Folder Uitgeverij Stoffels 2018-2019 06

BedrijfseconomieOndernemerschap en Financiële Zelfredzaamheid2018‐2019UITGEVERIJ STOFFELS

De MethodeDe MethodeDe stof van het vak Bedrijfseconomie, Ondernemerschap en FinanciëleZelfredzaamheid is verdeeld over het schoolexamen (SE) en het centraalexamen (CE). Het is de bedoeling dat 60% van de beschikbare jd wordtingeruimd voor CE‐stof en 40% voor SE‐stof. De verdeling van de stof overCE en SE is echter in de syllabus zo verdeeld dat dit niet haalbaar is. Er zalmeer jd dan 60% moeten worden besteed aan de CE‐stof. Daar waar hetmogelijk is, wordt steeds aangegeven of bepaalde stof tot het SE behoort.De methode bestaat uit en lesbrieven, waarvan er op dit moment tweebestemd zijn voor de twee verplichte keuzeonderwerpen. Eventueel kanook ‘De Boekhoudmodule’ ingezet worden als keuzeonderwerp. Financiëlezelfredzaamheid komt aan de orde in de gelijknamige lesbrief en in dekeuzelesbrief ‘Bedrijfseconomie@home’. Ondernemerschap staat centraalin de lesbrieven ‘Bedrijf Starten’ en ‘Onderneem‐het‐zelf’. In ‘Onderneem‐het‐zelf’ moeten de leerlingen zelf een onderneming starten en een onder‐nemingsplan schrijven. De lesbrief kan steeds van stal gehaald worden alsleerlingen een bepaald onderdeel van de stof gehad hebben. Zo kunnenleerlingen pas een marke ngplan schrijven als ze de lesbrief ‘Markt‐verovering’ hebben gehad, ze kunnen pas een liquiditeitsbegro ng makenals de lesbrief ‘Bedrijf Starten’ hebben gehad enzovoort.Door te werken met lesbrieven is de methode zeer flexibel en kan elkeschool zijn eigen volgorde van behandeling bepalen. Leerlingen kunnenmet papieren lesbrieven werken maar het is ook mogelijk om te werkenmet bewerkbare pdf’s (Bedrijfseconomieplus totaal). Bij deze pdf’s blijvenalle aantekeningen van voorgaande jaren bewaard. Naast de methode iser een adap ef toetssysteem, waarmee leerlingen diagnos sche toetsenkunnen maken. Het systeem zorgt ervoor dat leerlingen automa sch naareen steeds hoger leerniveau worden gebracht: memoriseren begrijpen toepassen analyseren.

Kenmerken van de methode Lesbrieven: studie‐ en werkboek tegelijkAlle lesbrieven van de methode zijn losbladig en worden geleverd in eenmulto‐ponsing (23‐gaats) uitvoering. Theorie en opdrachten zijn op eendusdanige wijze verstrengeld dat het maken van de opdrachten in eenapart schri niet nodig is. In het lesmateriaal wordt veel gewerkt metvoorgedrukte antwoordschema's, bovendien is er in de kantlijn steedsruimte gecreëerd voor het maken van opdrachten en aantekeningen. Flexibel inzetbaarDoor te werken met lesbrieven is de methode flexibel inzetbaar. Hierdoorkunt u uw eigen volgorde van behandeling bepalen. Er zijn 2 keuzeles‐brieven (SE), 1 SE‐lesbrief, 2 CE‐lesbrieven en 5 CE/SE‐lesbrieven. Boekenfonds overbodigLesbrieven kunt u niet opnemen in een boekenfonds en dat hee alsvoordeel dat u niet drie of vier jaar vastzit aan de methode, u kunt demethode elk jaar vervangen. Bovendien loopt u niet jaren aan tegen kleinefoutjes die in een bepaalde druk staan, de lesbrieven kunnen in principe elkjaar worden aangepast. Eventuele wijzigingen in het examenprogrammaworden meestal al binnen een jaar verwerkt in een nieuwe druk. Behandeling theorie in contextEr wordt steeds geprobeerd om de theorie in een context te plaatsen enniet versnipperd te behandelen waardoor leerlingen niet meer wetenwaarom ze iets leren. Zo gaat de lesbrief ‘Bedrijf Starten’ over eenmeubelzaak, enz. Er is dus niet gekozen voor een op de wetenschapgerichte indeling van de stof. Het behandelen van theorie in een contextstaat centraal in domein B van het nieuwe examenprogramma. Geen gebruik van voorbeeldenNa het lezen van de theorie moeten de leerlingen meteen de opgedanekennis toepassen in een opdracht. Ze maken als het ware steeds zelf devoorbeelden via opdrachten. Deze methode van werken voorkomt datleerlingen klakkeloos voorbeelden gaan namaken en van buiten gaan leren.Bij het maken van de opdrachten moeten ze steeds terugkoppelen naar detheorie, wat ze constant aan het denken zet. Concentrische opbouwEr is bij enkele onderwerpen een concentrische opbouw met als gevolg datonderwerpen meerdere keren behandeld worden, zij het dat de invalshoeksteeds anders is.De Methode

De Methode Langzaam opvoeren moeilijkheidsgraadDe moeilijkheidsgraad van de stof wordt langzaam opgebouwd: vaneenvoudig in de eerste lesbrief naar complex in de laatste lesbrieven.Voor een gemakkelijk begin is bewust gekozen om de leerling te latenwennen aan de werkmethode. Belangrijke begrippen zijn niet gemarkeerdEen essen ële vaardigheid die een zelfstandig lerende leerling zicheigen moet maken is het onderscheiden van hoofd‐ en bijzaken. Omdie reden zijn er in de tekst geen begrippen vet of cursief gedrukt of inde kantlijn gezet, de leerling moet zelf aan de slag met eenmarkeersen bij de pdf’s in ‘Bedrijfseconomieplus Totaal’ metmarkeergereedschap.Om de leerling te helpen bij het aanleren van deze vaardigheid staande belangrijkste begrippen steeds aan het eind van een hoofdstukvermeld in de volgorde waarin ze voorkomen in de tekst (dus nietalfabe sch). Leerdoelen en D‐toetsen in lesbriefAlle eindtermen zijn opnieuw geformuleerd in voor leerlingen begrij‐pelijke leerdoelstellingen. Deze vindt de leerling samen met eendiagnos sche toets steeds terug aan het einde van een hoofdstuk. CasesVeel hoofdstukken worden afgesloten met een of meer cases. Dit isvaak een omvangrijke opdracht waarbij leerlingen niet alleen hunkennis uit het desbetreffende hoofdstuk moeten toepassen maar ookkennis uit eerdere hoofdstukken en/of lesbrieven. Bij de ICT‐casesmoeten de leerlingen vaak gebruik maken van spreadsheets, demodellen kunnen de leerlingen downloaden van de website.

Methode bedrijfseconomie voor Havo en VwoHet is het raadzaam om te starten met 'Financiële Zelfredzaamheid' omdatdie lesbrief het meest aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen eneen rela ef lage moeilijkheidsgraad hee . Maar beginnen met ‘Bedrijfstarten’ is ook goed mogelijk. Met de lesbrief ‘Onderneem‐het‐zelf’ kunt utwee kanten op: of u laat de leerlingen de lesbrief helemaal aan het eindedoen, immers dan hebben ze de kennis om een ondernemingsplan teschrijven; of de leerlingen beginnen met deze lesbrief en maken steeds eendeel van de lesbrief, steeds wanneer leerlingen een lesbrief afgeslotenhebben wordt de lesbrief weer uit de kast getrokken en voor een deelverder gemaakt. De lesbrief kan een goed startpunt zijn voor een profiel‐werkstuk.De lesbrieven ‘Financiering en Verslaggeving’ en ‘De Dienstenonderneming’zijn als laatste lesbrieven bedoeld. De overige lesbrieven zijn min of meervrij inzetbaar. Ze vereisen nauwelijks enige voorkennis waardoor de plaatsvan behandeling vrij is.Het uitgangspunt bij alle lesbrieven is steeds een concrete contextwaardoor een leerling eerder een kri sch standpunt zal innemen bij bepaal‐de beslissingen van de direc e, dan wanneer de lesbrieven zouden zijnopgebouwd volgens een wetenschappelijke indeling van de stof. Zo gaat‘Bedrijf Starten’ over het oprichten van een meubelzaak, ‘Marktverovering’over een fitnesscentrum en ‘Financiële Zelfredzaamheid’ over de keuzeswaar twee studenten en hun familie mee te maken krijgen.Opzet en inhoud van de vwo‐methode komen grotendeels overeen met dievan de havo‐methode. In de vwo‐methode worden sommige onderwerpenverder uitgediept en zijn de opgaven vaak van een hoger niveau.De Methode

De MethodeBoekhoudmodule Havo/VwoDe module is ontwikkeld voor de vrije ruimte, maar kan ook gebruiktworden voor een gedeeltelijke invulling van het SE. Met de module kunnenleerlingen beter worden voorbereid op het vervolgonderwijs. Omdat debeschikbare jd per school verschillend zal zijn, is 'De BoekhoudmoduleHavo/Vwo' zeer flexibel inzetbaar. Zoals de tel al aangee is de lesbriefzowel geschikt voor havo‐ als voor vwo‐leerlingen. Daarnaast is hij ookbruikbaar voor leerlingen die geen Bedrijfseconomie in hun pakket hebben.In principe kan de leerling de module geheel zelfstandig doornemen. Deboekhoudcyclus wordt stapsgewijs opgebouwd: Stap 1:Stap 2:Stap 3: Stap 4: beginbalans financiële feiten muta ebalansjes eindbalansbeginbalans financiële feiten grootboek kolommenbalansbeginbalans financiële feiten journaal grootboek kolommenbalansbeginbalans financiële feiten dagboeken journaal grootboek Kolommenbalans.Deze opbouw maakt de boekhoudmodule op vele manieren inzetbaar. Zo ishet mogelijk om al na stap 2 of 3 te stoppen met de cursus. U kunt daar‐mee de module geschikt maken voor de specifieke situa e op uw school.De Boekhoudmodule voldoet aan de eisen voor het examen ElementairBoekhouden van de Nederlandse Associa e voor Examinering.Als afslui ng van de module kunt u als alterna ef voor een toets deleerlingen ‘Het Administra espel’ laten spelen.Bij dit spel gaan leerlingen in groepjes van vier de boekhouding van eenonderneming doen. Elk groepje krijgt ongeveer 60 documenten/beschei‐den. Met behulp van deze bescheiden en een beginbalans moeten ze zelfde dagboeken, het journaal, het grootboek en de kolommenbalans maken.Het spel kan eventueel ook gespeeld worden met behulp van de computer,u dient dan wel over een boekhoudprogramma te beschikken. Despeelduur is ongeveer 3 à 4 lessen. Het is niet nodig om meer dan 1 spel tebestellen per school.Het Rekenwonder Havo/VwoDe lesbrief 'Het Rekenwonder Havo/Vwo' bevat een opstapcursus waarmeehavo‐ en vwo‐leerlingen zich de basisvaardigheden in het werken met eenspreadsheet (Excel van Microso ) eigen kunnen maken in ongeveer vijflessen. Bij het maken van veel cases in de methode worden deze basisvaar‐digheden bekend verondersteld.De lesbrief is zo geschreven dat een leerling volledig zelfstandig, eventueelzelfs thuis, de lesbrief kan doorwerken. De lesbrief vereist geen enkelevoorkennis, zowel op het gebied van Bedrijfseconomie als op het gebiedvan spreadsheetprogramma's. De lesbrief kan daarom los van de methodeworden behandeld en wordt vaak in de 3e klas bij Economie gebruikt.

De verdeling van de lesuren over de nLesuren1)Financiële ZelfredzaamheidCE/SE40314939Bedrijf StartenCE/SE49395040Onderneem‐het‐zelfCE/SE 30 15 30 15Personeelsbeleid en Interne Organisa eCE/SE34253830MarktveroveringCE/SE 20 14 23 17Investeren HavoSE 10 6 12 8Financiering en VerslaggevingCE 50 38 63 46De DienstenondernemingCE 52 38 68 50285206333245Totaal (excl. keuzeonderwerpen)KeuzelesbrievenCirculair OndernemenSE 10 6 20 12Bedrijfseconomie@homeSE 10 6 20 74BasisvaardighedenHet RekenwonderTotaal2)Niet ingevuld39‐16Totaal beschikbaar3202076154402791)Havo: 36 x 3 33 x 3 207Vwo: 36 x 2 36 x 3 33 x 3 2792)Er wordt verondersteld dat leerlingen alle cases maken, doen ze dat niet dan houden ze jd over.DocentenhandleidingenVoor zowel de havo‐ als de vwo‐methode is er een docentenhandleidingbeschikbaar. In de handleiding staan het lessenplan, de eindtermen, deerrata, de antwoorden op de D‐toetsen en de uitwerkingen van de cases.De Methode