UNIVERSITETI I PRISHTINËS - Uni-pr.edu

UNIVERSITETI I PRISHTINËSFAKULTETI I INXHINIERISË MEKANIKEPUNIM DIPLOME(STUDIMET MASTER)TEMA:ANALIZA E FAKTORËVE QË NDIKOJNË NËOPTIMIZIMIN E TRANSMETUESVE ME DHËMBËZORËKandidati:Inxh. Bch. Riad RamadaniMentori:Prof. dr. Nijazi IbrahimiPrishtinë, 2009

PËRMBAJTJA1. NË PËRGJITHËSI PËR TRANSMETUESIT ME DHËMBËZORËError! Bookmark not defi2. QËLLIMI I PUNIMIT . Error! Bookmark not defined.3. KONSTRUKTIMI OPTIMAL . Error! Bookmark not defined.3.1. Procesi i konstruktimit . Error! Bookmark not defined.3.2. Procesi i konstruktimit optimal ndaj atij konvencionalError! Bookmark not defined.3.3. Formulimi i problemit të konstruktimit optimal . Error! Bookmark not defined.3.4. Procesi i formulimit të problemit . Error! Bookmark not defined.3.5. Modeli i përgjithshëm matematikor për konstruktim optimalError! Bookmark not defined.3.5.1. Modeli standard i optimizimit . Error! Bookmark not defined.3.5.2. Trajtimi i problemit të maksimumit. Error! Bookmark not defined.4. METODAT E OPTIMIZIMIT . Error! Bookmark not defined.4.1. Klasifikimi i problemeve të optimizimit . Error! Bookmark not defined.4.2. Metodat e optimizimit pa kufizime . Error! Bookmark not defined.4.2.1. Metoda e Koshit . Error! Bookmark not defined.4.2.2. Metoda e modifikuar e Njutonit . Error! Bookmark not defined.4.2.3. Metoda David – Flecer – Pauelov (DFP). Error! Bookmark not defined.4.3. Metodat e optimizimit njëdimensional. Error! Bookmark not defined.4.3.1. Metoda e prerjes së artë . Error! Bookmark not defined.4.3.2. Metoda e Njutonit . Error! Bookmark not defined.4.4. Metodat e optimizimit me kufizime. Error! Bookmark not defined.4.4.1. Metoda e funksioneve të përziera dënuese. Error! Bookmark not defined.4.5. Metodat numerike për konstruktim optimal pa kufizimeError! Bookmark not defined.4.5.1. Algoritmi i përgjithshëm . Error! Bookmark not defined.4.5.2. Definimi i minimizimit njëdimensional të nënproblemeveError! Bookmark not defined.4.5.3. Metoda analitike për përcaktimin e gjatësisë së hapitError! Bookmark not defined.4.5.4. Përcaktimi i rrugës së kërkuar - Metoda e rënieve më të shpejtaError! Bookmark not defined.4.6. Metodat numerike për konstruktim optimal me kufizimeError! Bookmark not defined.5. OPTIMIZIMI I PARAMETRAVE TË TRANSMETUESVE MEDHËMBËZORË . Error! Bookmark not defined.5.1. Parashtrimi i modelit për çiftin e parë të reduktorit dyshkallëshError! Bookmark not defined.5.2. Analiza e rezultateve të programit kompjuterik për çiftin e parë të reduktoritdyshkallësh . Error! Bookmark not defined.5.3. Parashtrimi i modelit për çiftin e dytë të reduktorit dyshkallëshError! Bookmark not defined.5.4. Analiza e rezultateve të programit kompjuterik për çiftin e dytë të reduktoritdyshkallësh . Error! Bookmark not defined.6. OPTIMIZIMI I TRANSMETUESVE ME DHËMBËZORË PËRMESPROGRAMIT MATLAB . Error! Bookmark not defined.6.1. Zgjedhja e problemit të optimizimit për çiftin e parë të reduktoritdyshkallësh . Error! Bookmark not defined.6.2. Interpretimi i rezultateve për çiftin e parë të reduktorit dyshkallëshError! Bookmark not defined6.3. Zgjedhja e problemit të optimizimit për çiftin e dytë të reduktoritdyshkallësh . Error! Bookmark not defined.

6.4. Interpretimi i rezultateve për çiftin e dytë të reduktorit dyshkallëshError! Bookmark not defined.7. ANALIZA E FAKTORËVE QË NDIKOJNË NË OPTIMIZIMIN ETRANSMETUESVE ME DHËMBËZORË. Error! Bookmark not defined.7.1. Moduli në varësi të numrit të dhëmbëve . Error! Bookmark not defined.7.2. Raporti i transmisionit për çiftin e parë dhe të dytë në varësi nga raporti ipërgjithshëm i transmisionit . Error! Bookmark not defined.7.3. Vëllimi i reduktorit dyshkallësh cilindrik në varësi të raportit të përgjithshëmtë transmisionit . Error! Bookmark not defined.7.4. Shkalla e sigurisë së anëve të dhëmbëve në varësi të distancës boshtoreError! Bookmark not defin7.5. Shkalla e sigurisë së rrënjës së dhëmbëve në varësi të distancës boshtoreError! Bookmark not def7.6. Vëllimi i çiftit të dhëmbëzorëve në varësi të distancës boshtoreError! Bookmark not defined.7.7. Shkalla e ingranimit të profilit në varësi të distancës boshtoreError! Bookmark not defined.7.8. Këndi i vijës së kontaktit në varësi të shkallës së ingranimit të profilitError! Bookmark not define7.9. Shkalla e sigurisë së anëve të dhëmbëve në varësi të shkallës së sigurisë tërrënjës së dhëmbëve . Error! Bookmark not defined.8. MODELIMI . Error! Bookmark not defined.8.1. Llojet e modeleve. Error! Bookmark not defined.8.2. Modelet joformale dhe formale . Error! Bookmark not defined.8.3. Modelimi i dhëmbëzorëve . Error! Bookmark not defined.8.4. Modelimi i trupit të dhëmbëzorit . Error! Bookmark not defined.8.5. Modelimi i shtëpizës së transmetuesve . Error! Bookmark not defined.8.6. Modelimi i reduktorit dyshkallësh konik - cilindrik .29. PËFUNDIMI.109

8.6. Modelimi i reduktorit dyshkallësh konik - cilindrikNë vijim të punimit do të jepet modelimi i reduktorit dyshkallësh konik –cilindrik, përmes programit Autodesk Inventor Professional 2008.

9. PËRFUNDIMNë bazë të shqyrtimit të procesit të konstruktimit, të konstruktimit optimal,analizës së metodave të optimizimit, zgjedhjes së metodës së optimizimit, optimizimit tëparametrave të transmetuesve me dhëmbëzorë me programin Matlab, analizës sëfaktorëve që ndikojnë në optimizimin e transmetuesve me dhëmbëzorë dhe modelimit tëtransmetuesve, mund të konstatohet se:- procesi i konstruktimit në përgjithësi dhe ai i konstruktimit optimal ndaj atijkonvencional paraqet procesin më të rëndësishëm gjatë optimizimit të pjesëve dhesistemeve makinerike;- analiza e metodave të optimizimit dhe zgjedhja e metodës më të përshtatshme përoptimizimin e pjesëve dhe sistemeve makinerike është me rëndësi të veçantë;- metoda e vijës së kërkimit të optimumit si metodë numerike gjatë optimizimit tëparametrave të transmetuesve me dhëmbëzorë është metoda më e përshtatshmedhe me e shpejtë;- gjatë optimizimit të parametrave të transmetuesve me dhëmbëzorë për shembullinkonkret janë definuar kufizimet për parametrat që ndikojnë në konstruktiminoptimal dhe janë analizuar rezultatet e programit kompjuterik;- optimizimi i transmetuesve me dhëmbëzorë është realizuar përmes programitMatlab, në të cilin janë definuar funksioni i qëllimit dhe kufizimet,- analiza e faktorëve që ndikojnë në optimizimin e transmetuesve me dhëmbëzorëjep një pasqyrë të varshmërisë reciproke të tyre, si në vijim:oome rritjen e numrit të dhëmbëve zvogëlohet moduli i dhëmbëzorëve përmaterialin çelik për përmirësim, prandaj, si kriter për zgjedhjen e modulit tëdhëmbëzoreve merret moduli i caktuar në bazë të sforcimit kritik të anëve tëdhëmbëve;me rritjen e numrit të dhëmbëve zvogëlohet moduli i dhëmbëzorëve përmaterialin çelik për çimentim. Moduli i caktuar në bazë të sforcimit kritik tëanëve ka vlera më të mëdha se sa ai i caktuar në bazë të sforcimit kritik të rrënjëssë dhëmbëve deri në numrin e dhëmbëve z1 21 . Për numër të dhëmbëvez1 21 , është e kundërta, sepse materiali i dhëmbëzoreve është çelik përoooçimentim;me rritjen e raportit të përgjithshëm të transmisionit rriten edhe raportet e çiftit tëparë dhe të dytë. Për raport të përgjithshëm të transmisionit deri në u 1.9 ,raportit i transmisionit për çiftin e parë është më i vogël se ai për çiftin e dytë,ndërsa për u 1.9 është e kundërta;me rritjen e raportit të përgjithshëm të transmisionit rriten edhe raportet e çiftit tëparë dhe të dytë. Për raport të përgjithshëm të transmisionit deri në u 3 ,raportit i transmisionit për çiftin e parë është më i vogël se ai për çiftin e dytë,ndërsa për u 3 është e kundërta;raporti i transmisionit për çiftin e parë në varësi të raportit të përgjithshëm tëtransmisionit për materialet çelik për përmirësim ka vlera më të mëdha se përçelik për çimentim, për materialet e përvetësuara;

oooooooo-raporti i transmisionit të për çiftin e dytë në varësi të raportit të përgjithshëm tëtransmisionit për materialet çelik për përmirësim ka vlera më të vogla se për çelikpër çimentim, për materialet e përvetësuara;me rritjen e raportit të përgjithshëm të transmisionit rritet vëllimi i transmetuesit.rritja është më e theksuar për transmetuesin një shkallësh, ndërsa për atëdyshkallësh rritja është më e vogël;me rritjen e distancës boshtore, për raport transmisioni konstant rritet shkalla esigurisë së anëve të dhëmbëve, gjithashtu me rritjen e raportit të transmisionitzvogëlohet shkalla e sigurisë së anëve të dhëmbëve;me rritjen e distancës boshtore, për raport transmisionit konstant rritet edheshkalla e sigurisë së rrënjës së dhëmbëve, gjithashtu me rritjen e raportit tëtransmisionit zvogëlohet shkalla e sigurisë së rrënjës të dhëmbëve;me rritjen e distancës boshtore, për raport transmisionit konstant, rritet vëllimi içiftit të dhëmbëzoreve, gjithashtu me rritjen e raportit të transmisionit rritetvëllimi i çiftit të dhëmbëzoreve;me rritjen e distancës boshtore, për raport transmisionit konstant rritet shkalla eingranimit të profilit, gjithashtu me rritjen e raportit të transmisionit zvogëlohetshkalla e ingranimit të profilit;me rritjen e shkallës së ingranimit të profilit, për raport transmisionit konstant,zvogëlohet këndi i vijës së kontaktit, por me rritjen e raportit të transmisionit,këndi i vijës së kontaktit zvogëlohet shumë pak;me rritjen e shkallës së sigurisë së rrënjës së dhëmbëve, për raport transmisionikonstant, rritet shkalla e sigurisë e anëve të dhëmbëve, gjithashtu me rritjen eraportit të transmisionit rritet shkalla e sigurisë së anëve të dhëmbëve;modelimi i pjesëve dhe sistemeve makinerike pas procesit të optimizimit paraqetfazën përfundimtare të projektimit dhe konstruktimit.Prandaj, në bazë të gjithë asaj që u tha më lartë mund të konstatohet se punimi nëfjalë paraqet një bazë të mirë në procesin e projektimit dhe konstruktimit optimal tëpjesëve dhe sistemeve makinerike.

13][14]Jasbir S. Arora: Introduction to optimum design, The University of lowa, 2004.Singiresu S. Rao: Engineering optimization, theory and practice, Purdue University,West Lafayette, Indiana 2006.Nijazi Ibrahimi, Detalet e Makinave II - Libri 1 dhe 2, Prishtinë. 2006.Sadullah Avdiu: Modelimi i konstruksioneve makinerike, Prishtinë, 2005.Fletcher Roger: Practical methods of optimization, Vol.1 UnconstrainedOptimization, University of Dundee, Scotlan, U. K. 1980.Fletcher Roger: Practical methods of optimization, Vol.2 Constrained Optimization,University of Dundee, Scotlan, U. K. 1981.A. Ravindran, K. M. Ragsdell, G. V. Reklaitis: Engineering optimization, mothodsand applications, 2006.David G. Luenberger: Linear and nonliunear programming, Stanford university,California, 1984.Robert H. Alvord: Manual of applied machinery design, University of Michigan,Johannes Jahn: Introduction to the theory of nonlinear optimization, UniversitatErlangen-Nurnberg, Germany, 2006.Milan D. Trbojevic, Momcilo R. Jankovic, Jovo Vugdelija, Slobodan Ivkovic,Vojisdlav Latinovic: Reduktori, Beograd, 1984.Bozidar Rosic: Planetarni Prenosnici, Masinski Fakultet, Beograd, 2003.Emilija Betacokosna: Povekekriteriumska optimizacija na planetarni prenosnici,doktorska disertacija, Skopje, 1992.Jezoph E. Shigley, Charles R. Mischke, Thomas H. Brown, Jr: Standardhandbook of machine design, North Carolina State University Raleigh, NorthCarolina, 2004.

PUNIM DIPLOME (STUDIMET MASTER) TEMA: ANALIZA E FAKTORËVE QË NDIKOJNË NË OPTIMIZIMIN E TRANSMETUESVE ME DHËMBËZORË . Kandidati: Mentori: Inxh. Bch. Riad Ramadani Prof. dr. Nijazi Ibrahimi. Prishtinë, 2009