GRADE V PROYEKTO: PAGPAPALAGANAP NG KRISTIYANISMO

GRADE VPROYEKTO: PAGPAPALAGANAP NG KRISTIYANISMOALAMIN MOAng naging layunin ng Espanya sa pananakop ng Pilipinas ay pampulitika,pangkabuhayan at pangrelihiyon. Sa layuning pangrelihiyon nagtagumpay ang Espanya.Naging Kristiyano ang nakararaming Pilipino. Ang naging epekto ng Kristiyanismo sabuhay ng mga Pilipino maliban sa mga Muslim ay mahalaga at panghabambuhay.Sa modyul na ito, inaasahang masasabi mo ang bahaging ginampanan ngsimbahan sa pagpapalaganap ng Kristiyanismo. Nakapaloob sa modyul na ito ang mgakaalaman at gawain para maintindihan mo ang aralin. Basahing mabuti ang mga teksto atsundin ang mga panuto. Sana’y matapos mo ang aralin nang buong kasiyahan.1HKS 5 M-14

PAGBALIK-ARALAN MONaaalala mo pa ba ang mga kaalaman tungkol sa pananampalataya ng mga unangPilipino? Sagutin ang mga tanong sa tulong ng mga salitang nakapaloob sa mga kahon.Isulat ang mga sagot sa AKATTMAIDAno/Sino ang tinutukoy ng sumusunod?1.2.3.4.banal na kasulatan ng Islambanal na paglalakbay sa Meccatawag ng mga Tagalog sa Dakilang Lumikhaikasampung bahagi ng kita ng isang Muslim na ibinibigay sa mganangangailangan lalung-lalo na sa panahon ng Ramadan5. salitang Arabe na ang kahulugan ay kapayapaan6. paraan ng pagsisisi ng kasalanan ng mga Muslim7. pananampalataya ng mga ninunong Pilipino sa Dakilang Lumikha ng daigdig,tao, pamayanan8. panginoon ng mga Muslim9. sugo ni Allah10. pinapaniwalaan ng mga pagano na maaaring mabuti o masamang ispiritu2HKS 5 M-14

PAG-ARALAN MOIpinakilala ng mga Espanyol ang pananampalatayang Kristiyanismo nananiniwala sa iisang Diyos na may likha ng tao at ng lahat ng bagay sa mundo. Si Hesusay ang Diyos Anak at tagapagligtas ng sanlibutan. Ang pagkakaiba ng Kristiyanismo saPaganismo/Animismo ay nasa paniniwala, aral, katawagan, at seremonya o ritwal.Maraming sekta ang relihiyong Kristiyano. Ang Romano Katoliko ang dala ngmga Espanyol sa Pilipinas. Ang pinakamataas na pinuno ng Katoliko ay nasa Roma atsiya ay tinatawag na Pope o Papa.Simulan natin ang aralin sa pamamagitan ng concept map na ito.Mga EkspedisyongDumating sa PilipinasMagellan (1521)LimasawaUnang misa atpagbibinyagLegazpi (1564)CebuBoholUnang misa atpagbibinyagHindinagtagumpayCebuItinatag angunangPamahalaan ngEspanyolItinatag angKristianismo sapamamagitan ng mgaordeng misyonero3HKS 5 M-14

Makikita mo sa concept map na nagsimula ang pagpapalaganap ng Kristiyanismosa pagdating ng ekspedisyon na pinamunuan ni Ferdinand Magellan noong 1521. Kasamaniya si Padre Valderrama na nagsagawa ng unang misa sa Limasawa at bininyagan niyaang mga katutubo. Ito ay nasundan nang tumuloy sina Magellan sa Cebu. Pagkatapos ngmisang naganap, nagpatayo ng krus si Magellan at sinundan ito ng pagbibinyag sa mgakatutubo na pinamunuan ni Raha Humabon at ng kanyang asawa. Sila ay binigyan ngpangalang Carlos at Juana. Isang imahen ng Sto. Nino ang ibinigay kay Juana.Ang ikalawang ekspedisyon ay pinamunuan ni Miguel Lopez de Legazpi atkasama niya si Padre Andres de Urdaneta. Nagtuloy sila sa Bohol at bininyagan ni PadreAndres ang mga katutubo na pinamunuan nina Raha Sikatuna at Raha Sigala. Tumuloysina Legazpi sa Cebu at nang masakop nila ito ay itinatag ang kauna-unahang panirahanng mga Espanyol sa Pilipinas.Sa bawat lupain na sinakop ng mga Espanyol, nagtulungan ang mga pinuno ngpamahalaan at mga prayle o pari. Pinalaganap ng mga prayle ang relihiyong RomanoKatoliko sa pamamagitan ng kanilang mabisang pananalita at makukulay na seremonyaat ang mga pinuno ay nagpairal ng mga batas sa pamahalaan na umayon sa mgaalituntunin ng relihiyon.Mga Orden ng MisyoneroAng mga pari ay kabilang sa iba-ibang orden ng misyonero sa Katolisismo sabuong mundo. Tingnan sa tsart ang mga orden, at kung kailan sila dumating sa Pilipinasat ang mga lugar na kanilang pinangasiwaan.Mga OrdengMisyonero1. Agustino2. Franciscano3. Jesuita4. Dominicano5. RecoletoTaonDumatingMga Lugar na Pinangasiwaan15651577158115871606Cebu, Ilocos, Negros, Pampanga, PanayBicol, Catanduanes, Laguna, Masbate, QuezonAntipolo, Bohol, Cainta, Cavite, Leyte, SamarBataan, Batanes, Cagayan, Manila, PangasinanMindoro, Palawan, Zambales4HKS 5 M-14

Katungkulan ng mga PariTunghayan mo ang organizational chart na nagpapakita ng katungkulan ng mgapari na nagsisimula sa Hari ng Espanya dahil siya ang nagbibigay ng recomendasyon saPapa (Pope) na nasa Roma. Ang Roma ang pinakasentro ng relihiyong Romano Katolikosa buong mundo. Ang nakasulat sa malalaking titik ang tawag sa tanggapan at angnakalagay sa loob ng panaklong ( ) ang tawag sa pinuno.ESPANYA( Hari )ROMA( Santo Papa )ARSOBISPADO( Arsobispo )DIYOSES( Obispo a Paroco)DIYOSES( Obispo a Paroco)DIYOSES( Obispo )PAROKYA(CuraParoco)PAROKYA (CuraParoco)PAROKYA (CuraParoco)5HKS 5 M-14

Kaugnayan ng mga Pari sa PamahalaanSuriin mo ang tsart na nagpapakita ng kaugnayan ng mga pari sa pamamalakad ngpamahalaan.Kaugnayan sa PamahalaanKatungkulan1. Arsobispo Tumatanggap ng sahodmula sa pamahalaan2. ObispoTumatanggap ng sahod mula sa pamahalaan3. Cura ParocoTumatanggap ng sahod mula sa pamahalaan TungkulinTagapayo ng Gobernador-HeneralMaaaring gumanap napansamantalang GobernadorHeneralNangangasiwa ng diyosesisPagtatala ng lahat ng binyagPagtatala ng lahat ng kasalPagtatala ng lahat ng namamatayna taoNangagasiwa sa eleksyonNangangasiwa sa edukasyon ngmga mamamayanNamamahala sa pagpapatayo ngsimbahanNamamahala sa pagpapatayo ngpaaralanNagsusuri sa mga babasahin atdulang ipinalalabasNagsasaayos sa mga bagay naitinuturing na di kanais-nais olabag sa aral ng simbahan atpatakaran ng pamahalaanNagpapasya kung sino angititiwalag sa simbahanPaano pinalaganap ng pamahalaan ang Katolisismo?Ang mga batas sa pamahalaan ay umayon sa mga alituntunin ng relihiyongRomano Katoliko tulad ng sumusunod:6HKS 5 M-14

BatasMga Dapat Tandaan 1. Pagpapabinyag sasimbahan Ito ay pormal na pagtanggap bilang kasapi ng simbahanDapat may unang pangalan na hango sa mga Santo omay kinalaman sa relihiyon tulad ng Maria, LucasDapat may huling pangalan o apelyido tulad ng Cruz,Lamadrid, Santos, Torres2. Pagpapakasal sasimbahan Ang kasal ay sakramentong panghabambuhayPinagbabawal ang paghihiwalay ng mag-asawa3. Pagtutol sa pag-aalsangpanrelihiyon Pinaparusahan ang sino mang magbalik sa sakatutubong pananampalatayaPinaparusahan ang sinumang magtatag ng samahangpanrelihiyon na hindi sang-ayon sa relihiyong Katoliko 4. Pagbibigay ng pangalansa bawat bayan at baryo 5. Pagtuturo sa mgapaaralan sa parokya Ang pangalan ng lugar ay parangal sa isang Santo tuladng San Esteban, Santa CatalinaAng kapistahan ng Patrong SantoAng pinakamahalagang asignatura ay ang pag-aaral ngrelihiyon, mga dasal at kautusan ng simbahang Katoliko.PAGSANAYAN MOA. Sagutin ang mga tanong sa ibaba. Isulat mo sa iyong kwadernong sagutan ang iyongsagot.1. Ano ang bahaging ginampanan ng simbahan sa pagpapalaganap ng relihiyongRomano Katoliko?2. Ano ang bahaging ginampanan ng simbahan sa pamamahala ng bansa?7HKS 5 M-14

B. Basahin ang mga tanong at isulat sa kwaderno ang iyong sagot.1. Paano nagtulungan ang mga Espanyol sa pagpapalaganap ng RelihiyongRomano Katoliko sa Pilipinas?2. Sinong Espanyol na namuno sa isang ekspedisyon ang pinakamaramingnasakop na lugar sa Pilipinas?3. Aling orden ng misyonero ang unang dumating sa Pilipinas ?4. Sino ang pinakamakapangyarihan sa mga prayle? Bakit?5. Paano nagiging kasapi ng simbahan ang isang katutubo?TANDAAN MO Ang ekspedisyon na pinamunuan ni Magellan ang nagsimula sa pagtatatag ngrelihiyong Romano Katoliko sa Pilipinas. Ang ekspedisyon na pinamunuan ni Legazpi ang nagtatag ng unangpamahalaan ng mga Espanyol. Ang mga orden ng misyonero ang nagtatag ng relihiyong Romano Katoliko saPilipinas. Malaki ang bahaging ginampanan ng simbahan sa pamamahala ng mgaEspanyol sa Pilipinas.ISAPUSO MOSa iyong palagay, tama ba ang ginawa ng mga Espanyol sa pagpapalaganap ngRomano Katoliko sa Pilipinas? Bakit? Isulat ang paliwanag sa iyong kwaderno.8HKS 5 M-14

GAWIN MOBasahing muli ang mga katungkulan ng Cura Paroco. Alin sa mga katungkulanniya ang hindi mo sinasang-ayunan? Bakit? Isulat ang paliwanag sa kwaderno.PAGTATAYABasahin ang pahayag at isulat sa kwaderno ang titik ng tamang sagot.1. Ang nagtagumpay sa mga layunin ng mga Espanyol sa pagsakop ng Pilipinasay ang .A. pampilitikaC. pangrelihiyonB. pangkabuhayanD. pang-edukasyon2. Ang nanguna sa pagpapalaganap ng relihiyong Romano Katoliko sa Pilipinasay mga .A. pinunong EspanyolC. misyonerong EspanyolB. sundalong EspanyolD. katutubong bininyagan3. Ang mga Kura Paroko ay humawak ng tungkuling pampamahalaan dahil.A. Ipinagutos ito ng Santo PapaB. nagbuklod ang simbahan at pamahalaanC. nasa ilalim ng kapangyarihan ng simbahan ang pamahalaanD. nakatataas sa tungkulin ang mga kinatawan ng hari ng Espanya4. Sa ilalim ng kapangyarihang panghukuman, ang praylekapangyarihang .A. magpasya kung sin ang ititiwalag sa simbahanB. mamahala sa halalang lokal at gawing pambayanC. magtala ng bilang ng mga ipinanganganak at inililibingD. mangasiwa sa sakramento tulad ng binyag, kumpil at kasal9HKS 5 M-14aymay

5. Ang sumusunod ay tungkulin ng Kura Paroko maliban sa .A. nangangasiwa sa eleksyonB. namamahala sa pagpapatayo ng simbahanC. gumaganap na pansamantalang Gobernador-HeneralD. pagtatala ng lahat ng binyag, kasal at namatay a taoPAGPAPAYAMANG GAWAINAno ang iyong relihiyon? Anu-ano ang seremonya o pagdiriwang na ginagawa sainyong simbahan? Ano ang layunin ng mga ito? Ihayag sa pamamagitan ng tsart tuladnito. Ilagay sa kwaderno.RelihiyonSeremonya oPagdiriwangKailan GinaganapLayuninMaaari mo na ngayong simulan ang susunod namodyul.10HKS 5 M-14

3. tawag ng mga Tagalog sa Dakilang Lumikha 4. ikasampung bahagi ng kita ng isang Muslim na ibinibigay sa mga nangangailangan lalung-lalo na sa panahon ng Ramadan 5. salitang Arabe na ang kahulugan ay kapayapaan 6. paraan ng pagsisisi ng kasalanan ng mga Muslim 7. pananampalataya ng mga ninunong