PROGRAME TË ARSIMIT PARASHKOLLOR
PROGRAMETË ARSIMITPARASHKOLLOR4 5 vjeçarëtTiranë, 2007
PROGRAMI I PARASHKOLLORIT PËR MOSHAT 4 5 VJEÇA. FUSHAT KURRIKULARE1. Zhvillimi gjuhësor2. Zhvillimi matematikor3. Zhvillimi Shkencor4. Zhvillimi social dhe personal5. Edukimi artistik6. Edukimi fizik dhe shëndetësor2
1. PROGRAMI I ZHVILLIMIT GJUHËSORI. LINJAT KURRIKULARE TË ZHVILLIMIT GJUHËSORLinjat:· Gjuhë për komunikim· Gjuhë për të menduar· Lidhja e tingujve me shkronjat· Të lexuarit· Të shkruarit· Shkrim doreII. PROGRAMI I DETAJUAR I FORMIMIT GJUHËSOR SIPAS LINJAVE,OBJEKTIVAVE DHE at· Përdor dhe drejton pyetje tëthjeshta. (Shembull pyetjesh: Çfarëdite është sot? Çfarë do t’i veshimkukullës? Cilën formë do tëpërdorim?)· Komunikon në mënyrë tëkuptueshme me moshatarët· Pyet pse ndodhin disa gjëra dukeshfaqur kureshtje dhe habi(Shembull: Ku shkoi bora?.)· Merr pjesë në biseda dhe dëgjonngjarje apo histori.· Diskuton me dëshirë për çështje tëndryshme dhe të larmishme memoshatarët.· Formulon mendime duke përdorurfjali jo të sakta. (Shembull: Unë djekisha qenë tek gjyshi.)· Flet rreth karakteristikave, ngjarjevedhe ideve, por me mendime tëshkëputura· Tregon respekt për të tjerët kur flasin· Përdor të folurit në bisedë· Përdor të folurit kur arrin të lidhë njëide të tijën· Përdor bisedën për të imagjinuardhe përvojat e së ardhmes3Konceptet Pyetje Diskutim Histori Folës Dëgjues Rregulla të foluri Respekt Të folurit Të menduarit Kujtesa
··3Lidhjae ·tingujve meshkronjat···4Të lexuarit····5Të shkruarit···Përmbledh përvojat personale, dukei lidhur me materialet që i lexohenKujton me saktësi ngjarje të jetuaradhe mban qëndrim ndaj ndodhive.Përdor qartë rimën në disa fjalë tëthjeshta.Thotë qartë të gjitha tingujt ealfabetitTregon disa shkronja që ai i njehIdentifikon me gisht tek fjalët qëkanë shkronjë të njëjtë (Shembull:buka; byreku; brumi,etj)Mban një material të shkruar nëpozicionin e të lexuaritIdentifikon disa nga shkronjat emëdha në mënyrë globale në njëmaterial të shkruarRiprodhon me zë një tekstShpjegon vizatimet e tij Përvojë personalejetësore Rimë Tingull Shkronjë Fjalë Material i shkruar Tingull Të vizatuarit dhe tëshkruaritShkruan emrin e tij me shkronja Shkrimi i emritkapitaleePërdor ngjyrat, lapsin, në të shkruar MjetetshkruaritIdentifikon materialet që përdorenpër të shkruar4të
2. PROGRAMI I ZHVILLIMITMATEMATIKORI.Linjat e përmbajtjes1.2.3.4.5.NUMRIGJEOMETRIA DHE ORIENTIMI NË HAPËSIRËMATJAMODELE, MARRËDHËNIE DHE FUNKSIONEMBLEDHJA E TË DHËNAVEII. Programi i detajuar sipas linjave dhe objektivaveLINJAT1. NUMRINËNLINJAT1.1 Numri1.2 VeprimetmenumratOBJEKTIVATFëmija të jetë i aftë:· Të numëroje tëpaktën deri në10.· Të lexojënumërorët tëpaktën deri në10.· Të shkruajënumërorët tëpaktën deri në 6.· Të krahasojë dynumra deri në 6bazuar në dygrupe sendesh.· Të mbledhë derinë 6 dy numranatyrorë dukebashkuar dygrupe sendesh.· Të zbresë dynumra natyrorëduke ekonkretizuar megrupe sendeshme një ose dynjësi (p.sh. 5mollë heqim 2mollë, mbeten 3mollë).5KONCEPTET Kuptimi i numritnatyrorderi në 10; Koncepti i numritrreshtor; Vargu numerik; Leximi dhe shkrimi inumrave deri në 10; Krahasimi dherradhitja e numrave; Mbledhja e numravederi në 6; Zbritja brenda numrit6;
2.GJEOMETRIADHEORIENTIMINË HAPËSIRË2.1 Figuratdhe ija të jetë i aftë:· Të ;trekëndori;rrethori;· Të gjejë formaose pjesë tëtyre, tëngjashme ndori;rrethori;· Të përcaktojëvendndodhjen enjë objekti, dukeju referuar njëobjekti tjetër osevetes së tij dheduke përdorurfjalë të jetës sëpërditshme (para pas; poshtë –lart; afër – largetj)· Të lëvizin nëdrejtime tëcaktuara, duke uorientuar ngafjalët (para; drejt;prapa derës;afër karriges;nën tavolinë;etj).6 Figurat gjeometrikedydimensionale: katrori;trekëndori; rrethori;drejtkëndori; Orientimi përvendndodhjen eobjekteve në hapësirë,duke përdorur termat:para – pas; poshtë –lart; mbi – nën; etj.
3. MATJA3.1 Gjatësia3.2 Masa3.3 Koha4. MODELE,MARRËDHËNIE DHEFUNKSIONEFëmija të jetë i aftë:· Të masë gjatësime njësijostandarde(hapi; pëllëmbaetj.)· Të klasifikojësendet sipasgjatësisë;· Të renditësendet dheobjektet sipasgjatësisë;· Të renditë fjalëtqë tregojnëkohën sipasrrjedhës së saj:mëngjes; drekë;mbasdite;mbrëmje; natë.· Të renditin ditëte javës dhestinët.· Të renditëngjarje tëndryshme të njëdite (ardhja nëkopsht; ngrëniae mëngjesit; lojëetj.)· Të shoqërojëveprimet mefjalët që tregojnëkohën eveprimit: nëmëngjes; nëdrekë; mbasdite;në mbrëmje;natën; etj.4.1 Modele Fëmija duhet të jetë idhe krahasime aftë:të tyre· Të ndjekë ritmin4.2 Cilësitë eme një ngapërbashkëta tëelementët duke7 Mënyra të thjeshta tëmatjes së gjatësisë Përdorimi iterminologjisë: më igjatë se; më i shkurtërse. Klasifikimi sipasgjatësisë dhe lartësisë Renditja sipasgjatësisë, dhe lartësisë. Përdorimi iterminologjisë: më irëndë se; më i lehtëse . Përdorimi i kalendarit Dita; java; muaji;vitidhe stinët. Fjalët që tregojnëkohë: në mëngjes; nëdrekë etj. Renditja e ngjarjevebrenda një dite Modelime sipas njërregulli të caktuar Krahasimi imodelimeve tëndryshme Klasifikimi i sendeve
elementëve tënjë grupi tij5. MBLEDHJAE TËDHËNAVERegjistrimidhegrumbullimi itë dhënavezbuluar rregullinnë modelin edhënë, sipasformës, ngjyrës,madhësisë.· Të klasifikojëgrupe sendeshsipas një cilësietë përbashkët.Fëmija të jetë i aftë:·sipas një ose mëshumë cilësive tëpërbashkëta Leximi i tabelave metë dhënaLexon tabelat egrumbullimit tëtë dhënave(p.sh. për javën:3 ditë me shi; 2ditë me re; 1 ditëme diell dhe 1ditë me erë)MATERIALETØMateriale të imta; materiale të riciklueshme; petëza; tabela manjetike;grafikë të numrave; kuti me forma të ndryshme; birila; numëratore megogla; vargje me gogla; fletëpalosje për të lidhur numrin me sasinë; lodratë ndryshme; kuba; lapsa; fleta me dhe pa ngjyra; kavaleta pikture etj.ØPetëza; tabela manjetike;; kuti me forma të ndryshme; lodra të ndryshme;kuba; lapsa; fleta me dhe pa ngjyra; kavaleta pikture, figura gjeometrikeme forma dhe ngjyra të ndryshme; trupa gjeometrikë; mjete rrethanore; fijeshkrepsje; shkopinj didaktikë; etj.ØGrupe sendesh, objektesh, letra formati, lapsa, lapustila, lapsa me ngjyra,kavaleta pikture etj. Grupe sendesh, objektesh, letra formati, lapsa,lapustila, lapsa me ngjyra, etj8
3. PROGRAMI I ZHVILLIMIT SHKENCORI. LINJAT KURRIKULAREA. INVESTIGIMI SHKENCOR, ARSYETIMI DHE LOGJIKAB. FORCA, LËVIZJA Dhe ENERGJIAC. MATERIALETD. PROCESET JETËSOREE. NDËRMARRËDHËNIA NË TOKË, HAPËSIRË DHE SISITEMF. NDRYSHIMET DHE CIKLI JETËSORG. BURIMETII. Programi I detajuar sipas linjave,objektivave dhe koncepteveLinjatA. INVESTIGIMISHKENCOR,ARSYETIMI DHELOGJIKAObjektivat e nxënies··B. FORCA,LËVIZJADHE ENERGJIA·C. MATERIALET··Konceptet bazëFëmijët do të mësohenme vëzhgim.Fëmijët do tëvëzhgojnë dhe tëkuptojnë që qenietnjerëzore kanë shqisa.·Shqisat kryesore·Organet e shqisave·NdjesitëFëmijët do tëvëzhgojnë magnetetdhe dukurinë që ndodhkur ato bashkëveprojnëme materiale të tjerë.·Manjetizim / jomanjetizim·Metal / jometalFëmija do të vëzhgojëqë objektet mund tëpërshkruhen në bazë tëkarakteristikave të tyrefizike.Fëmija do të vëzhgojëdhe të kuptojë që ujika veti që e bëjnë tëdallohet.·Ngjyrat bazë·Figurat (rreth, trekëndësh,katror)·Masa (i madh, i vogël, ehollë, e trashë, e gjatë, eshkurtër)·Uji merr forma të9
ndryshme.D. PROCESETJETESOREE. NDRYSHIMETDHE CIKLIJETËSORF. BURIMETFëmija do të investigojëdhe të kuptojë nevojatbazë dhe procesetjetësore të njerëzve.·Të ngjashëm·Identifikimi nëpërmjet emrit·Fëmija do të vëzhgojëdhe të kuptojë shembujtë thjeshtë, modele ngajeta e tij e përditshme.·····Fëmija do të vëzhgojëdhe të kuptojë qëndryshimet ndodhinvazhdimisht dheshpejtësia e tyre ështëe ndryshme.·StinëtMuajt e vititDitët e javësVëzhgimi i motit (ngrohtë,ftohtë, shi, diell)Ndryshimet mund të njihen,shikohen dhe mund tëmaten (ngadalë, shpejt).·Fëmija do të vëzhgojëdhe të kuptojë qëmaterialet mund tëripërdoren, riciklohendhe të ruhen.·Identifikim materialesh·Përshkrimi i materialeve·Mbeturinat e riciklueshme·4. MATERIALE DIDAKTIKE· Gërshërë me majë të rrumbullakët, të vogla dhe të mesme· Vizore me gjatësi 20 cm.· Trekëndësh· Kompas të thjeshtë· Furça për lëndën ngjitëse· Letër vizatimi e bardhë, që nuk griset lehtë· Letër me ngjyrë: e kuqe, e kaltër, e verdhë etj.· Lapsa, lapsa të butë vizatimi· Pastela (të paktën 8 ngjyra)· Shenjues me ngjyra të ndryshme· Bojëra, bojëra uji, tempera· Ngjitës· Argjilë, plastelinë· Shkumësa me ngjyra10
· Pineska· Shirit mbulues· Mjete për të punuar me argjil· Gjilpëra për qepjen e copave, letrave etj.Materiale për ·······Kapëse letreVizoreGërshërë me majë të mprehtëHapëse vrimash në letërMakinë për lidhjen e letrës dhe kapëseShirit mbuluesPineskaMjete për pastrimSfungjerCopa të ndryshmePrerës letreEnë ujiMateriale të mbledhura me ndihmën e prindërve.Letër të vjetërKanaçeLloje të ndryshme letrash (karton, letër higjienike, letër gazete)Copa bezesh (pambuku, leshi)Copa druriKopsaPenj, spango, shiritFije kashteBoçe pisheGuackaGjilpëra me kokë, kapëse (rrobash)Piktura të riprodhuara, kartolina, fotografi revistashShkopinj, druKëmisha pune, përparëseEnë uji etj.11
4. ZHVILLIMI SOCIAL DHE PERSONALI. LINJAT KURRIKULARE1. RREGULLAT DHE QËNDRIMET2. VETËSIGURIA DHE RESPEKTI PËR VETEN3. KRIJIMI I MARRËDHËNIEVE4. SJELLJA DHE VETËKONTROLLI5. VETËKUJDESI6. NDJENJA E KOMUNITETITII. PROGRAMI I DETAJUAR I FORMIMIT SOCIAL,SIPAS LINJAVE, OBJEKTIVAVE DHE KONCEPTEVEZhvillimi Personal, Social, dhe EmocionalLinjatObjektivat e nxënies·1. RREGULLATDHE QËNDRIMET··2. VETËSIGURIADHE RESPEKTIPËR VETEN··3. KRIJIMI IMARRËDHËNIEVE4. SJELLJA DHEVETËKONTROLLI···Konceptet bazëRritja e pavarësisëduke treguar kujdes përzgjedhjen e veprimtariveShfaqja e konfidencësme të tjerët përbashkëpunim dhe Të treguarit kujdes dheshqetësim për vetenTë folurit lirshëm përshtëpinë kollëKrijimi i marrëdhënie meanëtarët e grupitTë përshtaturit e sjelljesnë situata të ndryshmesociale.··MarrëdhëniePërshtatjeTë treguarit kujdes dheshqetësim për të tjerëtTë përshtaturin e të···VetëkontrollSjelljeShqetësim12
sjellurit sipas situatës5. VETËKUJDESI·Të ndërmarrurit einciativave··IniciativëVetëkujdes·Shfaqja e fortë endjenjës së komunitetitsi një anëtar ikomuniteteve tëndryshme (për shembullnë familje, në shkollë)·Komunitet6. NDJENJA EKOMUNITETITIII. MATERIALE DIDAKTIKE····PosteraTabela të ndryshmeHarta të qytetit dhe të komunitetitFletore vizatimi13
EDUKIMI ARTISTIKLinjat kurrikulare1.2.3.4.dramamuzikaarti figurativvallëzimiProgrami i detajuar sipas objektivave dhe ja i kësaj moshe duhet tëjetë i aftë:· Të luajë në një pjesëteatrale.· Të motivohet për të qenësa më skenik.· Të përshtatë sipas rolitveshjet ose maskat,skenën e improvizuar.· Të përshkruajë me fjalë tëthjeshta, një pjesë tëthjeshtë teatrale si:Borbardhën, Kësulkuqen.· Të luajë pjesë të thjeshtame dy tre personazhe.Fëmija i kësaj moshe duhet tëjetë i aftë:· Të dallojë tingujt ngamjedisi dhe muzika.· Të dallojë tingujt ngazhurmat.· Të zhvillojë ndjenjënritmike në muzikë.· Të imitojë me zë tingujt eveglave muzikore.· Të dallojë zërat e shokëve,duke i përcaktuar ato.· Të zbatojë karakterin eritmit shpejt ngadalë në14Konceptet Pjesë e thjeshtëteatrale Personazhe Kostume Maska Tinguj natyralëdhe tingujmuzikorë Zhurmat RitmiShpejt – ngadalë Zëri (folës dhevokal)
3.Arti figurativkëngë apo në lojëmuzikore.· Të këndojë këngë tëthjeshta për fëmijë metematika të ndryshme.· Të luajë dhe këndojë lojëratë thjeshta muzikore.· Të ndërtojë vegla muzikoreme objektet që kanëpërreth.· Të dëgjojë muzikë dhemelodi, duke shoqëruar atëme lëvizje trupore.· Të dëgjojë muzikë tëkrahinave të ndryshme.Fëmija i kësaj moshe duhet të jetëi aftë:· Të përdorë mjete dhemateriale të ndryshme.· Të vizatojë llojet e vijave:të shkurtra, horizontale, tëgjata, të valëzuara.· Të përcaktojë ngjyrat bazënë mjedisin që e rrethon: ekuqe, e verdhë, jeshile.· Të përcaktojë figura tëthjeshta gjeometrike.· Të punojë me ndihmën eshabllonit.· Të punojë me plastelinëdhe argjil.· Të vlerësojë punët e vetdhe të të tjerëve.15 Kënga Dëgjimi Imitimi·Mjetematerialedhe·Vijat·Ngjyrat bazë·Format·Modelet,shabllone
4.VallëzimiFëmija i kësaj moshe duhet tëjetë i aftë:· Të koordinojë melodinë melëvizjet e trupit.· Të vallëzojë duke zbatuardinamikën: shpejtë ngadalë.· Të kërcejë duke mbajturritmin (nëpërmjet goditjeveme shuplakave).· Të imitojë lëvizje tëthjeshta të kërcimit:popullore t, ngadalë)·FiguravallëzueseEDUKIMI FIZIK DHE SHËNDETËSORLinjat kurrikulare1. Lëvizja2. Orientimi në hapësirë3. Shëndeti dhe trupi4. Përdorimi i pajisjeve5. Përdorimi i mjeteve dhe i materialeveI. Programi i detajuar sipas objektivave dhe koncepteve.16
Nr1LinjatLëvizjaObjektivat· Të lëvizë lirshëm me kënaqësi dhevetëbesim gjatë lojërave në mjedisinku jeton· Të kryejë lloje të ndryshmeveprimesh si: vrapim, kërcim,rrëshqitje, zgjatje, rrotullim etj.· Të orientohet në hapësirë kur luan.KoncepteEcje,Lëvizje(vrapim, kërcim,rrotullim,rrëshqitje,zgjatje, përkulje)Kohë2Orientimi në ·hapësirë·3Shëndetidhe trupi···Të ulet, të ngrihet dhe balancohet mepjesët e ndryshme të trupit.Të vetëkontrollohet në një timAfër Larg, Lart poshtëTë zbulojë vetveten.Të bashkëpunojë me shokët nëndarjen e detyrave.Te kryejë praktikat higjeno sanitaregjatë ngrënies dhe fjetjes.KolonëSkuadërI gjatë i shkurtërI hollë – i trashëTë rrisë kontrollin gjatë përdorimit tëpajisjeve dhe konstruksioneve.Objekt4Përdorimi ipajisjeve·NdërtimLartësi5·Përdorimi i·mjeteve dhei·materialeveTë krijojë modele me dy tri pjesë.Tё presë dhe tё ngjisë modele tёthjeshta.Të mirëmbajë mjetet dhe materialetqe ka në përdorim.Mjete të domosdoshme:·······Paralele druri në mjedisin e kopshtit,topa, litarë,stola gjimnastikor,flamur,dyshek gjimnastikor,ballona, trarë të vegjël ekuilibri,birila, rrathë, shkopinj gjimnastikorë,17PrerjeMirëmbajtje
·kapele kartoni, spango, materiale ndërtimi, etj.18
Shqisat kryesore Organet e shqisave Ndjesitë B. FORCA, LËVIZJA DHE ENERGJIA Fëmijët do të vëzhgojnë magnetet dhe dukurinë që ndodh kur ato bashkëveprojnë me material
Shqisat kryesore Organet e shqisave B. MATERIALET Të dallojë materialet Të përdorë materiale të ndryshme (plastelinë, baltë, letër, ngjyra etj) Identifikim materialesh Përshkrimi i materialeve C. PROÇESET JETË
"Administrim Publik" I. OFRIMII PROGRAMEVE TË STUDIMIT Standardi I.1 Institucioni i arsimit të lartë ofron programe studimi të ciklit të dytë “Master profesional” në përputhje me misionin dhe qëllimin e tij e që synojnë ruajtjen e interesave dhe vlerave kombëtare. Kriteret Vlerësimi i ekspertëve Kriteri 1. Institucioni ofron programe studimi që nuk bien ndesh me interesat .
TEMA: “MARRËDHËNIA MES ANKTHIT TË MËSIMDHËNIES DHE NDJENJËS SË EFIKASITETIT TEK STUDENTËT PËR MËSUES GJATË PRAKTIKËS PEDAGOGJIKE” ORNELA BILALI Maj, 2013 Fakultetet e Edukimit në Shqipëri, ofrojnë programe studimi për përgatitjen e mësuesve në profile të ndryshme, nëpërmjet sistemit tre vjeçar Bachelor. Në këto programe
TRI TRAINING PROGRAME 12-WEEK OLYMPIC - INTERMEDIATE WWW.GARMIN.CO.UK 5 Phase Two – Progressing Specific Endurance - This phase builds on your Base phase and introduces more race - specific sessions where you are working at or above race intensity. Week Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sunday Three Tempo Swim 2.2: Set 1: 200m Z1 swim Free and Back Set 2: 2x50m Z1 Drill .
TRI TRAINING PROGRAME 12-WEEK OLYMPIC - BEGINNER WWW.GARMIN.PL 5 Three Tech Run 30: Set 1: 10min Z1 Repeat the following 6x: Set 2: 1min Z3 Set 3: 1min Z1 Set 4: 8min Z1 Work on your technique during the pace variation. Maintain a high RPM, stand tall and pick your knees up whether you are running fast or slow. Easy Swim 1.9: Set 1: 200m Z1 Free and Back Mix Set 2: 5x300m Z1 Pull 30sec .
TRIATHLON TRAINING PROGRAME 12-WEEK SPRINT - INTERMEDIATE WWW.GARMIN.CO.UK 5 Phase Two – Progressing Specific Endurance - This phase builds on your Base phase and introduces more race - specific sessions where you are working at or above race intensity. Week Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sunday Three Tempo Swim 1.6: Set 1: 200m Z1 swim Free and Back Set 2: 2x50m Z1 Drill .
Lymes True Rife - 01 (Dr Rife freq) 54 Run this programe every alternate day with 02 Lymes True Rife 02 45 Run this programe every alternate day with 01 Macular Degeneration 01 02 42 39 MERS (Experimental) 60 (Middle East Respiratory syndrome ) Metabolic Syndrome X 30 When you have high triglycerides with, high LDL and Low HDL levels
“Cost accounting is a quantitative method that accumulates, classifies, summarizes and interprets information for three major purposes: (in) Operational planning and control ;( ii) Special decision; and (iii) Product decision.” -Charles T. Horngren. 2 “Cost accounting is the process of accounting for costs from the point at which the expenditure is incurred of committed to the .
