ISLAM & HUBUNGAN ETNIK - Maruwiahacis.files.wordpress

HUBUNGAN ETNIKMAHYUDDIN KHALIDemkay@salam.uitm.edu.myHasil Pembelajaran8.18.28.38.48.5KANDUNGAN BAB 8 Mengenalpasti perspektifIslam tentang hubungan etnik Mengaitkan asas-asas danprinsip-prinsip hubungan etnikdari perspektif Islam dalamproses perpaduan di Malaysia Mengetahui dan mengaplikasinilai-nilai kemanusiaan dalammerapatkan hubungan antarakaumHUBUNGAN ETNIKPENGENALAN2eMKAY1

HUBUNGAN ETNIK Islam menekankan keamanan untuk diri sendiri mahupunsesama umat Islam. Ini bersandarkan kepada firman Allah SWT:Surah al-Baqarah: 256HUBUNGAN ETNIKISLAM DAN KEHARMONIAN HUBUNGANETNIK3ISLAM DAN KEHARMONIAN HUBUNGANETNIK Tidak ada paksaan dalam agama (Islam), keranasesungguhnya telah nyata kebenaran (Islam) darikesesatan. Oleh itu, sesiapa yang tidak percayakanTaghut, dan ia pula beriman kepada Allah, makasesungguhnya ia telah berpegang kepada simpulan (taliagama) yang teguh yang tidak akan putus. dan(ingatlah), Allah Maha Mendengar, lagi MahaMengetahui.eMKAYHUBUNGAN ETNIK Terjemahan ayat:42

HUBUNGAN ETNIK Islam menerima kepelbagaian bangsa dan pluralisme masyarakatbersandarkan firman Allah SWT: Terjemahan ayat: Wahai umat manusia! Sesungguhnya Kami telah menciptakan kamu darilelaki dan perempuan, dan Kami telah menjadikan kamu berbagai bangsa danbersuku puak, supaya kamu berkenal-kenalan (dan beramah mesra antarasatu dengan yang lain). Sesungguhnya semulia-mulia kamu di sisi Allah ialahorang yang lebih taqwanya di antara kamu, (bukan yang lebih keturunan ataubangsanya). Sesungguhnya Allah Maha Mengetahui, lagi Maha mendalampengetahuannya (akan keadaan dan amalan kamu).HUBUNGAN ETNIKISLAM DAN KEHARMONIAN HUBUNGANETNIK5Dalam Islam, soal perbezaan bukan menjadi halangan untuk manusia berbaikbaik, bekerjasama dan saling membantu antara satu dengan yang lain.Penghormatan kepada penganut agama lain telah ditunjukkan oleh NabiMuhammad SAW semasa hayat baginda dan pendekatan tersebut merupakanajaran penting dalam agama Islam.Islam melihat kepelbagaian etnik dengan pandangan yang positif untuk berkenalkenalan dan bantu-membantu dalam perkara kebaikan.Ini bersandarkan perisitiwa bila Nabi Muhammad SAW menegur Abu Zarr yangmenggelar Bilal ‘anak wanita hitam’ dengan menjelaskan tiada keistimewaanseseorang yang berkulit putih dengan seorang yang berkulit hitam kecualiketakwaannya.eMKAYHUBUNGAN ETNIKISLAM DAN KEHARMONIAN HUBUNGANETNIK63

HUBUNGAN ETNIKPRINSIP ISLAM BERKAITAN DENGAN NILAIKEMANUSIAANAl-SyuraAl-’AdalahNilai Kemanusiaan IslamAl-HurriyyahHUBUNGAN ETNIKAl-’IlmAl-Musawah7AlMas’uliyyahMencari ilmu ituadalah wajibsetiap orangIslam.SesungguhnyaIslam adalahIlmu, dan AlQuran adalahkitab Ilmu.Dengan adanyailmu sesebuahmasyarakat itutegak, danbersatupaduantara ilmupengetahuandan keimanan.HUBUNGAN ETNIKBERILMU / AL-’ILM8eMKAY4

HUBUNGAN ETNIKSyura membawa maksudbahawa sesorang itu tidakmenyendiri pendapatnyadalam persoalan yangmemerlukan pendapatorang lain.Musyawarah dapatmembuka segala pintukesulitan dan memberikesempatan untuk melihatpenyelesaian dalampelbagai sudut.Kebaikan bermusyawarahadalah manusia akanmendapat lebih ilmupengetahuan daripebincangan selain ideasendiri.Islam mengalakkan aktivitibermusyawarah dalamkehidupan indidividu,bekeluarga dan bernegara.HUBUNGAN ETNIKPERMESYUARATAN/ AL-SYURA9PERMESYUARATAN/ AL-SYURA Istikharah kepada Allah Musyawarah dengan orang yang dapatdipercayai pendapatnya, pengalaman,nasihat dan keikhlasannyaSYURA DALAM KEHIDUPANBERMASYARAKAT DANBERNEGARA Al Qur'an dijadikan asas sebagaipenyelesaian dan musyawarah.eMKAYSYURA DALAM KEHIDUPANBERKELUARGA Wajib bagi suami isteri untuksaling memahami dan salingbermusyawarah dalam hal yangmembawa kepentinganbersama Saling meredhaiHUBUNGAN ETNIKSYURA DALAM KEHIDUPAN INDIVIDU105

HUBUNGAN ETNIKSOSIALAl-Adalah bermaksud:keadilan1. Semua etnik bebasmenganut agama dankepercayaan masingmasing2. Bebas untukmelakukan kegiatanekonomiPEMERINTAHAN1. Orang bukan Islam yangbermastautin di NegaraIslam wajib dipelihara darahdan hartanya2. Harta kekayaan Negarajuga wajib dibahagikankepada semua rakyatHUBUNGAN ETNIKKEADILAN/ AL-ADALAHUNDANG-UNDANGMembela nasib semualapisan masyarakatdalam negara11Kebebasan secara amnya menekankan kebolehan seseorang individuuntuk bertindak mengikut kehendaknya sendiri.Kebebasan adalah nilai kemanusiaan yang diberi perhatian dalam Islam.Ia merangkumi kebebasan beragama, kebebasan berfikir, kebebasanpolitik, kebebasan sivil dan semua kebebasan hakiki.Kebebasan beragama bermaksud kebebasan beriktikad dan kebebasanmelakukan ibadat. Islam tidak menerima tindakan memaksa seseorangmenganut agama tanpa kerelean individu tersebut.eMKAYHUBUNGAN ETNIKKEBEBASAN/ AL-HURRIYYAH126

HUBUNGAN ETNIKKesamarataan manusiaadalah berlandaskankonsep kesejagatan Islam.Islam mengajar semuamanusia adalah sama dansetaraf dari sudutpandangan Allah dan faktoryang membezakan merekaadalah ketakwaan di sisiAllahKepelbagaian bangsa,bahasa dan warna kulittidak menjejaskan tarafkemanusiaan seseorangdari perspektif IslamHUBUNGAN ETNIKKESAMARATAAN/ AL-MUSAWAH13Allah s.w.t. menganugerahkankepada manusia dengan akal danilmu yang membolehkan merekamelaksanakan tugas dantanggungjawab pengimarahanbumi.Tanggung jawab itu akandipersoalkan di hadapan Allahs.w.t. pada hari kiamat kelak.eMKAYRasulullah s.a.w. menjelaskankepada kita di dalam hadisnyaunsur-unsur penting bagi tanggungjawab manusia di dunia, iaitumasa, kerja, harta dan ilmu.HUBUNGAN ETNIKBERTANGGUNGJAWAB/ AL-MAS’ULIYYAH147

HUBUNGAN ETNIKBerkenalkenalanFahammemahamiBekerjasamaAsas Hubungan EtnikPersaudaraanHUBUNGAN ETNIKASAS-ASAS HUBUNGAN ETNIK enalan secara mendalam yangboleh menimbulkan kasih sayang.Manusia dijadikan paras rupa dan yangberlainan supaya mereka berbaik antarasatu dengan lain agar mereka dapathidup bersama dalam keadaan amandan sejahtera, bukan untuk bermusuhmusuhan.Al-Ta’arufBermusuhan antara satu dengan laintidak akan mendatangkan keuntungankepada mana-mana pihak.eMKAYTa’aruf merealisasikan pengabdiankepada Allah supaya mengenaliketurunan masing-masing.HUBUNGAN ETNIKBERKENAL-KENALAN/ AL-TA’ARUF168

HUBUNGAN ETNIKAl-Tafahum : Faham dansaling memahamiTindakan hasil daripada samasama faham dan beramal iaitusama-sama menjalankanperintah Allah, tunduk kepadakebenaran, muhasabah diri,dan disusuli dengan nasihatmenasihati.Memahami dan menghormatikonsep agama masing-masing.Masyarakat pelbagai etnik salingperlu memahami supaya tidakwujud prasangka perkauman yangboleh membawa kepada perasaantidak puas hati dan permusuhan.HUBUNGAN ETNIKFAHAM MEMAHAMI/ AL-TAFAHUM17Al-Ta’awun ertinya ialah tolongmenolong atau saling membantu.Bekerjasama bukan hanya di kalangan sesamaagama tetapi melampau batas sempadan agamadalam bentuk sumbangan tenaga, harta danmasa.Perkongsian ilmu dan kerjasama dalam penukaransegala bidang ilmu pengetahuan antara manusiayang berbeza keturunan dan bangsa dapatmewujudkan kemajuan masyarakat sejagateMKAYHUBUNGAN ETNIKSALING BEKERJASAMA/ AL-TA’AWUN189

HUBUNGAN ETNIKMenurut Kamus Dewan, persaudaraan bermaksud perhubungan seperti bersaudaraatau pertalian yang rapat.Pendekatan Islam menganjurkan persaudaraan atas dasar beriman dan bertaqwa.Ukhuwah (persaudaraan) dalam Islam meliputi seluruh golongan masyarakat.Manusia seharusnya hidup dalam masyarakat yang saling mencaintai dan salingmenolong, sehingga timbulnya kekuatan persaudaraan. Antara mereka salingmemperkuat, sehingga benar-benar terasa bahawa kekuatan saudaranya adalahkekuatan nya dan kelemahan saudaranya adalah kelemahannya.Harta, kedudukan, nasab atau status sosial atau apa pun tidak boleh dijadikansebagai satu kayu ukur sombongnya manusia atas sebahagian yang lain. Inidisebabkan hubungan berasaskan unsur-unsur tersebut lebih bernilai daripadahubungan yang berdasarkan kebendaan, pertalian darah, kesukuan atau yang lebihbersifat keduniaan.HUBUNGAN ETNIKPERSAUDARAAN/ UKHUWAH19Berkasih sayang merupakan salah satu sifatkemanusiaan yang sewajarnya disemai dandipupuk dalam sanubari setiap anggotamasyarakat.Sifat kasih sayang mampu mengikat hubungan kemesraandi kalangan masyarakat pelbagai etnik. Apabila hatidengan hati bertaut erat, hilanglah sifat bermusuhan,benci membenci dan dengki mendengki antara satu samalain.Tahap mahabbah yang paling rendah adalah bersihnyahati dari perasaan yang negatif seperti perasaan hasad,membenci, dengki, dan apa-apa yang menyebabkanpermusuhan dan pertengkaran.eMKAYHUBUNGAN ETNIKBERKASIH SAYANG/ AL-MAHABBAH2010

HUBUNGAN ETNIKJAMIN MENJAMIN/ AL-TADHAMUNJamin-menjamin melalui 3 peringkatIndividu: Menjadi warganegara yangbaikKeluarga: Menjaga hubungan baikdengan ibu, bapa dan keluargaMasyarakat: Menjaga hubunganyang baik dengan masyarakatpelbagai etnikDilaksanakan melalui pemberian nafkah keluarga, zakat, sedekah, wakaf dan kerjasama yangerat dalam mayarakatHUBUNGAN ETNIKAl-TadhamunSaling jamin menjamin sesama Islam dari segi akhlak dan akidah iaitu maruah sesama agamaIslam bagi mewujudkan tamadun yang kuat untuk menjadi contoh kepada agama lain21APLIKASI HUBUNGAN ETNIK DALAMKEHIDUPAN MASYARAKAT MALAYSIAPenggunaan bahasa yang baik dan bersopan santun menjadi asas dalam menghasilkan komunikasi yang baik dan berkesanserta mengelakkan sikap sombong dan memandang rendahBudaya Ziarah MenziarahAmalan ziarah-menziarahi memberi banyak kebaikan terutamanya dalam menghubungkan dan merapatkan hubungansilaturrahim sesama mereka.Islam sangat menggalakkan umatnya untuk memperbaiki hubungan silaturrahim danpersaudaraan.Mengambil beratHUBUNGAN ETNIKKemesraan Komunikasi22Bersifat prihatin dan mengambil berat terhadap keadaan yang berlaku di sekeliling hidup kita. Setiap etnik yang bersikapmengambil berat boleh menangani masalah jenayah yang berlakueMKAY11

HUBUNGAN ETNIKAPLIKASI HUBUNGAN ETNIK DALAMKEHIDUPAN MASYARAKAT MALAYSIAMenghormati serta berinteraksi dengan baik kepada jiran tetangga serta masyarakatdi sekelilingHUBUNGAN ETNIKHormat- menghormatiBersama dalam membuat keputusan23Hormat menghormati antara satu sama lain walaupun berlainan pegangan agama,budaya dan pandanganMenghormati jiranBermesyuarat dan mengambil kira pandangan semua pihak sebelum membuatsesuatu keputusan berkaitan kehidupan masyarakatKONSEP JIRAN :Mengikut Kamus Dewan:Orang yang tinggal berhampiran dengan rumah sendiri yangdikenali sebagai “orang sebelah” atau tetangga.HUBUNGAN ETNIKKEJIRANAN DAN HUBUNGAN ETNIKMenurut Islam:Orang yang ada hubungan dengan anda dalam sesuatu kawasan,tinggal berdekatan, iaitu bilangan rumah sebanyak 40 rumah daripenjuru timur, barat, utara dan selatan di sekeliling rumah anda”.eMKAY2412

HUBUNGAN ETNIKMengikut Jabatan Perpaduan Negara dan IntegrasiNasional, semangat kejiranan boleh dipupukdisebabkan unsur-unsur seperti berikut: Seseorang itu berasa megah dan sayang kepada kawasan atautempat tinggal. Kenal-mengenal, kerap bertemu dan saling tolong-menolongantara jiran tetangga. Penduduk menganggap mereka sebagai satu masyarakat. Penduduk bertanggungjawab terhadap keharmonian dankeamanan dalam kawasan sejiran mereka. Penduduk bermuafakat untuk menjalankan satu-satu tindakanbagi faedah bersama.HUBUNGAN ETNIKPEMANGKIN SEMANGAT KEJIRANAN25Hubungan sosial dalam kehidupankini banyak terjalin melalui berikut:Hubungan menerusi tempat kerjaHubungan menerusi institusiHubungan menerusi adat istiadatHubungan menerusi aktiviti politikHUBUNGAN ETNIKHUBUNGAN SOSIALHubungan menerusi aktiviti kebajikanHubungan menerusi aktiviti sosial26Hubungan menerusi aktiviti rekreasieMKAY13