GRADE V I URI AT KATANGIAN NG PAMAHALAAN

GRADE VIURI AT KATANGIAN NG PAMAHALAANALAMIN MOBansaBansaBansaKilala mo ba ang mga nasa larawan?Anong bansa kaya ang kanilang pinamamahalaan?Anong kapangyarihan kaya mayroon ang kanilang pinamahalaan?Sa modyul na ito makikilala natin kung ano ang katangian at ang tunay nakapangyarihan ng pinamamahalaan nila.Handa ka na ba?1

PAGBALIK-ARALAN MOKatatapos lamang ng aralin na tungkol sa kahalagahan ng pamahalaan. Nalaman mo namahalaga ang pamahalaan para sa ikauunlad ng bansa upang matamo ang kapayapaan, kaayusanat kaligtasan ng mamamayan.Narito ang larawan ng bahay.Basahin ang sumusunod na pangungusap at isulat ang titik nito sa loob ng bahay kung bakitkailangan natin ang pamahalaan.Kailangan ngPamahalaanA.B.C.D.E.F.G.H.Nagpapatupad ng batas.Nangangalaga ng “drug lords”Nakikilahok sa mga digmaang pandaigdig.Nagpapanatili ng katahimikan at kaayusan.Nangangalaga ng kalusugan ng mamamayan.Pinayayaman ang mga pinuno ng pamahalaan.Pinipili ang relihiyon ng bawat pangkat ng tao.Nakikipag-ugnayang diplomatiko sa ibang bansa.2

I. Tumutugon sa mga pangangailangan ng pamahalaan.J. Pinamamahalaan ang kaunlarang Panlipunan at Pangkabuhayan ng bansa.PAG-ARALAN MOAno-ano ang uri ngpamahalaan sa bawatbansa?Kanino nagmumulaang kapangyarihan ngpamahalaan ngbansang Pilipinas? Iba’t ibanguri ngpamahalaan Katangian ngbawat uri ngpamahalaanAno ang uri ngkapangyarihangipinapatupad sa bawatbansa?Sino ang nagpapasyang pamamahala sakani-kanilang batas?A. Pag-aralan ang talaan 1ISAMonarkiyaGRUPO O PANGKATAristokrasya/ OligarkiyaMARAMIDemokrasyaIpinakikita sa talaang ito ang uri ng pamahalaan ayon sa bilang ng namumuno.3

B. Tingnan at suriin ang talaan taryan/ TotalitaryanSa talaang ito masusuri ang pamahalaang makademokratiko.C. Suriin ang talaan 3Uri ng PamahalaanKatangian Monarkiya Awtokrasya 4Ang kapangyarihan ay madalingabusuhin dahil maaaring kapakanan ngsarili o pamilya ang isulong ngnamumuno.Ang kapangyarihang mamuno ay nasakamay ng isang tao, gaya ng hari, reyna,emperador, o emperatrisAng kapangyarihang mamuno aynaipamamana sa miyembro ng pamilya,kadalasa’y ang unang anak na lalaki angpinuno.Nasa grupo ng elitista o mga taong nasamataas na antas ng lipunan angkapangyarihang mamuno.Maaringmauwi ito sa oligarkiya.Tinatawag ding aristokrata angnamumuno sa ganitong uri ngpamahalaan.

Demokratiko Awtoritaryan TotalitaryanKinakatawan ang bawat mamamayan.Maaaring manggaling sa anumang antasng lipunan ang mamumuno.Nakabatay ito sa prinsipyo ngpagkakapantay-pantay.Malaki ang papel ng masa sa pagluklokat pagpapatalsik sa kapangyarihan nanamumuno sa pamamagitan ngpagboto.Kinikilala ang pamantayang mayorya.Iginagalang ang minorya.Pamahalaan ito ng mamamayan,binubuo ng mamamayan, at para samamamayan.Walang demokrasya.Ang namumuno ay elitistang grupo, nagumagamit ng puwersa upang manatilisa kapangyarihan.May kapangyarihan ang pamunuan samaraming aspekto ng buhay ng mgamamamayan.Kontrolado ng pamahalaan ang lahat ngaspekto ng pampulitika at pangekonomiyanggawainngmgamamamayanAng pinuno ay tinatawag na diktador.Walang demokrasya.Ang pamahalaan ay kontrolado ng isangpartidong pulitikal, gaya ng partido ngNazi o partido komunista, napinamumunuan naman ng isang maliitna pangkat, gaya ng politburo okomiteng sentral.Ipinakikita sa talaang ito ang mga uri ng pamahalaan at katangian ng bawat isa.Alam mo na ngayon ang iba’t ibang uri ng pamahalaan batay sa dami ng bilang ng mganamumuno, makademokratiko man o hindi. Sa tingin mo angkop ba sa Pilipinas ang uri ng5

pamahalaang umiiral? Kung ikaw ay papipiliin, ano ang pinakamainam na uri ng pamahalaan atbakit?PAGSANAYAN MONabasa mo na nang maayos ang iba’t ibang uri ng pamahalaan? Masasagot mo na ba ang mgakatanungan sa ibaba? Gawin ito sa iyong kuwadernong sagutan.1. Ano ang uri ng pamahalaan na ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mgamamamayan?A. demokratikoB. monarkiyaC. diktatoryalD. aristokrasya2. Ano ang uri ng pamahalaan na ang ganap na kapangyarihan ay hawak ngisang tao lamang at kontrolado niya ang tatlong sangay ng pamahalaan?A. totalitaryanB. awtoritaryanC. aristokrasyaD. demokratiko3. Ang kapangyarihan ay madaling abusuhin dahil maaaring kapakanan ng sarilio pamilya ang isinusulong ng namumuno. Anong uri ng pamahalaan ito?A. aristokrasyaB. demokratikoC. monarkiyaD. totalitaryan4. Sino ang kahalili sa pamahalaang monarkiya kapag namatay ang namumunorito?A. panguloB. pangalawang panguloC. sinumang inihalal ng mga mamamayanD. pinakamatandang anak na lalaki ng hari5. Bakit nagkakaiba-iba ang uri ng pamahalaan?A. dahil sa heograpiya ng bansaB. dahil sa yaman ng isang bansaC. dahil sa desisyon ng mga mamamayan ng bansaD. dahil sa pinanggagalingan ng kapangyarihan ng namumuno rito.6

Magaling, mahusay kang mag-aaral!TANDAAN MO May iba’t ibang uri ng pamahalaan batay sa pinagmulan ng kanilang kapangyarihan.ISAPUSO MOBasahin ang tseklis. Lagyan ng tsek ( ) ang hanay ng naaayon sa iyong sagot.Mga Damdamin/GawainOo1. Ikinagagalak ko ang pagkakaroon ngdemokratikong uri ng pamahalaan.2. Iginagalang ko ang pasya ngnakararami.3. Kinikilala ko ang mga namumuno saamin.4. Tumutulong ako sa pagpapanatili ngkatahimikan ng bansa.5. Nasisiyahan ako sa pamamalakad ngpamahalaan.7Paminsan MinsanHindi

GAWIN MOSa bawat loob ng kahon ay nakalagay ang mga uri ng pamahalaan. Tukuyin mo kung anong uring pamahalaan ang isinasaad ng bawat pangungusap. Isulat mo ang bilang sa angkop na . Naisasalin ang naturang kapangyarihan ng pamamahala lalo na sa kamag-anak.2. Lubos ang kontrol ng pamahalaan sa buhay at ari-arian ng mga nasasakupan.3. Karaniwang diktador ang tawag sa namumuno nito.4. Isang tao ang may kapangyarihan na kung tawagin ay reyna, emperador, hari,sultan at ang bansa ay tinatawag na kaharian.5. Mahalaga ang pamantayang mayorya at iginagalang ang bansa ng minorya.6. Ang kapangyarihan ay nanggaling sa masa.7. Ang namumuno ay maaaring manggaling sa anumang antas ng lipunan.8. Walang demokrasya sa bansang ito dahil ang umiiral ay ang mga batas atkautusan na ipinatutupad ng namumunong elitistang grupo.9. Madali itong mauuwi sa oligarkiya at nagiging oligarko ang mga maykapangyarihan.10. Karaniwa’y diktador ang tawag sa namumuno rito.Buuin mo ang tsart sa ibaba.Uri ng PamahalaanPinuno1. demokratiko2. monarkiya3. totalitaryan4. aristokrasya5. awtoritaryan8Paraan ng Pamamahala

PAGTATAYAIsulat ang D kung ang pahayag ay nauukol sa Demokratiko M kung Monarkiya T kungTotalitaryan at P kung sa Parliyamentarya.1.Ang pinuno at opisyal ay inihahalal ng mga mamamayan.2.Hari o Reyna ang pinanggalingan ng kapangyarihan.3.Mahalaga ang kalayaan at karapatan ng tao.4.Walang maaaring sumalungat sa desisyon ng pinuno.5.Ang punong ministro at ang kanyang gabinete ang namamalakad sapamahalaan.PAGPAPAYAMANG GAWAINGumamit ng Ensayklopedia. Magsaliksik ng mga bansa na ang sistema ng pamahalaan aynasa sumusunod:1. Totalitaryan2. Demokrasya3. Monarkiya4. Aristokrasya5. ParlamentaryaMaaari mo na ngayong simulan ang susunod namodyul.9

4. Isang tao ang may kapangyarihan na kung tawagin ay reyna, emperador, hari, sultan at ang bansa ay tinatawag na kaharian. 5. Mahalaga ang pamantayang mayorya at iginagalang ang bansa ng minorya. 6. Ang kapangyarihan ay nanggaling sa masa. 7. Ang namumuno ay maaaring manggaling sa anumang antas ng lipunan. 8.