakan EKSA (Ekosistem Kondusif Sektor Awam) bagi menghasilkanpersekitaran kerja yang bersih, kemas dan kondusif. Manual ini adalah sebagai piawaian tindakanpembersihan, kekemasan dan keselamatan secara minima sahaja namun pemakaiannya adalahtertakluk kepada kesesuaian di peringkat zon.2PENGENALANPengenalanAmalan EKSA adalah satu teknik pembersihan bertujuan mewujudkan persekitaran berkualitisecara sistematik dan praktikal. Melalui amalan ini tempat kerja menjadi lebih teratur dan selesasepanjang masa. Oleh itu, kerja akan menjadi lebih produktif, cekap, selamat dan menjimatkankos. Justeru, EKSA adalah asas kepada sistem peningkatan kualiti dan perkhidmatan danseterusnya menjadikan tempat kerja lebih kondusif dan warga kerja menjadi lebih produktif ke arahkecemerlangan UNIVERSITI MALAYSIA PAHANG (UMP).3
Apakah Amalan EKSA?Ekosistem Kondusif Sektor Awam (EKSA) adalah amalan yang diamalkan oleh sektor awam dimana ia bertujuan bagi memperkukuhkan budaya organisasi berprestasi tinggi dan inovatif melaluipenyediaan persekitaran, budaya kerja serta nilai yang menjadi amalan seluruh warga UniversitiMalaysia Pahang.Melalui pengamalan EKSA di organisasi dapat mewujudkan persekitaran kerja yang berkualiti danmeningkatkan kecekapan pengurusan organisasi. Ia juga dikenalpasti dapat mengurangkanpembaziran melalui penekanan kepada Amalan Hijau, di mana barangan kitar semula digunapakaibagi tujuan yang bersesuaian.Ekosistem Kondusif Sektor Awam (EKSA) mempunyai 5 tujuan utama bagi sektor awam.Antaranya:Imej KorporatPersekitarankerja kondusifKreativiti danInovasiKepelbagaianAgensiAmalan Hijau4
Imej KorporatMenekankan kepada persekitaran kerja yang berimej korporat dan kelihatan profesional.Memandangkan Universiti Malaysia Pahang adalah satu institusi pendidikan yangmensasarkan graduan dari pelbagai lepasan dari prasisawzah sehinggalah kepadapascasiswazah, justeru imej korporat adalah penting dalam menarik minat golongansasaran ini. Elakkan penggunaan hiasan yang berlebih-lebihan sehingga mengubah imejkorporat di tempat kerja.Persekitaran kerja kondusifAmalan EKSA menekankan kepada persekitaran kerja kondusif yang selesa, kemas danbersih. Penyediaan persekitaran yang kondusif dapat mendorong warga universiti lebihbersemangat melakukan tugasan mereka, dan seterusnya membantu dalam mencapaiobjektif yang telah ditetapkan.5
Kepelbagaian agensiAmalan EKSA sesuai dilaksanakan oleh semua agensi sektor awam. Ini menunjukkan bahawaEKSA boleh diaplikasikan secara global dan ia pemudahcara dalam menjalankan tugas-tugas ditempat kerja tanpa ada kekangan.Kreativiti dan InovasiAmalan EKSA menekankan kepada kreativiti dan inovasi dalam membentuk persekitaran kerjayang kondusif. Inovasi ialah satu kaedah mencari jalan untuk menghasilkan produk atauperkhidmatan yang lebih baik sama ada melalui pengubahsuaian atau penambahbaikan. Iaadalah hasil cetusan idea-idea yang kreatif dan inovatif dalam mana-mana aspek kerja yangdapat meningkatkan kualiti dan produktiviti organisasi. Idea-idea ini boleh merangkumi apa-apaperubahan dalam bentuk sistem dan , prosedur, kaedah dan cara bekerja mahupun pengenalankepada teknologi.Kreativiti ialah kebolehan atau keupayaan untuk mencipta, mewujudkan dan menghasilkansesuatu yang baharu atau dalam bentuk baharu melalui kemahiran imaginasi. Melalui kriteriakreativiti yang ditekankan oleh EKSA ini, ia dapat melahirkan warga kerja yang berupaya berfikirsecara kritikal dan praktikal dalam menghasilkan idea baru yang menarik dan unik.6
Universiti Malaysia Pahang menekankan kepada warga universiti, di mana setiap wargaberpeluang menunjukkan bakat dan idea mereka melalui pertandingan-pertandingan yangdilaksanakan sepanjang amalan EKSA dilaksanakan.Amalan HijauAmalan Hijau adalah tindakan penyelamatan bumi di mana telah di ketahui masa kini bumimengalami kerosakan dan pemanasan global akibat dari gaya hidup manusia sendiri. Amalan Hijaujuga dikenali sebagai “Penghijauan Kembali”.Berikut langkah yang diterapkan di kalangan warga Universiti Malaysia Pahanguntuk melaksanakan AMALAN HIJAU:1. Membuang sampah di tempat yang disediakan2. Penjimatan penggunaan air3. Penggunaan kertas secara maksima di mana kedua-dua bahagian digunakan sepenuhnya4. Perbanyakkan tanda ‘Jangan merokok’, selain berguna untuk kesihatan juga mengurangipelepasan gas di udara5. Kitar semula sampah yang boleh diguna kembali6. Penjimatan penggunaan elektrik7
3OBJEKTIF1. Mengamalkan semangat kerja berpasukan melibatkan semua warga UMP secara langsungdalam aktiviti EKSA seperti gotong-royong, pertandingan dan lawatan sepanjang tahun.2. Mewujudkan suasana persekitaran tempat kerja yang sentiasa bersih dari sampah, habuk,minyak dan kotoran serta bau dengan memastikan amalan sapu dilaksanakan sepertiberikut:i.Semua staf membersihkan tempat kerja sendiri setiap hari, sebelum dan selepas kerja.ii.Ahli kumpulan bergotong-royong dalam aktiviti pembersihan tempat kerja mereka sekalidalam setiap bulan.iii.Staf bergotong-royong bagi melaksanakan pembersihan setiap enam bulan sekali.3. Pelanggan berpuas hati dengan perkhidmatan, kemudahan dan persekitaran di pejabat, fasilitiserta peralatan yang disediakan8
4DASAR EKSAWarga UMP secara muafakat dan berdisiplin akan sentiasa mengamalkan EKSA secaraberpasukan demi mewujudkan persekitaran tempat kerja yang kondusif dan warga UMP sentiasaberinovasi bagi memenuhi kepuasan pelanggan.5LOGO EKSA9
KETERANGAN SETIAP ELEMEN LOGOMerujuk kepada logo rasmi Universiti Malaysia Pahang4 warna menggambarkan perbezaan jabatan-jabatan yangmelaksanakan pembudayaan EKSASingkatan kepada Ekosistem Kondusif Sektor Awam danmerujuk kepada Aktiviti Amalan Hijau yang sangatditekankan dalam amalan EKSA6SLOGAN EKSA“Budaya Kerja Cemerlang Melalui EKSA”10
7FAEDAH PELAKSANAAN EKSAPelaksanaan Amalan EKSA akan menghasilkan pelbagai faedah dan kesan positif kepadapengurusan organisasi termasuk dalam aspek pengurangan kos, kawal stok/inventori, urusanpenyelenggaraan serta sistem dan proses kerja yang lebih praktikal untuk diikuti. FaedahAmalan EKSA adalah seperti Rajah 1 berikut :tempat kerjapembaziranorganisasimutude corp.*jabatan*esprit de corp merujuk kepada semangat kerja berpasukan.11
8PELAKSANAAN EKSA DI UMPPelaksanaan amalan EKSA di UMP melibatkan perancangan yang rapi, pemantauan,penambahbaikan dan amalan yang berterusan. Kejayaan amalan ini juga atas penglibatan pihakpengurusan atasan sebagai pendorong serta kerjasama dan komitmen semua warga kerjaorganisasi.Pelaksanaan EKSA perlu melalui peringkat-peringkat seperti berikut:LANGKAH 1Pada peringkat ini organisasi perlu melaksanakan aktiviti-aktiviti seperti berikut:Menubuhkan Jawatankuasa Pelaksana EKSAMenyediakan Buku/Garis Panduan EKSAMenyenaraikan peranan dan fungsi jawatankuasaMendapatkan komitmen sepenuhnya pihak pengurusan terhadap pelaksanaanEKSAMenyediakan latihan untuk penyelaras dan warga kerja UMPMengadakan lawatan ke agensi yang telah mendapatkan pensijilan untuk tujuanpendedahan.12
LANGKAH 2Pada peringkat ini organisasi perlu melaksanakan aktiviti-aktiviti seperti berikut:Mempromosikan EKSA melalui poster, bunting dan sebagainya.Menghebahkan carta pelaksanaan EKSA, peta kawasan dan senarai tugas sertatanggungjawab.Menerangkan objektif EKSA kepada warga UMPMelaksanakan pelancaran EKSALANGKAH 3Pada peringkat ini organisasi perlu melaksanakan aktiviti-aktiviti seperti berikut:Mewujudkan Zon EKSA dan ahli.Melaksanakan gotong-royong.Melaksanakan aktiviti Amalan Hijau.Mengenalpasti barang atau dokumen yang tidak sesuai untuk digunakan semasamenjalankan proses 3S.13
Memastikan barang atau dokumen yang telah disisih, disapu dan disusun dengankemas dan teratur.Melabelkan barang atau dokumen mengikut nombor atau warna mana yangbersesuaian.Menetapkan susunan barang atau dokumen yang bersesuaian.Menyusun mengikut cara yang menampakkan kekemasan dan keseragaman.14
LANGKAH 4Pada peringkat ini organisasi perlu melaksanakan aktiviti-aktiviti seperti berikut:Menubuhkan pasukan audit dalaman.Menyediakan pelan tindakan audit dalamanMewujudkan kriteria pengauditan dalaman.Merancang dan melaksanakan aktiviti penambahbaikanLANGKAH 5Pada peringkat ini organisasi perlu melaksanakan aktiviti-aktiviti seperti berikut:Melaksanakan audit dalaman sekurang-kurangnya 3 kaliMemberi pengiktirafan EKSA kepada zon / sub zon / tempatterbaik.Melaksanakan audit jemputan luar (bagi mengukuhkan dapatan audit dalaman)LANGKAH 6Pada peringkat ini organisasi perlu melaksanakan aktiviti-aktiviti seperti berikut:Memperolehi dan mengekalkan pensijilan daripada MAMPU15
9 JAWATANKUASA INDUK EKSAPengerusi: Dr. Mohd Hanafiah bin AhmadTimbalan Pengerusi: Encik Abd Rahman bin Hj SafieProf. Madya Mohamad Rizza bin OthmanSetiausaha: Encik Wan Nor Hamdy bin Wan MohdNowalidFasilitator: Puan Aziah binti Adi(Institut Aminuddin Baki)Jawatankuasa Latihan: Puan Nurul Mardhiah binti MahusinJawatankuasa Audit: Puan Emma Melati binti BurhanuddinJawatankuasa Promosi: Puan Mimi Rabita binti Abd Wahit16
10 CARTA ORGANISASI17
JAWATANKUASA AUDITEKSA18
JAWATANKUASALATIHAN EKSA19
JAWATANKUASAPROMOSI EKSA20
11 PERANAN JAWATANKUASA EKSAJAWATANKUASA INDUK EKSA UMPMenentukan hala tuju keseluruhan dalam pelaksanaan EKSAMembentuk pelan pelaksanaanMenentukan belanjawan dan mengenalpasti sumber-sumber kewanganMenetapkan polisi, peraturan dan garis panduan.Mengenalpasti AJK dan Ketua ZonMenetapkan sistem penghargaan dan anugerahMengawas dan menilai kemajuan pelaksanaan EKSA (bantuan JK AuditEKSA)Memberi galakan untuk penyertaan dalam aktiviti EKSA (bantuan JKPromosi)Melatih dan membimbing warga UMP ke arah pembentukan amalanamalan EKSA (bantuan JK Latihan)PERANAN JAWATANKUASA LATIHAN EKSAMengenalpasti dan merancang program latihan yang bersesuaian.Memberikan latihan dan panduan kepada kakitangan.Bertindak sebagai pemudahcara kepada Jawatankuasa Penyelaras untuk menjalankanaktiviti EKSA21
PERANAN JAWATANKUASA PROMOSI EKSAMenyediakan pelan pelaksanaan aktiviti promosi amalan EKSA.Merekabentuk dan menyediakan contoh bahan/tagging untuk diikutibagi keseragaman semua zon EKSA.Menganalisis keberkesanan aktiviti promosi yang telah dilaksanakan.Mengedarkan maklumat/poster berkaitan EKSA kepada warga UMP.PERANAN JAWATANKUASA AUDIT EKSAMerancang dan mengendalikan audit dalaman EKSA.Mengenal pasti sebarang masalah dan mengarahkan tindakan pembetulan diambildengan memberi cadangan penambahbaikan.Melakukan pemeriksaan dan tindakan susulan jika perlu.Menyediakan laporan keseluruhan audit kepada jawatankuasa pemandu amalanEKSA.Menyediakan kriteria senarai semak proses audit dan garis panduanperlaksanaan audit.Mencadangkan penambahbaikan terhadap kelemahan-kelemahan yang dikenalpastisemasa proses audit.Memastikan aktiviti EKSA dijalankan secara sistematik dan berterusan.22
12 PEMBAHAGIAN ZONTujuan pembahagian Zon EKSA di UMP adalah bagi memudahkan pelaksanaan danpemantauan amalan EKSA. Zon dibahagikan pada 2 zon iaitu Zon Gambang danZon Pekan. Manakala setiap zon mempunyai sub zon iaitu Jabatan atau PusatTanggungjawab.Kampus GambangZon A23
Zon B24
Zon C25
Kampus PekanZon A26
Zon B27
Zon C28
13 KESERAGAMAN EKSA DI UMPGaris panduan EKSA yang dikeluarkan oleh pihak MAMPU menjadi panduan utamaUniversiti Malaysia Pahang dalam penyediaan garis panduan EKSA jabatan. UMPmenggunakan garis panduan ini sepenuhnya dalam pelaksanaan EKSA jabatan.BAHAGIANAFAIL DANDOKUMENEKSAPERKARAJAWATANKUASA INDUKJAWATANKUASA ZON Logo EKSA Logo EKSA Dasar EKSA Dasar EKSA Carta Organisasi Induk Carta Organisasi Zon Surat Lantikan AJK dan Surat Lantikan AJKFasilitator Jadual Perancangan Jadual PerancanganZonZon Pelan Lokasi ZonPelan Lokasi Semua Rekod Mesyuarat /Zon Perbincangan ZonRekod Mesyuarat / Gambar-gambar AktivitiPerbincangan Induk Gambar Sebelum dan Gambar-gambar Aktiviti Laporan-laporanJawatankuasaPelaksana-Laporan Latihan-Laporan Audit-Laporan Promosi29Selepas Laporan dan Teguran
Perlu disediakan bagi memberi maklumat terkini berkaitanEKSA kepada semua warga Jabatan. Sudut EKSA bolehdisediakan dalam bentuk atas talian atau fizikal ataukedua-duanya sekaliBSUDUT EKSASudut EKSA perlu mengandungi perkara-perkara yangberikut: Dasar EKSA Polisi & Objektif EKSA Carta Organisasi Induk dan Carta OrganisasiSub Zon Jadual Perancangan Pelan Lokasi Gambar Aktiviti Gambar Sebelum dan Selepas Informasi Tarikh KemaskiniMeja kerja mesti sentiasa kemas jika tidak digunakan. Perkaraperkara berikut dibenarkan berada di atas meja kerja: Desktop dan Keyboard Mesin Cetak Bekas berisi pen, pensil dan alattulis yang sering digunakan. Satu kalendar tahun semasa Telefon Buku Nota Tray masuk keluar Stamp pad Cop-cop berkaitan30
Lantai ruang kerja atau bilik pegawai sentiasa beradadalam keadaan bersih. Pastikan tiada kotoran dansampah di atas lantaiMeja kerja kemas dan peralatan disusun denganteratur di atas meja.CRUANGKERJA/BILIKPEGAWAI Komputer/laptop In/Out Tray Folder/Fail Bekas alat tulis Perhiasan tidak keterlaluan Kedudukan laci Menyediakan perhiasan yang minimum danselaras dengan imej korporat. Partition/Kubikel kerja - hiasan tidak melebihi 5unit. Bilik Pegawai - boleh mewujudkan satu (1) sudutmini yang ditetapkan untuk tapak hiasan di sudutyang sesuai bersaiz tidak melebihi 3’ x 4’.(Contoh perhiasan bukan imej korporat seperti karakteranimasi, barang mainan/patung.)Tanda nama, jawatan dan diletakkan di ruangkerja/partition pegawai atau di pintu bilik pegawaimengikut kesesuaianTray dilabelkan perkataan IN, OUT dan KIV. Bagi tray duatingkat, labelkan IN, OUT sahajaDokumen rujukan disimpan dalam fail berlabel danmudah diambilKEW.PA-7 senarai aset lokasi dilekatkan di tempatyang mudah dilihat dan sentiasa dikemaskinisetiap 12 bulan31
Kabinet fail – Sekiranya mempunyai 2 atau lebih araskabinet, Fail rasmi mestilah diletakkan dan dilabelkan dibahagian atas aras dan perlu dilabelkan RASMI.Labelkan nama dan no fail di setiap tingkat rasmi.Manakala fail/dokumen peribadi diletakkan di tingkatpaling bawah dan dilabelkan PERIBADIKerusi tetamu dan kerusi kerja disusun rapi ketikatidak digunakanBlazer atau selendang disangkut dengan kemas diruang penyangkut yang disediakan atau dibelakangkerusi yang diduduki pegawai. (minimum 2 helai)Wayar atau kabel elektrik diikat kemas denganmenggunakan cabel ties/ black tape/ casing conduit/flexible hose/ spiral hitam dan dilabelkan untukkemudahan penggunaCPU dan pendestal bergerak (sekiranya ada)ditempatkan secara teratur dan mengikut kesesuaianruang kerja.Semua suis elektrik dimatikan selepas tamat waktu bekerjaWallpaper dan screen saver desktop atau komputerriba jabatan gunasama diseragamkan dengan imejkorporat. Contoh diletakkan logo UMP/logoEKSA/Bangunan UMPPartition/Kubikel - Kasut/selipar diletakkandikhaskan di bawah meja kerja. Minimum 2 pasangkasut/selipar sahajaMaklumat untuk rujukan pegawai bolehdipamer/tampal di satu ruang yang bersesuaian didinding bilik atau partition/kubikel pegawai dalamkeadaan teratur dan kemas32
Kabinet khas untuk barangan peribadi pegawai (jikaruang laci tidak muat untuk menempatkan barangantersebut) boleh disediakan dan dilabel dengan kemasuntuk kemudahan pegawai. Sekiranya kabinet tidakdisediakan hanya satu (1) beg sahaja boleh diletakkandi bawah meja pegawai Ruang bawah meja mestilah kemas dan teratur.Tidak dibenarkan meletakkan barang yang tidaksesuai. Fail/peralatan pejabat mestilah diletakkan ditempat yang disediakanSetiap peralatan gunasama dan mudah alihdiletakkan diruang yang mudah dilihat dan bolehdigunakan.DPELABELANPERALATANEPENGURUSANLACI MEJA KERJAPelabelan haruslah seragam (Contoh: penebuklubang – label diletakkan di bawah penebuk lubangsebagai pengenalan).Mempamerkan tatacara penggunaan dengan jelas danmudah difahami pada semua peralatan gunasamaLaci meja paling atas dilabelkan dengan perkataan ALATTULIS dikhaskan penggunaannya kepada alat-alat tulis dandisusun kemas di ruang/partition/kotak yang dihasilkanmengikut kreativiti zonLaci tengah dilabelkan RASMI diguna bagi menempatkandokumen-dokumen rasmi seperti diari, planner, bukucatatan dan dokumen rasmi yang difikirkan sesuaiLaci paling bawah dilabelkan PERIBADI diguna bagimenempatkan alatan dan barang peribadi seperti begtangan, telefon bimbit dan laIn-lainSekiranya bilangan laci meja yang dibekalkan lebih dari 3laci maka keutamaan ialah kepada peralatan kegunaanharian pejabat seperti alat tulis, buku catatan dan dokumenrasmi33
FPENGURUSANDOKUMENFail aktif disusun mengikut nombor siri/indeks yangditetapkan di dalam kabinet fail atau ruang yang mudahdicapai dan dilabelkan mengikut format yang telahdiseragamkanFail tutup disusun di rak yang dikhaskan mengikut tahundan dilabelkan mengikut format yang telah diseragamkanBilik fail sentiasa berada dalam keadaan bersih dan kemastanpa habuk.Memastikan bilik fail memenuhi kriteria berikut:GBILIK FAIL Bersih Tidak berdebu Tersusun Kemas Pelan susun atur fail/pelan lantai bilik fail disediakandan dipamerkan di ruang yang mudah dilihat bagimemudahkan carian Pelan lampu di fail disediakan dan dipamerkan diruang yang mudah dilihat (sekiranya melebihi duasuis). Kabinet/rak fail dilabelkan mengikut jenis dokumendan nombor indeks/rujukan Perlu menyediakan senarai indeks dan nombor failMemastikan fail disusun kemas dengan teknik susunanyang berkesan bagi memudahkan carian/capaian dalamtempoh 30 saatRekod pergerakan fail diwujudkan bagi tujuan pengesananfail (Contoh: buku daftar, kad daftar pengguna dan kadkeluar masuk fail)Fail-fail terperingkat disimpan di dalam kabinet besi berkuncidan berpalang. Indeks bagi fail-fail terperingkat dilekatkan dibahagian dalam kabinet besiMelantik Pegawai Bertanggungjawab atau Person-in-Charge(PIC) bagi mengurus bilik fail dan mempamerkan nombortelefon PIC untuk dihubungi34
Menyediakan label yang jelas dan mudah dilihat pada setiapfail/dokumen yang mengandungi: Tajuk failNombor susunan failMenyedia dan memaparkan etika/tatacara penggunaan bilikgunasama dengan jelasKEW.PA-7 senarai aset lokasi dilekatkan di tempat yangmudah dilihat dan sentiasa dikemaskini setiap 12 bulanStor sentiasa berada dalam keadaan bersih tanpa habuk dankemasPelan lantai stor dan laluan kecemasan diwujudkan dandipamerkan di tempat yang mudah dilihatSudut informasi (Contoh: tatacara permohonan barang)boleh diwujudkan dan ditempatkan di kawasan yang mudahdilihatH Papan tanda ( “AUTHORISE PERSON“)dipamerkan dengan jelas.Maklumat PIC perlu dipamerkanCth: Nama pegawai & No telBILIK STORStok disusun mengikut tanda, label atau abjad yangbersesuaian mengikut tarikh pengeluaran atau tarikhkemasukan ke stor dan dikeluarkan untuk kegunaanmengikut kaedah “First-In-First-Out”(FIFO) atau manamana system yang bersesuaian. (*Penanda Aras Minimum)Semua barang atau stok di dalam stor disusun dengankemas dan teraturKaedah atau sistem merekod yang sesuai boleh diwujudkanbagi memudahkan urusan merekod keluar masuk stok(*Menyediakan Kew PA7 yang kemaskini).35
Bilik mesyuarat sentiasa berkeadaan bersih dan kemasGambar pemimpin tertinggi negeri/negara dipamerkandi bilik mesyuarat utama PTJ.Peralatan dan kemudahan dalam bilik mesyuarat sentiasadalam keadaan sempurna dan berfungsiMaklumat penggunaan bilik mesyuarat dipamerkan di pintumasuk bilik mesyuarat. Contoh: penggunaan papan tanda(slot in board)IBILIK MESYUARATEtika
Jawatankuasa Induk EKSA 16 10. Carta Organisasi Induk EKSA 17 - 20 11. Peranan Jawatankuasa EKSA 21 - 23 12. Pembahagian Zon EKSA 24 - 29 13. Keseragaman EKSA di UMP 30 - 49 14. Penutup 49 . 3 PANDUAN EKOSISTEM KONDUSIF SEKTOR AWAM (EKSA) UNIVERSITI MALAYSIA PAHANG 1 TUJUAN Tujuan manual ini disediakan bagi memberi panduan kepada warga .
1.0 TUJUAN 1.1 Memberi pemahaman tentang Amalan 5S. 2.0 LATAR BELAKANG 2.1 Konsep Amalan 5S mula diperkenal kepada syarikat-syarikat di negara Jepun pada awal tahun 1980an. Amalan 5S ialah kaedah atau alat pengurusan yang boleh mewujudkan persekitaran di tempat kerja berkualiti yang selesa,
EKOSISTEM Ekosistem . RANTAI MAKANAN DAN JARING MAKANAN Rantai makanan (food chain) : merupakan suatu peristiwa makan dan dimakan antara makhluk hidup . perawatan terhadap ekosistem tersebut. Contoh : ekosistem kolam ikan, pesawahan, tambak, pekarangan, tegalan, kebun campuran, aquarium.
ekosistem (rantai makanan, jaring-jaring makanan, piramida makanan) Mendeskripsikan arus energi dan siklus materi dalam suatu ekosistem . Contohnya: ekosistem waduk, ekosistem kolam, ekosistem akuarium, dan lain-lain. C. Model Pembelajaran 1. Strategi Pembelajaran a. Active Learning b. Inquiry 2. Metode Pembelajaran
bangun ruang prisma segi empat lengkap beserta diagonal bidangnya, sebutkan kedudukan garis apa saja yang terdapat pada bangun ruang tersebut! Sebuah garis memotong salah satu garis sejajar. Maka garis tersebut memotong garis sejajar yang lain. Tunjukkan dengan gambar sifat garis tersebut! Dua buah kardus di tumpuk.
GARIS PANDUAN PELAKSANAAN KULIAH BAGI SEMESTER 1 SESI 2020/2021 FAKULTI PENDIDIKAN TEKNIKAL DAN VOKASIONAL Tujuan garis panduan ini disediakan adalah untuk edaran dalaman kepada staf akademik . ditetapkan dalam buku Panduan Akademik UTHM, dengan mengisi Borang Pengecualian Kredit Kursus. Manakala, bagi pelajar dari program Ijazah Sarjana
1.0 TUJUAN Garis panduan ini menerangkan cara dan kaedah pengurusan dan keselamatan makmal/bengkel pengajaran, penyelidikan dan perkhidmatan di UPM. 2.0 TANGGUNGJAWAB Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi), Pengarah PPKKP (PGH) dan Ketua PTJ adalah bertanggungjawab memastikan garis panduan ini dipatuhi.
1 GARIS PANDUAN PENGURUSAN KEWANGAN KEGIATAN PELAJAR 1.0 TUJUAN Garis panduan menerangkan tatacara pengurusan kewangan kegiatan pelajar. 2.0 GLOSARI HEP-UKM Pusat Hal Ehwal Pelajar iSTAR Sistem Integrasi Bakat, Aktiviti & Resume Pelajar UKPEL Unit Kewangan Pelajar, Jabatan Bendahari PTJ Pusat Tanggungjawab – HEP-
hydrate (C–S–H), ettringite, and Ca(OH) 2 through a hydration reaction in which hydration heat is produced within the concrete because of an exothermic reaction. Since the thermal cracking of concrete reduces its internal force, watertightness, and durability, an appropriate measure is required to control the heat of hydration. The factors that influence the hydration heat of concrete .
