Ict-bekwaamheid Van Leraren - Leraar24

1y ago
19 Views
2 Downloads
670.40 KB
20 Pages
Last View : 1m ago
Last Download : 2m ago
Upload by : Audrey Hope
Transcription

Ict-bekwaamheid van lerarenVersie 2012

Ontwikkeld insamenwerking met:ADEFDigivaardig & DigiveiligEDventureGEUKohnstamm InstituutMBO O-ICTSamenwerkende LPCStichting SchoolinfoVakvereniging i&iVO-raad

Inhoudsopgave1Inleiding42Ict-bekwaamheid van leraren63Digitale basisvaardigheden84Effectief ict-gebruik9Kerntaak A: Pedagogisch-didactisch handelen95Kerntaak B: Werken in de schoolcontext12Kerntaak C: Professionele ontwikkeling13Verantwoording14Bronnen163

1 InleidingInformatie zoeken op internet, online solliciteren,De meerwaarde van ict in het onderwijse-mailen, chatten en twitteren. Ict is op steedsUit onderzoek blijkt dat de juiste inzet van ict in hetmeer manieren geïntegreerd in onze samenleving.onderwijs ervoor zorgt dat:Wat betekenen deze veranderingen voor de school alsplek om te leren en te werken? En wat betekenen zeIn het primair proces:voor leraren, die een scala aan nieuwe mogelijkheden de motivatie toeneemt.krijgen om hun onderwijs te verrijken? de leerprestaties verbeteren. het leerproces efficiënter wordt.Kader voor ict-bekwaamheid van lerarenKennisnet heeft het ‘Kader voor ict-bekwaamheidIn het secundaire proces kennen we minder onderzoekvan leraren’ ontwikkeld, zodat scholen deze vragennaar de meerwaarde van ict in het onderwijs, maarmakkelijker kunnen beantwoorden. We beschrijvengaan we op basis van ervaring en onderzoek van anderein dit Kader welke bekwaamheden leraren nodigsectoren uit van:hebben om ict op zo’n manier te integreren dat het tijdsbesparing: door bepaalde taken tehun onderwijs aantrekkelijker, efficiënter en/ofeffectiever maakt.automatiseren en gegevens opnieuw te gebruiken. verbeterde transparantie: meer inzicht in deDaarbij is wat ons betreft ict geen doel maar eenprestaties van leerlingen, leraren en de instellingmiddel, het kan leraren ondersteunen. Ict-bekwamezelf.leraren zijn in staat te beoordelen wanneer ict een betere sturing: door de verbeterde transparantiemeerwaarde heeft voor de uitoefening van hun beroep.meer mogelijkheden om middelen effectief in teHet Kader is van toepassing op leraren in het basis-,zetten.voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. hogere professionaliteit: ict als medium en alshulpmiddel voor professionele ontwikkeling vanEr zijn diverse benaderingen in omloop om dezebekwaamheid te beschrijven, zowel nationaal alsinternationaal. Veel van deze benaderingen gaanechter uit van de ict-toepassing (technology driven) enniet van de opbrengst. Hiermee lijkt ict steeds het doelin plaats van het middel. In het Kader dat Kennisnetheeft ontwikkeld draaien we dit om; we denken vanuithet beroep van de leraar en beschrijven per kerntaakop welke manier ict kan ondersteunen.4het personeel.

Het beroep van de leraar verrijkt met ict3 kerntakenDe voorwaarde voor het effectief inzetten van ict inDit heeft geleid tot een driedeling van kerntaken:het onderwijs is de evenwichtige en samenhangendepedagogisch-didactisch handelen, werken in deinzet van de 4 pijlers: visie, deskundigheid, digitaalschoolcontext en professionele ontwikkeling waarbinnenleermateriaal en ict-infrastructuur (Kennisnet,we de ict-bekwaamheid van de leraar beschrijven.2011). In dit document richten we ons op de pijlerOm ict op een effectieve manier toe te passen binnendeskundigheid: Wat moet je als leraar kennen endeze 3 kerntaken moet de leraar allereerst digitaalkunnen?basisvaardig zijn. De digitale basisvaardigheden zijn eensamenvatting van 3 bronnen:Hierbij zijn we uitgegaan van het beroep van deleraar. In de algemene vakbekwaamheidseisen voorleraren, zoals omschreven door de Onderwijscoöperatie1. De 10 Mediawijsheidcompetenties (Mediawijzer.net, 2012).2. De internetvaardigheden zoals gehanteerd in het(2012), wordt het volgende over ict gezegd: “LerarenE-skills model van ECP, gebaseerd op onderzoekworden ict-bekwaam geacht als zij kennis hebbenvan Van Deursen (Universiteit Twente, 2010).van digitale leermaterialen en -middelen en alszij de pedagogisch-didactische mogelijkheden en3. De instrumentele vaardigheden uit deKennisbasis ICT van ADEF (2009).beperkingen daarvan kennen. Daarnaast kunnen zijEen ict-bekwaam leraar heeft kennis en kundeen, daaraan gepaard, een professio nele houdingtegenover ict.”doelmatig gebruikmaken van beschikbare digitaleIn hoofdstuk 2 omschrijven we het Kader voor ict-leermaterialen en -middelen.”bekwaamheid. In hoofdstuk 3 noemen we de digitaleKortom, een ict-bekwame leraar heeft kennis en kundebasisvaardigheden. Om duidelijk te maken hoeen, daaraan gepaard, een professionele houdingscholen dit Kader kunnen gebruiken, geven we integenover ict. Net als nieuwsgierigheid en dehoofdstuk 4 voorbeelden van effectief ict-gebruikbereidheid een leven lang te leren, hoort het inspelenen hoe leraren daarin hun ict-bekwaamheid kunnenop de mogelijkheden van nieuwe technologischelaten zien.ontwikkelingen bij een professionele houding.5

2 Ict-bekwaamheid van lerarenVoor goed onderwijs zijn goede leraren nodig.Uit onderzoek blijkt dat de ict-bekwaamheid vanpedagogischdidactischhandelenleraren van essentieel belang is bij het verbeterenvan leeropbrengsten van leerlingen (OECD, 2010;Unesco, 2011; Kennisnet, 2011). Om leerlingen tehelpen zich te ontwikkelen tot burgers die kunnenictbekwaamheidsamenwerken, probleem oplossen en effectief kunnenfunctioneren in de maatschappij kunnen leraren ictals hulpmiddel gebruiken. Ict kan ondersteunen inprofessioneleontwikkelingwerken in deschoolcontextverschillende facetten van het beroep van de leraar.Kennisnet onderscheidt daarbij 3 kerntaken. Dezekerntaken sluiten aan bij de 3 beroepscontexten vande Onderwijscoöperatie (2012):A. Pedagogisch-didactisch handelenA.Pedagogisch-didactisch handelenLeraren ondersteunen hun onderwijs met ict-hulp B.Werken in de schoolcontextmiddelen. Zij zijn in staat te beoordelen wanneerC.Professionele ontwikkelingict een meerwaarde heeft en passen hun kennisen vaardigheden op het gebied van leerinhoud,pedagogiek, didactiek én technologie in samenhang toe.pedagogischdidactischhandelenZij kunnen daarbij: rekening houden met de impact die de digitalewereld heeft op het opgroeiende kind. de verbinding leggen tussen leerdoel, werkvormictbekwaamheiden de inzet van ict-hulpmiddelen (TPACK, modelvoor integratie van ict in het onderwijs).professioneleontwikkelingwerken in deschoolcontextPer kerntaak bekijken we op welke manier ict lerarenbij die taak kan ondersteunen.6 uitleggen welke meerwaarde ict heeft in hetaanbieden van hun onderwijs.

ntwikkelingwerken in deschoolcontextprofessioneleontwikkelingwerken in deschoolcontextB. Werken in de schoolcontextC. Professionele ontwikkelingLeraren organiseren en verantwoorden hun werkLeraren onderhouden en ontwikkelen hun eigenmet behulp van ict-middelen. Zij gebruiken devakbekwaamheid met behulp van ict-hulpmiddelen.ict-systemen waarvoor hun school gekozen heeft.Zij kunnen de meest actuele informatie online vindenVoor het organiseren van hun eigen werk, voor heten weten hoe zij ict kunnen inzetten om vakbekwaamcommuniceren met leerlingen, collega’s en ouders énte blijven.voor het verantwoorden van hun eigen handelen.Zij kunnen daarbij:Zij kunnen daarbij: administratieve zaken digitaal vastleggen,beheren en delen. voor hun vakgebied relevante digitale bronnenvinden en raadplegen. de laatste ontwikkelingen in hun vakgebied volgen voortgang van leerlingen digitaal zichtbaaren kennis en ervaringen uitwisselen via digitalemaken en volgen.platforms.digitaal communiceren.7

3 Digitale basisvaardighedenBij alle 3 de kerntaken geldt: als leraren hun onderwijsmet ict willen ondersteunen, dan hebben zij tenminstecommunicatiemiddelen.een aantal digitale basisvaardigheden nodig. Deze kunnen participeren in sociale netwerken.basisvaardigheden zijn voorwaardelijk om ict effectief hun weg kunnen vinden op internet: gebruikenin te kunnen zetten in het onderwijs en zijn gebaseerdvan een internetbrowser en toepassen van eenop de digitale basisvaardigheden die voor de gehelezoekmachine op internet (vinden, beoordelen enberoepsbevolking van Nederland gelden (Mediawijzer.verwerken van informatie).net, 2012; van Deursen, 2010; ADEF, 2009). In dithoofdstuk maken we een vertaling naar de sectoronderwijs.Dit betekent dat zij: apparaten, software en toepassingen kunnengebruiken:– in de onderwijscontext: beamer, digitaalschoolbord, digitale video/audio apparatuur;– bestanden kunnen beheren;– kunnen werken met de standaardkantoortoepassingen, zoals een tekstverwerkeren presentatiesoftware;– kunnen werken met de onderwijs specifieketoepassingen, die op hun school van toepassingzijn, zoals een digitale leeromgeving enleerlingvolgsysteem;– foto’s, video’s en audio digitaal kunnen maken.8 kunnen omgaan met digitale

4 Effectief ict-gebruikTer inspiratie omschrijven we in dit hoofdstukmaar betreft ook het bewustzijn van welke gegevenseen aantal voorbeelden van effectief ict-gebruikonline zichtbaar zijn voor wie en hoe persoonlijkein het onderwijs. De voorbeelden zijn waarinformatie kan worden beveiligd met bijvoorbeeldmogelijk geïllustreerd met videofragmenten (zieeen wachtwoord. Daarnaast moeten leraren in hunook ictbekwaamheid.kennisnet.nl). Deze opsomminglessen rekening houden met de (nieuwe) manierenis niet volledig en ook niet bepalend voor devan informatie vergaren die internet mogelijk maakt.uiteindelijke eisen die een school aan haar lerarenHoe vind je informatie en hoe beoordeel je deze opstelt. Dat kan per school verschillen.betrouwbaarheid en bruikbaarheid? Een digitalebasisvaardigheid voor de leraar zelf, maar eenWanneer zijn leraren ict-bekwaam en hoe kunnen zij datbekwaamheid om dit ook op leerlingen over te brengen.aantonen? Welke afspraken maken zij hierover met hunleidinggevende? Zodra duidelijk is welke verwachtingenHet didactisch handelen splitsen we op in 3de school op ict-gebied heeft van leraren, kunnen dehandelingen die betrekking hebben op het primaireleraar en zijn leidinggevende afspraken maken over deonderwijsproces: instructie geven, laten leren enmanier waarop ict-bekwaamheid wordt beoordeeld.toetsen.Dergelijke afspraken passen bijvoorbeeld in de POPcyclus (het maken, uitvoeren en evalueren van eenInstructie gevenpersoonlijk ontwikkelingsplan). Een afspraak kan zijn,Ict ondersteunt leraren in het geven van instructiedat de leraar per kerntaak 1 of meerdere voorbeeldendoordat het allerlei mogelijkheden biedt om tekst, beeldvan effectief ict-gebruik laat zien en kan uitleggen waten audio te combineren. Dit is bij uitstek zichtbaarde meerwaarde hiervan is.bij het gebruik van multimediaal leermateriaal,wat middels een computer of tablet toegankelijkgemaakt kan worden. De combinatie van tekst, beeld engeluid zorgt niet alleen voor een verhoogde motivatiemaar ook dat leerlingen complexe begrippen snellerKERNTAAK A:Pedagogisch-didactisch handelenbegrijpen. Daarnaast is het digitale schoolbord eenDeze kerntaak betreft zowel pedagogischedigiborden.kennisnet.nl). Uit onderzoek blijkt datals didactische aspecten.dit middel de klassikale instructie verrijkt. Lerarengoed voorbeeld van multimediaal ict-gebruik (zie ookkunnen hun klassikale uitleg op een digitaal schoolbordDe pedagogische kant betreft vooral het rekeningfunctioneel ondersteunen met beeld en geluid, watkunnen houden met de impact die de digitaleleerlingen helpt om de stof te onthouden en dewereld op het opgroeiende kind heeft. Denkaandacht bij de les te houden (Fisser, 2007; Van Ast,hierbij aan het (net als in een analoge) in een2010; Heemskerk, 2010; Somekh, 2007; Marzano, 2009;met ict verrijkte wereld zorgen voor een veiligeOberon, 2010).leeromgeving. Een veilige leeromgeving heeft nietalleen met aspecten als digitaal pesten te maken,9

leraar24.nl/video/2401 (Videoprentenboeken)Laten leren leraar24.nl/video/638Niet alleen instructie geven, ook leerlingen laten(Mogelijkheden digitale schoolbord) leraar24.nl/dossier/74 (Dossier het digitaleschoolbord)leren is onderdeel van het didactisch handelen vanleraren. We onderscheiden hierin 3 soorten leren:gestructureerd oefenen, onderzoekend leren en lerenleren.Een ander werkend voorbeeld van instructiegeven ondersteund door ict, is het leren opGestructureerd oefenenafstand (Benschop, 2005). Door middel vanGestructureerd oefenen draait met name omvideoconferencing geeft een leraar, of anderetoepassen en herhalen. Bijvoorbeeld het uit hetdeskundige, aan leerlingen op verschillende locatieshoofd leren van nieuwe feiten of woordjes, hetinstructie. Onderzoek laat zien dat leerlingen mettoepassen van geleerde regels (zoals grammatica leren op afstand dezelfde prestaties halen als metregels) of het oefenen van vaardigheden (bijvoor face-to-face onderwijs. Het vraagt echter wel ombeeld blind leren typen). Het gebruik van digitaleeen goede voorbereiding van leraren en leerlingenoefenprogramma’s helpt leraren hun leerlingenen stelt hoge eisen aan de vaardigheden van lerarengestructureerd te laten oefenen. Gebruik van goededie op afstand orde moeten houden en de voortgangdigitale oefenprogramma’s leidt tot een verhoogdemoeten monitoren.motivatie, taakgerichtheid en groter zelfvertrouwen.Met name bij taal en rekenen kennen we veel leraar24.nl/video/2274 (Regionale videolessen)werkende voorbeelden (van Rijn, 2009). leraar24.nl/video/2077 (Expert in de klas)Digitale oefenprogramma’s maken het mogelijk omAndere vormen van instructie waarbij gebruikmakkelijker onderwijs gedifferentieerd, op maat,wordt gemaakt van video zijn ingeblikte lessenaan te bieden. Er zijn veel digitale oefenprogramma’sen instructievideo’s. De leerling kan zelfstandigdie leerlingen feedback geven op hun resultatende video-instructie bekijken wat het leren tijd- enen aan de hand van deze resultaten het aanbod vanplaatsonafhankelijk maakt. Voorbeelden hiervan zijnoefenmateriaal aanpassen. Doordat de voortgangde Khan Academy (Khanacademy.org) en Flippingnauwkeurig wordt geregistreerd krijgt een leraar perthe Classroom (Flippingtheclassroom.kennisnet.nl).leerling beter zicht op welke onderdelen voldoendeHierbij is het van belang dat leraren een actieve rolworden beheerst en welke niet. Onderzoek laat zienblijven spelen in de begeleiding: niet alle leerlingendat leerlingen zelfstandig met zulke programma szullen uit zichzelf een video gaan bekijken. Ook deuit de voeten kunnen (Meijer, 2009). Hierdoor komtkwaliteit van de video is van belang voor een goeder voor leraren tijd vrij die zij kunnen besteden aanleerresultaat.bijvoorbeeld het extra begeleiden van leerlingendie dit nodig hebben of het geven van specifieke leraar24.nl/video/1954(De expertvideo als vergelijkingsmateriaal) leraar24.nl/video/3353(Flipping the Classroom)10instructie. Voorwaarde is dat leraren in staat zijngoed (digitaal) overzicht te houden op vorderingenvan leerlingen en daar inspringen waar nodig.

leraar24.nl/video/3342(Rekenen in een adaptieve digi-tuin) leraar24.nl/video/1509(Op je eigen tempo werken aan taalvaardigheid)vaardigheden ontwikkelen, zoals leren baggeren meteen baggersimulatie (Oomens, 2011) of vertrouwdraken met principes van onderzoek, zoals hetopstellen van een hypothese (De Jong, 2009).Ook leerlingen met een beperking (fysiek, cognitiefEen ander voorbeeld is het werken met webquests.of in gedrag) hebben veel baat bij digitaleLeerlingen krijgen een betekenisvolle, functioneleoefenprogramma’s. Uit onderzoek blijkt dat vooropdracht om informatie te zoeken, verwerven enleerlingen met een specifieke behoefte digitaleintegreren. Hierbij is het vooral de bedoelingoefenprogramma’s een positief effect hebben opdat zogenaamde ‘higher order thinking skills’leerresultaten (EXSO, 2011). Voor deze leerlingen is(zoals analyseren, logisch redeneren en problemenhet een groot voordeel dat ze in hun eigen tempo enoplossen) worden gestimuleerd. De leerling is dusop eigen niveau kunnen oefenen en de oefeningenniet een passieve kennisverwerver, maar gaat actiefmeerdere malen kunnen herhalen. Dit maakt hetop zoek naar informatie in verschillende bronnen enleerproces voor hen meer beheersbaar.weet ze te integreren (Abbit & Orphus, 2008). Eenwebquest kan heel effectief zijn met name door de leraar24.nl/video/3193(Digitaal compenserend lezen) leraar24.nl/video/2354 (Interactieve gymzaal)zelfstandige rol van de leerling in een multimedialeuitdagende omgeving. Maar de werkelijke kracht wordtbepaald door de manier waarop leraren de webquestgebruiken. Zij zullen vaak de rol van coach hebbenOnderzoekend leren(Leu e.a., 2004). De leraarpagina van een webquest,Onder onderzoekend leren verstaan we lesvormenmet ondersteunende informatie over het didactisch enwaarbij leerlingen in meer of mindere mate vrij zijn omorganisatorisch gebruik ervan, helpt hen daarbij.zelf een antwoord te zoeken op een vraag, informatiete vinden over een onderwerp, inzicht te verwervenEen specifieke toepassing van de webquest is deover een begrip of vaardigheden te ontwikkelen. Vaakmobile webquest waarbij leerlingen een device,gaat het om complexe vraagstukken met meerderezoals een mobiele telefoon, gebruiken om opdrachtenantwoorden, waarbij het proces (hoe de leerlingen spelletjes te doen in een omgeving buiten hetde oplossing bereikt) tot de leerdoelen behoort. Ictschoolgebouw. Hier gelden dezelfde principes vankan op dit gebied veel opleveren, maar net als bijmultimediale voordelen zoals eerder genoemd maaroefenprogramma’s geldt dat toepassingen minimaaldan gecombineerd met een inspirerende omgeving.een goed doordacht, professioneel didactisch ontwerpvergen en voortdurende aandacht van de leraar. leraar24.nl/video/3232 (GPS-tocht in de natuur)Onderzoekend leren kan bijvoorbeeld met behulpLeren lerenvan computersimulaties. ComputersimulatiesMet ‘leren leren’ bedoelen we onderwijsvormenstellen leerlingen in staat te experimenteren in eendie primair gericht zijn op het leerproces en deomgeving die de realiteit modelmatig nabootst.bewustwording daarvan. Hierbij is het belangrijkLeerlingen kunnen in zo’n omgeving praktischedat leerlingen leren reflecteren op de manier11

waarop ze leren en algemene vaardigheden opdoen.antwoorden meer kunnen uitwisselen en het dus nietDe leerinhoud is daarbij ondergeschikt aan hetmeer uitmaakt wanneer de ene leerling een toetsleerproces. Een voorbeeld van hoe ict hierbij kanover hetzelfde onderwerp een week later maakt danondersteunen is het digitale portfolio. Daarinde andere leerling.slaan leerlingen hun werk op, krijgen ze feedbacken hebben ze overzicht van wat ze gedaan hebben.Sommige scholen breiden dit soort toepassingen leraar24.nl/video/2290(Digitaal toetsen en beoordelen)nog verder uit door alle leerlingen een eigen laptopte geven, zodat het digitale portfolio altijd bij dehand is (Weijs, 2010). Andere voorbeelden van hetstimuleren van reflectie zijn: lesvormen waarbijen met de klas bespreken (Verbeij, 2009; Heemskerk,KERNTAAK B:Werken in de schoolcontextMeijer, van Eck, Volman, Karssen & Kuiper, 2011) enLeraren zijn naast het daadwerkelijke lesgevenhet gebruik van weblogs (Wopereis, 2009).veel tijd kwijt aan administratieve taken zoalsleerlingen hun eigen presentatie op video opnemenabsentie- en cijferregistratie. Een groot deel van leraar24.nl/video/3328 (Het e-porfolio)die secundaire taken kan worden gedigitaliseerd.Digitalisering bespaart niet alleen tijd, het maaktToetsenhet ook makkelijker om binnen teams gegevens metBehalve nieuwe vormen van leren maakt ict ookelkaar te delen (dossiers aanleggen van leerlingen,nieuwe manieren van toetsen mogelijk. Digitaleleerlingen volgen, etc). Wanneer gegevens onlinetoetsen blijken een betrouwbare vervangerbeschikbaar zijn, kunnen leraren bovendien hunvan de papieren toetsen en bieden tijdwinst enadministratie bijhouden wanneer en waar zij willen.gebruiksgemak (Luyten, Ehren & Meelissen, 2011).Ict speelt ook een steeds belangrijkere rol in decommunicatie binnen en buiten de schoolorganisatie.Leraren kunnen veel tijd besparen door automatischVan leraren wordt dan ook verwacht dat zij in staatantwoorden te laten nakijken of een database aanzijn digitaal te communiceren met elkaar, mette leggen met toetsvragen waaruit zij steeds nieuweleerlingen en met ouders (via websites, e-mail,toetsen kunnen genereren. Voor het afnemen vandigitale nieuwsbrief, sms, etc).digitale toetsen, hebben leraren wel bepaalde kennisnodig en moeten zij bijvoorbeeld alert zijn op het leraar24.nl/video/2395 (Elektronisch overzicht)afschermen van informatie wanneer een leerling een leraar24.nl/video/2623 (Leerlingen volgen)online toets maakt. leraar24.nl/video/847Het aspect van steeds nieuwe toetsen kunnengenereren heeft als bijkomend voordeel dat detoetsen op maat aangeboden worden en dus nietmeer perse klassikaal hoeven worden afgenomen. Uiteen itembank genereert de leraar per leerling eennieuwe toets, waardoor leerlingen onderling geen12(Belangrijke berichten per sms)

voordeel van deze online uitwisseling is dat decommunity s groter zijn dan de eigen school of eigenregio en er dus veel breder kennis en ervaring kanKERNTAAK C:Professionele ontwikkelingworden uitgewisseld. Naast het uitwisselen vanTot slot zijn leraren bezig met hun eigenonline platforms en community s ook en juist ingezetvakbekwaamheid: niet alleen vakbekwaam zijn,om output met elkaar te delen: zelf ontwikkeld ofmaar ook vakbekwaam blijven. Ook bij dezegevonden leermateriaal delen met collega’s en hierkerntaak kan ict een ondersteunende rol spelen.feedback op vragen en geven.kennis en ervaring over het vak leraar worden deAllereerst doordat leraren informatie en bronnenop internet kunnen raadplegen over het leraarschapen vakontwikkelingen. Op internet is veel actuelevakinformatie te vinden van en voor leraren over dehele wereld. Wel is het internet zo uitgebreid, dat leraar24.nl/video/1315(Leraar24; platform voor professionalisering) leraar24.nl/video/1356(Contact met internationale collega’s)het belangrijk is dat leraren weten hoe zij gerichtkunnen zoeken naar relevante bronnen en platforms.Als laatste noemen we de meer lokale ict-middelen,zoals coaching met video of met een oortje, dieVoor kennisdeling zijn er de online platformsde leraren ondersteunen bij hun professioneleen fora, zoals community’s over een specifiekontwikkeling.onderwerp, maar ook sociale media als LinkedIn enTwitter die voor professionele doeleinden gebruiktworden. Belangrijk hierbij is dat leraren weten hoezij zowel informatie online kunnen halen als onlinekennis kunnen brengen en delen. Een belangrijk leraar24.nl/video/3204(Collegiale consultatie met ict) leraar24.nl/video/1577(Coachen met een oortje)13

5 VerantwoordingIn een proces van 1,5 jaar heeft Kennisnet gewerktmaakt duidelijk dat elke leraar de meerwaarde vanaan de totstandkoming van dit document. Het Kaderict moet kennen, erkennen én ernaar moet handelen.voor ict-bekwaamheid van leraren is gebaseerdDe algemene bekwaamheidseisen voor leraren zoalsop (Kennisnet)onderzoeken naar effectief ict-omschreven door de Onderwijscoöperatie (2012)gebruik in het onderwijs (onderzoek.kennisnet.nl),bieden het uitgangspunt voor het Kader voor ict-literatuurstudies naar nationale en internationalebekwaamheid. Het Kader voor ict-bekwaamheid is eenbronnen met betrekking tot dit onderwerp,concretisering van de algemene bekwaamheidseisenworkshops en gesprekken met vertegenwoordigersop het gebied van ict.uit diverse lagen van het onderwijsveld,klankbordsessies met betrokken partijen en tot slotDe werkgroep ICT van ADEF (verenigde leraren op feedback van een actieve LinkedIn groep.opleidingen) geeft aan het Kader voor ict-bekwaam heid te willen gebruiken om haar Kennisbasis ICTHet Kader is een landelijke richtlijn waarmeeuit 2009 te herzien. De Kennisbasis ICT kan hiermeeonderwijsinstellingen (in po, vo en mbo) aan de slagweer worden gezien als een concretisering van hetkunnen om hun personeel te professionaliseren op hetKader voor ict-bekwaamheid voor lerarenopleidingen.gebied van ict. Deze richtlijn is nodig omdat lerarenLerarenopleidingen gebruiken de Kennisbasis ICT voorin Nederland nog niet ict-bekwaam genoeg zijn enhet vaststellen van eindtermen in het curriculum.daarmee kansen laten liggen om het onderwijs teverbeteren. Vooral de didactische toepassing van ictDe concretisering van het Kader voor ict-(primair proces) is nog geen vanzelfsprekendheid,bekwaamheid naar bekwaamheidseisen voor lerarenmaar ook op administratief vlak en professioneleis school specifiek.ontwikkeling (secundaire processen) valt nog winstte behalen. Daarnaast is het Kader nodig omdatKennisnet ontwikkelt bij het Kader voor ict-nog veel onduidelijkheid bestaat over wat van eenbekwaamheid van leraren een aantal concreteleraar mag worden verwacht: oftewel welke eisen eenhandvatten om zelf aan de slag te gaan.schoolleider aan zijn personeel kan stellen. Het KaderAlgemeen Algemene bekwaamheidseisenOnderwijscoöperatie14Specifiek Kader ict-bekwaamheid Kennisnet Kennisbasis ICT Lerarenopleidingen ADEF Specifieke bekwaamheidseisen School

Meer informatieGa voor meer informatie naar ictbekwaamheid.kennisnet.nl.Deze publicatie is te bestellen en te downloaden via bestellen.kennisnet.nl.15

BronnenAbbit, J. & Orphus, J. (2008). What we know about the Impacts of WebQuests: A review of research.AACE Journal, 16(4), 441 – 456.ADEF (2009). Kennisbasis ict. Gedownload op 10 september 2012: f.Ast, M. van, Bergen, H. van & Koenraad, T., Winden, E. van (2010). Meerwaarde van het digitale schoolbord.Zoetermeer: Kennisnet Onderzoeksreeks, nr. 24.Benschop (2005). Leren op afstand. Geraadpleegd op 10 september 2012: http://www.sociosite.org/educatie.php.Deursen, A. van (2010). (2010) Internet Skills. Vital assets in an information society. Enschede: University of Twente.Fisser, P.G.H. & Gervedink Nijhuis, G.J. (2007). Eindrapportage digitale schoolborden. Enschede: UniversiteitEindhoven. Ook uitgebracht in de Kennisnet Onderzoeksreeks als ‘Digitale Schoolborden in het po’, 2008, nr. 6.Heemskerk, I., Eck, E. van & Meijer, J. (2010). Digitaal schoolbord en elektronische leeromgeving in hetwiskundeonderwijs: gebruik en percepties van docenten en leerlingen. Amsterdam: Kohnstamm Instituut.Heemskerk, I., Meijer, J., Eck, E. van, Volman, M., Karssen, M., m.m.v. Kuiper, E. (2011). EXPO II. Experimenteren metict in het PO tweede tranche: onderzoeksrapportage. Amsterdam: Kohnstamm Instituut van de Universiteit vanAmsterdam.Jong, T. de & Jolingen, W. van (2009a). Wat weten we over computersimulaties in het VO? Zoetermeer:Kennisnet Onderzoeksreeks, nr. 24.Kennisnet (2011). Vier in Balans Monitor 2011. Zoetermeer: Kennisnet.Leu, D. J., Kinzer, C. K., Coiro, J. L., & Cammack, D. W. (2004). Toward a theory of new literacies emerging fromthe internet and other information and communication technologies. In: R. B. Ruddell & N. J. Unrau (Red.),Theoretical Models and Processes of Reading (pp. 1570 – 1613). Newark DE: International Reading Association.Luyten, H, Ehren, M. & Meelissen, M. (2011). Opbrengsten van EXPO; Tien experimenten in het primaironderwijs. Zoetermeer: Kennisnet Onderzoeksreeks, nr. 31.16

Marzano, R. & Haystead, M. (2009). Evaluation Study of the Effect of Promethean Active Classroom on StudentAchievement. Centennial, CO: Marzano Research Laboratory. Geraadpleegd op 20 maart 2010 op nactivclassroom.pdf.Mediawijzer.net. 10 Competenties Mediawijsheid, in bewerking.Meijer, J., Eck, E. van & Heemskerk, I. (2009). Rapportage retentiemetingen herhaalde experimenten. Uitgevoerdin het kader van Leren met meer Effect 2. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. Ook uitgebracht in de Kennisnetonderzoeksreeks als ‘Opbrengsten van Leren met meer effect’, 2010, nr. 23.OECD (2010). Inspired by Technology, Driven by Pedagogy. A Systemic Approach to Technology-Based SchoolInnovations. Parijs: OECD.Onderwijscoöperatie (2012). Herijking. Het nieuwe voorstel bekwaamheidseisen. Gedownload op 10 september2012: http://www.bekwaamheidsdossier.nl/cms/bijlagen/OC WTK doc Herijking 120426.pdf.Oomens, M. en Weijers, S. (2011). Zes voordelen van ict voor het mbo. Prestaties – motivatie – zelfstandigwerken – differentiatie – onderwijstijd – toetsing. Zoetermeer: Kennisnet Onderzoeksreeks, nr. 32.Rijn, H. van, (2009). SlimStampenOptimaal leren door kalibratie op kennis en vaardigheid. Gedownload op 10september 2012: limstampen.Scheltinga, F., Netten, A. & Gijsel, M. (2011). Experimenteren in het Speciaal Onderwijs, EXSO. Zoetermeer: Kennisnet.Somekh, B., Haldane, M., Jones, K., Lewin, C., Steadman, S., Scrimshaw, P., e.a. (2007). Evaluation of the PrimarySchool Whiteboard Expansion Project.Unesco (2011). Unesco ICT competency framework for teachers. Parijs: Unesco.Verbeij, N. (2009). De magie van video en leren. Zoetermeer: VKA.Voogt, J., Fisser, P. & Tondeur, J. (2010a). Wat weten we over TPACK? Zoetermeer: Kennisnet. Ook uitgebracht inde Kennisnet Onderzoeksreeks als ‘Maak kennis met TPACK’, 2010, nr. 26.Weijs, R. (2010). An Apple a day. Een laptop per leerling. Den Haag: Provenpartners.Wopereis, I. & Sloep, P. (2009). Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen. Heerlen: CELSTEC.17

Kennisnet, ZoetermeerOktober erken 2.5 NederlandDe gebruiker mag: het werk kopiëren, verspreiden, tonen en op en uitvoeren onder de volgende voorwaarden:Naamsvermelding. De gebruiker dient bij het werk de naam van Kennisnette vermelden.Niet-commercieel. De gebruiker mag het werk niet voor commerciëledoeleinden gebruiken.Geen Afgeleide werken. De gebruiker mag het werk niet bewerken. Bij hergebruik of verspreiding dient de gebruiker de licentievoorwaarden van dit werk kenbaar te maken aan derden. De gebruiker mag uitsluitend afstand doen van een of meerdere van deze voorwaarden met voorafgaande toes

Het beroep van de leraar verrijkt met ict De voorwaarde voor het effectief inzetten van ict in het onderwijs is de evenwichtige en samenhangende inzet van de 4 pijlers: visie, deskundigheid, digitaal leermateriaal en ict-infrastructuur (Kennisnet, 2011). In dit document richten we ons op de pijler deskundigheid: Wat moet je als leraar kennen en

Related Documents:

De mate van verandering verschilt per rol en per onderwijssector. Er kan geconcludeerd worden, hoe vaardiger de docent wordt in het gebruik van computers hoe meer hij dit ook in zal gaan . - De bekwaamheid met ICT van de docent - De bekwaamheid van het team waarin de docent werkzaam is - Ondersteuning die de schoolorganisatie biedt - De .

Afhankelijk van de onderwijsambities en de ICT inzet van de school kan dit zijn; een ICT kartrekker (Professional) een ICT-coördinator (Pionier) een ICT coach (Specialist) De rol van de ICT'er op school is vooral inspireren en adviseren bij een goede inzet van ICT en krijgt hierbij ondersteuning van de Adviseur ICT Onderwijs en .

worden aangepakt door de huidige ICT-omkadering. Vanuit het onderwijsveld komt de vraag om het statuut van de ICT-coördinator te versterken en de taakomschrijving van de ICT-coördinatoren te actualiseren. Het is de ambitie van de Vlaamse overheid om de taak van de ICT-coördinator breder in te bedden in een teamgerichte ICT-werking van de .

De rol van facilitator van leerprocessen De mogelijkheden van de didactische inzet van ICT om het onderwijs te verbeteren vraagt ook om beleidsbeslissingen en het ondersteunen van veranderprocessen. Het opschrijven van een visie op de inzet van ICT in het onderwijs is daarbij stap één, het motiveren en stimuleren van docenten om ICT te .

Hoewel scholen al lange tijd bezig zijn met de implementatie van ict in het onderwijs, is de ervaring dat de inzet van ict in het onderwijs nog steeds niet vanzelfsprekend is. Een continue focus op ict en het bevorderen van ict-geletterdheid bij leraren, leidinggevenden en leerlingen blijft van belang. Dat deze

Regelmatig overleg met de ICT-coördinator over alle relevante zaken betreffende ICT. Het eigentijdse onderwijs waarborgen . Dat de veranderingscapaciteit van ICT van de school ook ingezet wordt. In samenspraak met ICT-coördinator en het team een scholingsplan opstellen. Het bewaken van de opbrengsten van de inzet van ICT.

De nadruk ligt daarbij op informeel leren op de werkplek, vaak ondersteund door ict. Deze werkwijze leidt onder meer tot praktische kennis en instrumenten die . Leerlingen motiveren: een onderzoek naar de rol van leraren 9 Een laatste kanttekening bij de reikwijdte van de bevindingen en inzichten in deze publicatie betreft

Jane Phillips Janice Harris John Padginton Michelle Gale Nicolle Marsh Sue Russell Wendy Cupitt Ben Lapworth Ring 10 – . Scrim - Anne Sutherland Amanda Hubbard Claire Hayes Debbie Reynolds Debbie Styles Diana Woodhouse Diane Bradley Francis Bugler Graham Avery Karen James Sue Norman Ring 8 – Jenny Slade VYNE VYNE Ring 10 – Sue Luther Little Meadows LITTLE MEADOWS Ring 12 – Sara Tuck .