GARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMAL/BENGKEL 1 .
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKEL1.0TUJUANGaris panduan ini menerangkan cara dan kaedah pengurusan dan keselamatanmakmal/bengkel pengajaran, penyelidikan dan perkhidmatan di UPM.2.0TANGGUNGJAWABTimbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi), Pengarah PPKKP (PGH) dan KetuaPTJ adalah bertanggungjawab memastikan garis panduan ini dipatuhi.Sesiapa yang terlibat dalam sebarang aktiviti pengurusan pengajaran, penyelidikandan perkhidmatan yang dijalankan di dalam makmal/bengkel di UPM perlumematuhi garis panduan ini.3.0DOKUMEN RUJUKANKod 005UPM/SOK/KEW-AST/P012SOK/LAB/BR01/DBK-NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/2015Tajuk DokumenProsedur PenentukuranProsedur Penyenggaraan Baik PulihProsedur Penyenggaraan BerkalaProsedur Pengurusan dan Pelupusan SisaProsedur Notifikasi Kemalangan, KejadianBerbahaya, Penyakit Pekerjaan dan KeracunanPekerjaanProsedur Aduan Keselamatan dan KesihatanPekerjaanProsedur Pengurusan AsetBorang Daftar Bahan Kimia Berbahaya KepadaKesihatanPanduan Keselamatan Penggunaan CecairKriogenikPanduan Keselamatan Penggunaan Kebuk WasapPanduan Keselamatan Penggunaan Radas KacaPanduan Menggunakan Alat Lindung DiriPanduan Keselamatan Penggunaan Silinder GasTermampatPanduan Keselamatan Pengendalian LPGPanduan Alat Api Mudah AlihManual Keselamatan dan Kesihatan PekerjaanUniversiti Putra MalaysiaManual Pelan Pengurusan Bencana UniversitiPutra Malaysia1 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKEL-4.0Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2005:Tatacara Pengurusan Stor KerajaanDraft on Simple Risk Assessment and Control forChemicals (SiRAC) 2011 – Jabatan Keselamatandan Kesihatan Pekerjaan MalaysiaTERMINOLOGI DAN GLOSARIPGH: Pengarah PPKKPALD: Alat Lindung DiriCSDS: Chemical Safety Data SheetERT: Emergency Response Team (Pasukan tindakan kecemasan)DMP: Disaster Management Plan (Pelan Pengurusan Bencana)LPG: Liquefied Petroleum GasCO2: Carbon DioxideH2: HydrogenBahan berbahaya: bahan-bahan yang dikategorikan dalam bahan kimia,bahan radioaktif, radas penyinaran, racun(poisons) danracun makhluk perosak (pesticides)Bahan Kimia: Unsur kimia ,sebatian atau campuran daripadanya,samaada asli atau tiruan, tetapi tidak termasukmikroorganisma.Bahan Radioaktif: Apa-apa bahan api nuclear, hasil radioaktif atau sisaradioaktifRadas Penyinaran: Radas yang boleh mengeluarkan sinaran mengionRacunMakhluk : Apa-apa bahan yang mengadungi kandungan aktif atauPerosak/ Pesticidesapa-apa penyediaan, campuran atau bahan yangmengandungi satu atau lebih kandungan aktif sebagaisalah satu juzuk tetapi tidak termasuk makanan tercemaratau bahan yang disenaraikan dalam Jadual II (Seksyen 2)Akta Racun 1974/ Pesticides Act 1974Racun/ Poisons: Apa-apa bahan yang dinyatakan dalam senarai racun yangmeliputi apa-apa penyediaan solution, compound, mixtureatau bahan semulajadi dengan merujuk Jadual II (Seksyen2dan 7) Akta Racun dan Peraturan-peraturan 1952MSDS: Material Safety Data SheetCSDS: Chemical Safety Data SheetPPPA: Pejabat Pembangunan dan Pengurusan AsetPPKKP: Pejabat Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan PekerjaanBKU: Bahagian Keselamatan UniversitiPKU: Pusat Kesihatan UniversitiPTJ: Pusat Tanggungjawab (Fakulti/Institut/Akademi/Sekolah)TNCPI: Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi)UPM: Universiti Putra MalaysiaSIRIM: Standards and Industrial Research Institute of MalaysiaNO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20152 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN ananMakmal/BengkelOrang YangKompeten (OYK)PegawaiBertanggungjawab(PYB)5.0::::Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan MalaysiaKeselamatan dan Kesihatan PekerjaanUniform Building By LawBilik penstoran/ruang penyimpanan khas/kabinet berkunciyang dibenarkan, selamat dan berasingan dari meja kerja(working table): Tempat menjalankan penyelidikan atau pengajaran yangmempunyai struktur bangunan tetap (tidak termasukkerja lapangan dan struktur binaan sementara): Seseorang yang dilantik oleh ketua PTJ bagi menjalankankerja-kerja pemantauan dan pengawasan di makmalberdasarkan kepada pengetahuan, kemahiran danpengalaman.: Pegawai Bertanggungjawab yang terdiri daripada PegawaiPenyelidik, Pembantu Makmal, Penolong Pegawai Sains,Pegawai Sains, Juruteknologi Makmal Perubatan,Penolong Pegawai Veterinar, Pembantu Veterinar,Pembantu Pertanian, Juruteknik, Penolong Jurutera dansemua yang terlibat dalam mengendalikan makmalberkenaan.PANDUANDi antara aktiviti utama dalam pengurusan makmal/bengkel ini adalah aktivitipengendalian pengajaran dan penyelidikan, pengurusan aset dan pemantauanseperti peralatan, mesin, jentera dan kemudahan infrastruktur yang ada dimakmal/bengkel tersebut. Pengurusan yang berkaitan dengan aset ini adalah prosestentukuran, penyenggaraan, baik pulih dan pelupusan. Aspek keselamatan juga perludilaksanakan bagi memastikan keselamatan staf, pelajar, pelawat dan sesiapa sahajayang terlibat dengan penggunaan peralatan, mesin, jentera dan kemudahaninfrastruktur terjamin.5.1JENIS DAN ORGANISASI MAKMAL/BENGKELTentukan jenis makmal/bengkel sama ada pengajaran, penyelidikan nyaiPegawaiBertanggungjawab yang perlu dipamerkan di bahagian hadapan pintu masukmakmal seperti berikut:NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20153 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKELSila paparkangambar PegawaiBertanggungjawabdi sini1. Nama Makmal/Bengkel2. Jenis Makmal/Bengkel (Penyelidikan/Pengajaran/Perkhidmatan/Gabungan)3. Kod Makmal/Bengkel4. Nama Pegawai Bertanggungjawab5. No. untuk dihubungi (Telefon Pejabat/Telefon Bimbit)5.2PENGURUSAN BAHAN DAN PERALATAN MAKMAL / BENGKEL5.2.1 Penyimpanan dan Penggunaan Bahan/Peralatana) Peralatan (jentera/mesin) dan RadasPenyimpanan peralatan/radas perlu mengikut kesesuaian danperlu direkodkan serta dilabelkan dengan jelas.Setiap peralatan/perkakasan yang mempunyai risiko perlumempunyai Prosedur Kerja Selamat (Safe OperatingProcedure) yang mana ia perlu dibangunkan oleh PTJ danpenggunaan sebarang peralatan/radas perlu mengikutProsedur Kerja Selamat yang dibangunkan selaras denganManual Operasi Peralatan sepertimana berikut:i. Kebuk WasapRujuk: Panduan Keselamatan Penggunaan Kebuk Wasapii. Radas KacaRujuk: Panduan Keselamatan Penggunaan Radas Kacaiii. Cecair KriogenikRujuk: Panduan Keselamatan Penggunaan CecairKriogenikb) Bahan KimiaBilik Penstoran Bahan Kimiai. Bilik penstoran bahan kimia perlu mempunyai sistempengudaraan yang baik.ii. Ruang khas untuk kelas bahan kimia tertentu seperti almariflammable dan corrosive.NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20154 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKELiii. Pengendalian bahan toksik dan mudah bakar perlu diasingkankawasannya dan jika perlu (bergantung kepada bahan kimia)menggunakan kebuk wasap.iv. Bilik penstoran bahan kimia perlu diperiksa untuk memastikantiada sebarang kebocoran atau tumpahan.v. Bilik penstoran bahan kimia mestilah ditempatkan di lokasiyang mudah diakses oleh kenderaan, samada untuk tujuanpenghantaran atau kecemasan.vi. Bilik penstoran bahan kimia perlu dilengkapkan dengan alatpemadam api yang sesuai, alat lindung diri dan sistemkomunikasi tertentu yang boleh digunakan semasakecemasan.vii. Bilik penstoran bahan kimia mestilah berdekatan denganmakmal untuk mengurangkan risiko kemalangan semasapengagihan bahan kimia.viii. Tahap keselamatan bilik penstoran bahan kimia, sepertipendawaian elektrik, sistem pengudaraan dan lain-lain perludiperiksa sekurang-kurangnya sekali setahun oleh orang yangkompeten (OYK).ix. Bilik penstoran bahan kimia tidak boleh digunakan sebagaibilik persediaan atau pembungkusan semula bahan kimia.x. Pengendalian bilik penstoran bahan kimia hendaklah dilakukanoleh pekerja tertentu sahaja.xi. Penyimpanan bahan kimia cecair mudah terbakar dalamkabinet tidak boleh melebihi 227 liter (60 gallon) bagi cecairdengan takat kilat kurang daripada 60 ⁰C.xii. Pekerja yang menjaga setor bahan kimia bertanggungjawabuntuk:a. Asingkan bahan kimia mengikut keserasian.b. Simpan rekod berasingan bagi bahan kimia yangmempunyai tarikh luput.c. Periksa label secara berkala dan pastikan label tidakrosak.xiii. Bekas untuk mengisi bahan kimia tertumpah perlu disediakandalam setor jika berlaku tumpahan kimia.NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20155 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKELPenyimpanan Bahan Kimia di dalam makmal dan PergerakanBahan Kimia antara makmali. Semua bahan kimia perlu didaftarkan di dalam Borang R01/DBK).ii. Rekodkan maklumat keluar/masuk bahan kimia dari bilikpenstoran bahan kimia dalam Borang Inventori Bahan Kimia(SOK/LAB/BR02/IBK).iii. Semua bahan kimia atau larutan kimia yang sedang digunakandi dalam makmal perlu dilabelkan dengan jelas seperti berikut:a. Nama bahan kimia dan kepekatanb. Tarikh dikeluarkan dari ruang bilik penyimpanan/tarikh dibuatc. Nama penggunaiv. Setiap bahan kimia yang disimpan dan digunakan di dalammakmal perlu mempunyai Material Safety Data Sheet(MSDS)/Chemical Safety Data Sheet (CSDS) yang dibekalkanbersama oleh pembekal.v. Pegawai makmal hendaklah memastikan pergerakan bahankimia yang dibawa masuk ke dalam makmal oleh penyelidikatau pelajar perlu direkodkan di dalam buku log sepertibutiran berikut:a. Nama bahan kimia dan kepekatan/ kuantitib. Tarikh dibawa masukc. Nama penggunavi. Bahan kimia perlu disimpan mengikut pengkelasan secarafisiokimia.vii. Bahan kimia mudah terbakar perlu disimpan dalam kabinetyang bersesuaian.viii. Jangan simpan bahan kimia di tempat seperti atas mejakerja/amali, dalam kebuk wasap, bawah sinki atau peti sejukbagi bahan mudah terbakar.ix. Elakkan dedahan secara langsung tempat penyimpanan bahankimia sementara dari cahaya matahari.x. Kabinet penyimpanan bahan kimia mestilah mempunyaipengudaraan yang baik.NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20156 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKELxi. Peti sejuk yang digunakan untuk menyimpan bahan kimia tidakboleh sama sekali digunakan bersama dengan bahan lainwalaupun bagi tujuan kegunaan makmal.Pengemaskinian Stok Bahan Kimiai. PYB makmal/bengkel mestilah mengemaskini Stok BahanKimia setiap 6 bulan sekali dengan menggunakan BorangPemantauan Stok Bahan Kimia Luput (SOK/LAB/BR03/SBKL).Pengunaan bahan kimiai. Kendalikan bahan kimia dengan betul dengan merujukMSDS/CSDS.ii. Ketahui sifat bahan kimia yang digunakan.iii. Gunakan Alat Lindung Diri (ALD) yang bersesuaian.Secara umumnya semasa menggunakan bahan kimia, penggunaperlu sekurang-kurangnya memakai ALD berikut:i. Kot Makmalii. Kasut Bertutupiii. Safety Glassesiv. Alat pelindung pernafasan (mengikut jenis bahan kimia)Pelupusan bahan kimiaSisa kimia mesti disimpan dalam bilik stor pelupusan. Pelupusansisa kimia hendaklah merujuk kepada Prosedur Pengurusan danPelupusan Sisa (UPM/SOK/OSH/P001).c) Alat Lindung Diri (ALD)Penggunaan ALD amat penting di dalam makmal kerana iamerupakan langkah kawalan sementara bagi melindungikeselamatan diri dari bahan berbahaya.Rujuk: Panduan Menggunakan Alat Lindung Dirid) Silinder Gas TermampatSecara umumnya, semua silinder gas termampat yangdigunakan dalam makmal perlu diletakkan secara menegakdan dirantai.Rujuk: Panduan Keselamatan Penggunaan Silinder GasTermampat dan Panduan Keselamatan Pengendalian LPG.NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20157 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKEL5.2.2 Pembersihan (Housekeeping)i.ii.iii.5.3Pembersihan yang betul dapat mengurangkan risiko di dalammakmal terutama kepada kesihatan. Habuk pada meja kerjadan lantai perlu dibersihkan dengan menggunakan pembersihhampagas bukan dengan tekanan udara atau penyapu.Cecair yang tumpah mestikan diurus dengan betul(didepositkan pada bekas kedap udara) dan diasingkan setiaphari di kawasan kerja.Bahan kimia yang disimpan dalam bekas rosak atau bocorperlu dipindahklan kepada bekas yang baik dan bekas yangrosak dilupuskan dengan merujuk Prosedur Pengurusan danPelupusan Sisa UPM (UPM/SOK/OSH/P001).INFRASTRUKTUR DAN PERSEKITARAN MAKMAL/BENGKELSpesifikasi Makmal/BengkelMakmal/bengkel haruslah direka bentuk agar dapat meminimumkan risiko danbahaya terhadap pengguna makmal.5.3.1 Makmal/Bengkel KimiaSetiap makmal/bengkel pengajaran/penyelidikan/perkhidmatan/gabungan yang menggunakan bahan kimia perlulah mempunyaikeperluan umum seperti berikut:1. Sinki2. Safety Shower3. Ruang Alat Lindung Diri4. Ruang Penyimpanan Radas Kaca5. Ruang Penyimpanan Bahan Kimia6. Ruang Penyimpanan Sisa Kimia7. Alat Pemadam Api Mudah Alih8. Eye Wash Station9. First Aid Kit10. Pelan Laluan Kecemasan11. Tanda ‘KELUAR’12. Spill Kit13. Fire Blanket14. Sistem LEV/ kebuk wasapNO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20158 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKEL15. Alat Pengesan Kebakaran (bergantung kepada jenis bangunandan fungsi seperti yang di peruntukan oleh UBBL1984 atauAkta Perkhidmatan BOMBA (Fire Certificate)1988)5.3.2 Makmal/Bengkel bukan kimia (termasuk Makmal Komputer)Setiap bengkel lah mempunyai keperluan umum seperti berikut:1. Ruang Alat Lindung Diri (jika berkaitan)2. Ruang Penyimpanan Peralatan3. Fire Blanket (jika berkaitan)4. Alat Pemadam Api Mudah Alih5. First Aid Kit6. Pelan Laluan Kecemasan7. Tanda ‘KELUAR’8. Alat Pengesan Kebakaran (bergantung kepada jenis bangunandan fungsi seperti yang diperuntukan oleh UBBL1984 atau AktaPerkhidmatan BOMBA (Fire Certificate)1988)5.3.3 Pelan Lantai1. Setiap makmal/bengkel pengajaran mestilah mempunyai sekurangkurangnya dua jalan keluar yang tidak boleh dikunci semasaberoperasi.2. Pintu keluar makmal seharusnya tertutup secara sendirinya (doorcloser) apabila diakses dan menghala ke koridor.3. Proses timbangan analisis hendaklah dilaksanakan jauh dariperalatan yang menghasilkan vibrasi dan kawasan penyediaanbahan yang menghasilkan wap menghakis. Adalah lebih sesuai jikaproses timbangan analisis dilaksanakan di bilik berasingan.4. Ruang kerja pejabat di dalam makmal/bengkel perlu diasingkandengan sesekat (partition) bertutup bagi memastikan staf makmaldiasingkan dari bahaya di dalam makmal. Disarankan agar ruangkerja pejabat di dalam makmal mempunyai akses terus keluar kekoridor.5. Makmal/ bengkel pengajaran/ penyelidikan/ perkhidmatan/gabungan yang menggunakan bahan kimia perlu mempunyai safetyshower dan eye wash station tersendiri yang sentiasa berada didalam keadaan baik. Tatacara penggunaan safety shower dan eyeNO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/20159 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKELwash station hendaklah dimaklumkan kepada semua penggunamakmal. Lokasi safety shower dan eye wash station perlulahmemenuhi kriteria sepertimana berikut:i) Jarak perjalanan dari meja kerja di dalam makmal tidak lebihdari 10 saat.ii) Mudah diakses.iii) Bebas daripada sebarang halangan.iv) Dilabelkan dengan jelas.v) Jauh dari punca elektrik.5.3.4 Keperluan Utiliti1. Sumber air seharusnya jauh dari sumber elektrik, sumber simpananbahan kimia dan sumber simpanan sisa kimia. Tiada ruangpenyimpanan bahan atau sisa kimia di atas atau di bawah sumberair.2. Udara bertekanan atau vakum haruslah dibekalkan dari luarmakmal bagi mengurangkan masalah bunyi dan vibrasi.3. Tiada gas mampat (LPG, CO2, H2, Nitrogen, dan lain-lain) berlebihan(tidak melebihi 1 tong) berada di dalam makmal dan seharusnyadibekalkan dari luar bangunan dimana setiap makmal mempunyaiinjap tutup kecemasan.4. Setiap makmal/bengkel perlu mempunyai alat pengalih udara(ventilation) terus ke luar bangunan bagi memastikan pertukaranudara di dalam makmal sentiasa berlaku.5. Udara di dalam makmal seharusnya dialirkan dari kawasan kurangmerbahaya/berisiko ke kawasan berisiko dan terus keluar daribangunan (negative pressure).6. Sistem pengudaraan terbaik adalah jika sistem pengalih udaradiletakkan bertentangan dengan sistem penyaman udara bagimemastikan semua udara di dalam makmal/bengkel bertukar.7. Outlet elektrik perlu lebih dari peralatan yang sepatutnya ada didalam makmal bagi mengelakkan beban berlebihan. Penambahanoutlet elektrik adalah hanya dengan kelulusan daripada PejabatPembangunan dan Pengurusan Aset (PPPA).8. Sistem penyaman udara adalah disarankan berasingan dan tidakdibuat secara berpusat bagi memastikan bau tidak merebakkeseluruh bangunan.NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/201510 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKEL5.3.5 Kriteria Pembelian Peralatan Makmal/Bengkeli.Radas /PeralatanPastikan radas/peralatan samada mesin mahupun jentera mempunyaisijil kelulusan Standards and Industrial Research Institute of Malaysia(SIRIM), lesen penggunaan (bagi radas penyinaran), kelulusan bertulisJabatan Alam Sekitar (Sistem LEV/kebuk wasap), sijil perakuankelayakan (bagi mesin/jentera yang tersenarai dalam Akta Kilang danJentera 1967) dan Manual Operasi.ii.Bahan Kimia1) Pastikan semua bahan kimia mempunyai CSDS/ MSDS dantarikh luput guna yang dikeluarkan oleh syarikat pembekal,latihan penggunaan termasuk ALD yang perlu dipakai semasapengendalian bahan kimia tersebut.2) Pembantu Penyelidik (RA) dan pelajar tidak dibenarkanmembeli bahan kimia secara persendirian.iii.Alat Lindung Diri (ALD)Pastikan ALD yang dibeli mengikut keperluan dan kesesuaianpenggunaan atau aktiviti kerja serta mematuhi spesifikasi sepertimanaberikut:1. Pelindungan Mata(a) Jenama, model dan pembuat yang diluluskan olehJabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Malaysia(JKKPM) mengikut Peraturan-peraturan Keselamatan danKesihatan Pekerjaan (Penggunaan dan StandardPendedahan Bahan Kimia Berbahaya kepada Kesihatan)2000, atau(b) Jenama, model dan pembuat yang diluluskan oleh JKKPMmengikut Peraturan-peraturan di bawah Akta Kilang danJentera 1989, atau(c) Memenuhi mana-mana piawaian yang diterima-pakaioleh JKKPM untuk kelulusan di atas.NO. SEMAKANNO. ISUTARIKH KUATKUASA: 05: 02: 11/08/201511 drp. 18
SOKONGANPENGURUSAN DAN KESELAMATAN MAKMALPEJABAT NAIB CANSELORUPM/SOK/LAB/GP01/PKMGARIS PANDUAN PENGURUSAN DAN KESELAMATANMAKMAL/BENGKEL2. Perlindungan Pernafasan(a) Jenis, model, filter/cartridge/canister dan pembuat yangdiluluskan oleh JKKPM mengikut Peraturan-peraturanKeselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (Penggunaan danStandard Pendedahan Bahan Kimia Berbahaya KepadaKesihatan) 2000, atau(b) Memenuhi mana-mana piawaian yang diterima-pakai olehJKKPM untuk kelulusan di atas.3. Sarung Tangan(a) Jenis, model dan pembuat yang diluluskan oleh JKKPMmengikut Peraturan-peraturan Keselamatan dan KesihatanPekerjaan (Penggunaan dan Standard Pendedahan BahanKimia Berbahaya Kepada Kesihatan) 2000, atau(b) Jenama, model dan pembuat yang diluluskan oleh JKKPMmengikut Peraturan di bawah Akta Kilang dan Jentera1989, atau(c) Memenuhi mana-mana piawaian yang diterima-pakai olehJKKPM untuk kelulusan di atas.4. Perlindungan Kaki(i) Tumpahan/Percikan Bahan Kimia(a) Jenama, model
1.0 TUJUAN Garis panduan ini menerangkan cara dan kaedah pengurusan dan keselamatan makmal/bengkel pengajaran, penyelidikan dan perkhidmatan di UPM. 2.0 TANGGUNGJAWAB Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi), Pengarah PPKKP (PGH) dan Ketua PTJ adalah bertanggungjawab memastikan garis panduan ini dipatuhi.
1 GARIS PANDUAN PENGURUSAN KEWANGAN KEGIATAN PELAJAR 1.0 TUJUAN Garis panduan menerangkan tatacara pengurusan kewangan kegiatan pelajar. 2.0 GLOSARI HEP-UKM Pusat Hal Ehwal Pelajar iSTAR Sistem Integrasi Bakat, Aktiviti & Resume Pelajar UKPEL Unit Kewangan Pelajar, Jabatan Bendahari PTJ Pusat Tanggungjawab – HEP-
2.5 Pengurusan Stres 38 2.5.1 Model Pengurusan Stres: Diagnosis dan Intervensi 40 2.5.2 Mekanisme Menghadapi Stres 41 2.5.3 Dimensi Untuk Pengurusan Stres 44 2.6 Pengurusan Stres dan Peranannya Dalam Prestasi 46 2.7 Kesan Pengurusan Stres dalam Hubungan antara Persaingan Kerja Kompetitif dan Prestasi 48
KEWANGAN DAN AKAUN KP 5.1/2013 Garis Panduan Pelaksanaan Jawatankuasa Pengurusan Kewangan Dan Akaun 1. Tujuan . Memastikan pembayaran bil di bawah Arahan Perbendaharaan 58(a) dan Arahan Perbendaharaan 59 diselesaikan; dan . Melaksanakan tindakan mengutip balik atau potongan gaji. Pekeliling Perbendaharaan Malaysia KP 5.1/2013 Lampiran A M.S .
EDU 3105 12 Fungsi Pengurusan Pengajaran Fungsi ini bertujuan untuk mengarah, menyelaras & mengawal untuk memastikan teknologi dalam pengajaran berjalan lancar dan berkesan. Fungsi pengurusan didukung oleh pengurusan organisasi dan pengurusan kakitangan. Pengurusan o
GARIS PANDUAN PELAKSANAAN KULIAH BAGI SEMESTER 1 SESI 2020/2021 FAKULTI PENDIDIKAN TEKNIKAL DAN VOKASIONAL Tujuan garis panduan ini disediakan adalah untuk edaran dalaman kepada staf akademik . ditetapkan dalam buku Panduan Akademik UTHM, dengan mengisi Borang Pengecualian Kredit Kursus. Manakala, bagi pelajar dari program Ijazah Sarjana
bangun ruang prisma segi empat lengkap beserta diagonal bidangnya, sebutkan kedudukan garis apa saja yang terdapat pada bangun ruang tersebut! Sebuah garis memotong salah satu garis sejajar. Maka garis tersebut memotong garis sejajar yang lain. Tunjukkan dengan gambar sifat garis tersebut! Dua buah kardus di tumpuk.
Garis panduan ini bertujuan untuk membantu majikan menentukan amaun Potongan Cukai Bulanan (PCB) dengan betul dan tepat selari dengan Kaedah-Kaedah Cukai Pendapatan (Potongan daripada Saraan) 1994 [P.U.(A) 507/1994] (selepas ini dirujuk sebagai “KKCP PDS”) dan undang-undang yang berkuat kuasa pada tarikh garis panduan ini diterbitkan.
appropriate strategies to solve problems. Mathworld.com Classification: Number Theory Diophantine Equations Coin Problem 02-02. 14 AMC 8 Practice Questions Continued -Ms. Hamilton’s eighth-grade class wants to participate intheannualthree-person-teambasketballtournament. The losing team of each game is eliminated from the tournament. Ifsixteenteamscompete, howmanygames will be played to .
