BAZAT E ELEKTROTEKNIKËS NË EKSPERIMENTE DHE USHTRIME PRAKTIKE

BAZAT E ELEKTROTEKNIKËS NËEKSPERIMENTE DHE USHTRIME PRAKTIKELITERATURË PLOTËSUESE1

FAKULTETI I INXHINIERISË ELEKTRIKE DHEKOMPJUTERIKE“BAZAT E ELEKTROTEKNIKËS”SEMESTRI I PARËTË GJITHA DREJTIMETProf. Dr. Ruzhdi SEFAProf. Dr. Luan AHMAMr.sci. Vjosa SHARTI- KURTAJ20122

ELEKTRICITETI STATIK3

FUSHA ELEKTRIKE -POTENCIALI ELEKTRIKShperndarja e elektricitetit ne fushen homogjene4

INFLUENCA ELEKTRIKE MAKINAT ELEKTROSTATIKEFig.2-Parimi i punës së makinës së influenceselektrostatike5

PUNA DHE ENERGJIA E FUSHËS ELEKTRIKE;KONDENZATORIElektrometri i TomsonitFig. -Mbushja dhe zbrazja e kondenzatoritFig.-Diagrami i zbrazjes së kondenzatoritpermes rezistoritFig.- Bazhdarimi i galvanometritpër matjen e sasisë së elektricitetitFig.Futja e dielektrikut nëkondenzator6

VEPRIMI I FORCËS ELEKTRIKE NË NGARKESA.Ligji i CULONIT7

MBUSHJA DHE ZBRAZJA E KONDENZATORIT8

LLOJET DHE PERDORIMI I KONDENZATORËVE9

TEORI MBI KONDENZATORIN10

LIDHJA E REZISTORËVELIDHJA E KONDENZATORËVELidhja ne varg (seri):IUReIUURe11

Vështrimi në osciloskop i lakorës së mbushjes dhe zbrazjessë kondenzatorit12

QARKU I THJESHTË ELEKTRIKPa qark të mbyllur elektrik dhe pa burim tensioni nuk ka rrymë elektrike13

REZISTORËT14

PËRDORIMI I REZISTORIT SI POTENCIOMETËRProcedura e matjes:Për pozicione të ndryshme të rrëshqitsit në potenciometër maten me voltmetër vlerat etensioneve në hyrje dhe në dalje të qarkut elektrik.Matja bëhet për dy raste të ngarkesësR2 24Ω dhe R2 4Ω.Nga rezultatet e shenuara ne tabelë,vizatohet diagrami U2 f(pozic.)Skema e matjes:Tabela:15

LIDHJA NË PARALEL E REZISTENCAVEFig.1 Vareshmeria e rezistencës ngatemperaturaFig.2 Varshmeria e tensionit nga rezistencaR Ro(1 α t)16

TIPET E REZISTORËVE17

VËRTETIMI I LIGJIT TË OHMIT18

MATJA E RRYMES DHE E TENSIONIT ELEKTRIK, RAPORTI I U/RI(A)I f(U)U(v)R(Ω)R f(U)U(v)R(Ω)R f(I)I(A)19

Vërtertimi i ligjit të Ohmit dhe përcaktimi i rezistencës specifikeFig.1- U 12V, R 6Ω, , I 2AFig.2- U 12V, R 12Ω, I 1AFig.3- U 24V, R 6Ω, I 4AI(A)I(A)R U/ I I U/ R U R.IU(V)Fig.4-Lakorja I f(U)R ρ /SR(Ω)Fig.5-Lakorja I f(R)20

VËRTETIMI I LIGJIT TË PARË TË KIRHOVIT21

VËRTETIMI I LIGJIT TË I DHE TË II TË KIRHOVIT SKEMAT E LIDHJES:I I1 I2ΣE-ΣR I 0E-R I -Rm I- Rp I 0U-R I - Xc I- XL I 0ΣE-ΣZ I 022

LIDHJA E BURIMEVE TË RRYMËS ELEKTRIKE23

24

25

NDARËSI I TENSIONIT-RREGULLIMI I TENSIONIT ME POTENCIOMETËRRënja e tensionit në qarkun elektrik-në linjë26

27

LIDHJA E REZISTENCAVE DHE FUQIA NË QARKUN ELEKTRIK NJËFAZOR28

VËRTETIMI I LIGJIT TË XHAULIT PSkema e eksperimentit:Mjetet:At – autotransformatori,A- ampermetri, V-Voltmetri,P- priza njëpolshe, E-ena meujë (kalorimetri)T- termometri, O-orë doreESasia e nxehtësisë së ujit është: Q m .( 2- 1) 0,24.U.I.t (cal) ,Energjia elektrike e shpenzuar: W U.I.t (Ws)Rendimenti apo shkalla e shfrytëzimit te nxemsit: Q .100(%)WTabela:Nr.imatj.m(gr.) 1( 0C) 2( 0C)U(V)I(A)t(sec)Q(cal) (%)W(Wh)12329

VËRTETIMI I LIGJIT TË XHAULIT30

KOEFICIENTI I NXEHTËSISË SPECIFIKEQ m.c.ΔT31

Parimi i punës së burimeve kimike të rrymës elektrike32

MBUSHJA DHE ZBRASJA E AKUMULLATORIT33

MAGNETIZMI, MAGNETET PERMANENT34

FUSHA MAGNETIKE E MAGNETEVE35Fusha magnetike e tokës

VEPRIMI RECIPROK I PËRQUESIT ME RRYMË DHE I FUSHËS MAGNETIKEFig.- Veprimi i perquesit me rrymëelektrike në gjilperën magnetike36

FUSHA MAGNETIKE, FLUKSI DHE INDUKCIONI MAGNETIK37

38

VEPRIMI RECIPROK I RRYMES ELEKTRIKE DHE I FUSHËS MAGNETIKE39

ELEKTROMAGNETI40

ELEKTROMAGNETET: LLOJET, KONSTRUKCIONI, VEPRIMIFig.- Dukuria e indukcionit elektromagnetikFig.- Veprimi i elektromagnetit41

FORCA ELEKTROMOTORIKE42

(PER)FITIMI I RRYMES ALTERNATIVE SINUSOIDALE43

PARIMI I PUNËS SË GJENERATORIT ELEKTRIK44

45

Skemat:VETINDUKCIONIFig.1-Lidhja paralele e dy poqaveme resistor dhe me bobinëMjetet:U-burimi i rrymës njëkahore, P1,P2 –poqët indikashente, Rh-rezistor i ndryshueshëm,L-bobinë me bërthamë , S-qelës njëpolar, A-ampermetër,V-voltmetër, LF-Llambë fluorescenteUdhëzimet:Gjatë demonstrimit të eksperimentit të parë sipas fig.1 me hapjen dhe mbylljen ndërpresit S për shkaktë dukurisë së vetëindukcionit poqi P2 i lidhur në varg meBobinën L do të ndizet më vonë se poqi P1 i lidhur në varg me rezistorin R .Në rastin e fig.2,ku është lidhur llamba fluorescente F në paralel me bobinën Lbëhet kyqja dhe qkyqja e qelësit e me kte vendosja e rrymës elektrike dhe zhdukja e saj.Kur qelësi hapet llampa ndizet për një moment.Me fjalë tjera tensioni duhet të jetë më i lartë se 100V nëskajet e bobinës në momentin kur ndërprehet rryma në qark.Eksperimentin e njejtë mund ta përsërisim edhe me një radiomarrës të kyqur e të lidhur në vend tëllambës fluorescente.Në momentin kur e qkyqim qelësin,radiomarrësit i rritet zëri.Përfundim:46Tensioni i vetindukcionit gjithmonë është në të kundërt me rrymën që e ka krijuaMe këte vërtetohet dhe ka gjetur zbatim ligji i Lencit.

47

48

49

MATJA E ENERGJISË ELEKTRIKE AKTIVE NË QARKUN NJËFAZORTabela e matjeve:Fig.1-Konstrukcioni i njehsoritnjëfazore induktiv1-elektromagneti i qarkut të rrymës2-elektromagneti i qarkut të tensionit3-disku prej aluminit4-magneti frenues5-dhëmbzori i numratorit50

REZISTORËT : KONSTRUKCIONI, LIDHJETë partisë së xhabirave.51

Ide dhe ------52

PUNA DHE ENERGJIA E FUSHËS ELEKTRIKE;KONDENZATORI Elektrometri i Tomsonit Fig. -Mbushja dhe zbrazja e kondenzatorit Fig.-Diagrami i zbrazjes së kondenzatorit permes rezistorit Fig.- Bazhdarimi i galvanometrit për matjen e sasisë së elektricitetit Fig.Futja e dielektrikut në kondenzator 6